Thuế quan "đánh đổ" nguồn cầu - Hàng hóa đóng băng ở cảng Mỹ

Diệu Linh
Junior Editor
Số lượng đơn hàng sụt giảm nghiêm trọng khi các nhà nhập khẩu giữ lại hàng chở đến Mỹ để chờ một thỏa thuận Mỹ Trung

Cuộc chiến thương mại của Donald Trump với Bắc Kinh đang bắt đầu ảnh hưởng đến nền kinh tế Hoa Kỳ, khi các nhà quản lý vận tải hàng không và các nhà khai thác cảng container báo cáo sự sụt giảm mạnh về hàng hóa được vận chuyển từ Trung Quốc.
Các tập đoàn xuất nhập khẩu cho biết số lượng container được đặt hàng vận chuyển đến Hoa Kỳ đã giảm mạnh kể từ khi áp dụng mức thuế 145% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào Hoa Kỳ.
Cảng Los Angeles, tuyến đường nhập cảnh chính cho hàng hóa từ Trung Quốc, dự kiến số lượng tàu đến kể từ ngày 4 tháng 5 sẽ thấp hơn một phần ba so với một năm trước, trong khi các nhà xử lý hàng không cũng báo cáo rằng số lượng đặt chỗ (booking) sụt giảm mạnh.
Lượng đơn đặt vận chuyển container tiêu chuẩn 20 feet từ Trung Quốc đến Hoa Kỳ đã thấp hơn 45% so với cùng kỳ năm trước, theo dữ liệu mới nhất từ dịch vụ theo dõi container Vizion.
John Denton, tổng thư ký Phòng Thương mại Quốc tế, cho biết sự xáo trộn trong dòng chảy thương mại Trung-Mỹ phản ánh việc các nhà giao dịch “ trì hoãn các quyết định” khi họ chờ xem Washington và Bắc Kinh có thể đạt được thỏa thuận giảm thuế quan nhanh chóng hay không.
Một cuộc khảo sát các thành viên ICC được thực hiện ở hơn 60 quốc gia sau thông báo thuế quan “ngày giải phóng” ngày 2 tháng 4 của Trump cho thấy kỳ vọng rằng thương mại sẽ bị ảnh hưởng vĩnh viễn, bất kể kết quả của các cuộc đàm phán sắp tới là gì.
Chi phí tiếp cận thị trường Hoa Kỳ sẽ cao nhất kể từ những năm 1930, Denton nói. Đề cập đến mức thuế cơ bản cho tất cả các quốc gia, ông nói rằng “hầu như có một sự chấp nhận rằng 10% sẽ là mức phí tối thiểu để tiếp cận thị trường Hoa Kỳ, bất kể có những sự bất ổn nào khác”.
Washington và Bắc Kinh đã cho thấy những dấu hiệu "thấm đòn" khi cả hai bên đều công bố một số miễn trừ thuế quan trong tuần này đối với các sản phẩm quan trọng cho nền kinh tế của họ và Trump dự đoán mức thuế 145% sẽ “giảm đáng kể”. Tuy nhiên, Trung Quốc cho biết hôm thứ Sáu rằng họ chưa hề đàm phán với Hoa Kỳ.
Khi các lô hàng container bị đánh thuế đầu tiên từ Trung Quốc dự kiến sẽ cập cảng Hoa Kỳ trong tuần tới, các nhà khai thác vận tải cho biết chuỗi cung ứng đang thay đổi.
Nathan Strang, giám đốc vận tải đường biển tại tập đoàn logistics Flexport của Hoa Kỳ, cho biết các công ty đang trì hoãn việc vận chuyển hàng hóa với hy vọng Washington và Bắc Kinh sẽ đạt được thỏa thuận để giảm thiểu các khoản thuế.
Các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ đang tìm cách sử dụng hết hàng tồn kho dự trữ trước khi nhập khẩu hàng mới từ Trung Quốc, các giám đốc điều hành xuất nhập khẩu cho biết. Họ cũng đang giữ hàng trong các kho ngoại quan, tại đây họ có thể lưu giữ hàng tồn kho mà không phải trả thuế, họ chỉ phải trả khi rút hàng về, hoặc chuyển hướng các lô này sang các quốc gia lân cận khác như Canada.
“Hàng hóa nằm yên tại điểm xuất phát, và cũng không nhúc nhích khi đã đến nơi,” Strang nói, cảnh báo rằng nếu có một thỏa thuận để cắt giảm thuế quan, giá vận chuyển sau đó sẽ tăng mạnh.
Hapag-Lloyd, một trong những hãng vận chuyển container lớn nhất thế giới, cho biết khách hàng Trung Quốc đã hủy khoảng 30% số booking của các chuyến bay quốc tế bay từ Trung Quốc.

