Thuế quan có phải là công cụ hiệu quả để Mỹ tập hợp đồng minh chống Trung Quốc?

Thuế quan có phải là công cụ hiệu quả để Mỹ tập hợp đồng minh chống Trung Quốc?

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

08:04 25/04/2025

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã phân tích chiến lược thương mại đầy biến động của Nhà Trắng như một phương án hợp lý, theo đó Hoa Kỳ sẽ đàm phán thương mại công bằng hơn với các quốc gia đồng minh, sau đó liên kết họ tạo áp lực buộc Trung Quốc nhượng bộ.

Nhận định này của ông đúng ở một khía cạnh quan trọng khi Hoa Kỳ không thể đơn phương đối phó với chủ nghĩa trọng thương Trung Quốc mà không có sự hậu thuẫn từ các đồng minh. Tuy nhiên, chiến thuật "uy hiếp" bằng thuế quan không phải các thức lý tưởng để thu phục sự ủng hộ từ họ.

Dù nhiều quốc gia đang nỗ lực tránh né nguy cơ bị áp thuế đối ứng đã được hoãn tới tháng 7, điều này không đồng nghĩa với việc họ sẵn lòng tham gia chiến dịch "cô lập" Trung Quốc do Hoa Kỳ khởi xướng. Các quốc gia quy mô nhỏ không thể mạo hiểm làm phật lòng đối tác thương mại hàng đầu của mình. Liên minh châu Âu cùng các cường quốc khác đều không tán thành việc phá vỡ trật tự thương mại dựa trên luật lệ quốc tế, một hệ thống mà ngay cả giới lãnh đạo Trung Quốc cũng công khai ủng hộ. Hơn thế nữa, không bên nào có thể tin tưởng vào sự ổn định của chính sách Washington khi mà chính sách này có thể thay đổi bất thường theo ý muốn. Hiện tại, chính quyền Mỹ dường như đang nhượng bộ trong cuộc đối đầu với Trung Quốc dưới sức ép từ thị trường tài chính suy giảm và phản ứng gay gắt từ giới lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ.

Nguyên nhân chính khiến các đồng minh Hoa Kỳ thận trọng chính là sự đa dạng và mâu thuẫn trong các mục tiêu mà Nhà Trắng đề ra cho chiến dịch thuế quan của mình. Những mục tiêu này bao gồm việc đấu tranh chống lại các hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc, tái thiết sản xuất trong nước, giảm thâm hụt thương mại song phương, giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc đại