Công ty vận chuyển container TS Lines của Đài Loan niêm yết tại Hồng Kông đã ngưng cung cấp dịch vụ vận chuyển từ Châu Á đến bờ biển phía tây Hoa Kỳ trong những tuần gần đây. “Không có nhu cầu,” một người trong nhóm cho biết.
Khối lượng đơn hàng được vận chuyển đến các điểm cập bến ở Los Angeles cũng sụt giảm không kém, theo các nhà phân tích dữ liệu vận chuyển Sea-Intelligence, công ty này đã báo cáo sự gia tăng đột biến về 'các chuyến đi trống', vì các chuyến tàu theo lịch trình từ Trung Quốc đã bị hủy bỏ.
Lượng container giao thông trên các tuyến đường từ Châu Á đến Bắc Mỹ trong 4 tuần kể từ ngày 5 tháng 5 theo sẽ giảm đi 400,000 đơn vị so với dự đinh, nghĩa là giảm 25% so với số lượng dự kiến cho cùng kỳ vào đầu tháng 3, trước khi thuế quan được áp dụng.
Riêng Cảng Los Angeles dự kiến có 20 chuyến đi trống trong tháng 5, tương đương hơn 250,000 container, trong khi đó con số này trong tháng 4 chỉ là 6 chuyến.
Đó là một sự sụt giảm mạnh so với tuần này, khi số lượng tàu đến tăng 56% so với năm trước, nghĩa các nhà nhập khẩu đã vận chuyện trước các lô hàng từ các trung tâm sản xuất khác ở Đông Nam Á như Campuchia và Việt Nam, nơi đang được hưởng “tạm dừng” thuế quan trong 90 ngày.
Giá container phản ánh sự thay đổi của chuỗi cung ứng, theo dữ liệu từ trung tâm logistics Freightos, với mức tăng 15% giá container 40 feet từ Việt Nam so với mức giảm 27% trên các tuyến đường chính Trung-Mỹ.
Judah Levine, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Freightos, cho biết: “Giá cước vận chuyển từ các quốc gia châu Á khác đến Hoa Kỳ có thể tiếp tục tăng trước thời hạn thuế quan tháng Bảy”.
Theo hiệp hội các ngành công nghiệp Hoa Kỳ, Hiệp hội Các nhà giao nhận Hàng không, khối lượng vận tải hàng không cũng đã giảm mạnh, với số lượng đặt chỗ của các thành viên từ Trung Quốc giảm khoảng 30%.
Giám đốc điều hành Brandon Fried cho biết: “Rất nhiều thành viên đã ngừng nhận đơn đặt hàng từ Trung Quốc”. “Nó cũng tạo ra những thay đổi mạnh trong giá cả và tỷ lệ đặt chỗ khi các nhà giao dịch phản ứng với từng mẩu tin tức từ Nhà Trắng”.
Ngành công nghiệp này dự kiến sẽ bị ảnh hưởng thêm khi Hoa Kỳ đưa ra quyết định đóng cửa chương trình 'de minimis' cho phép hàng hóa trị giá dưới 800 đô la được nhập khẩu miễn thuế, một tuyến đường quan trọng cho các nhà bán lẻ thương mại điện tử như Shein và Temu. Hàng hóa Trung Quốc dự kiến sẽ mất quyền miễn trừ từ ngày 2 tháng 5.
Lavinia Lau, giám đốc thương mại của Cathay Pacific cho biết họ dự kiến nhu cầu giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ sẽ “mềm đi” do thuế quan và thay đổi quy tắc de minimis. Cathay Pacific có trụ sở tại Hồng Kông, hoạt động kinh doanh vận chuyển hàng không đóng góp khoảng một phần tư doanh thu cho hãng.
Công ty giao nhận vận tải hàng không Easyway Air Freight của Hồng Kông cho biết hoạt động kinh doanh từ Trung Quốc đến Hoa Kỳ đã giảm khoảng 50% sau khi tăng thuế quan.
Các giám đốc điều hành thương mại điện tử ghi nhận nhu cầu vận chuyển hàng hóa đang suy yếu. Wang Xin, người đứng đầu Hiệp hội Thương mại Điện tử Xuyên biên giới Thâm Quyến, cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rõ ràng số lượng yêu cầu báo giá liên quan đến các lô hàng vận tải hàng không đang sụt giảm rõ rệt”.
Mặc dù việc dự trữ và định hướng lại chuỗi cung ứng đã giúp bảo vệ người tiêu dùng khỏi sự sụt giảm mạnh về khối lượng vận chuyển hàng hóa, nhưng các nhà vận chuyển và nhà bán lẻ đang bắt đầu cảm nhận được tác động của nhập khẩu bị chững lại.
Knight-Swift Transportation có trụ sở tại Arizona, một trong những công ty vận tải đường bộ lớn nhất của Hoa Kỳ, đã cảnh báo về khối lượng dự kiến thấp hơn, viện dẫn sự bất ổn do mối đe dọa thuế quan gây ra.
Giám đốc điều hành Adam Miller cho biết một số khách hàng lớn nhất của tập đoàn đang “bày tỏ lo ngại” rằng chi phí thuế quan sẽ dẫn đến khối lượng thấp hơn trong tháng Năm.
Ông nói: “Có một số người đã nói với chúng tôi rằng, họ đã hủy đơn đặt hàng hoặc họ đã ngừng đặt hàng, đặc biệt là từ Trung Quốc, và chúng tôi sẽ tìm ra cách điều chỉnh chuỗi cung ứng của họ để tránh chi phí”.
Các nhà tư vấn bán lẻ cho biết mô hình mua hàng phản ánh chỉ số niềm tin của người tiêu dùng suy yếu ba tháng liên tiếp.
John Shea, giám đốc điều hành của Momentum Commerce, công ty này đã giúp các công ty tiêu dùng bán khoảng 7 tỷ đô la hàng năm trên Amazon, đã cảnh báo về một “tác động kép” tiềm ẩn của giá cả tăng và chi tiêu tiêu dùng giảm.
Ông nói: “Chúng tôi đang thấy những dấu hiệu của việc người tiêu dùng mua ít đi... trong khi giá cả lại tăng lên”.
FT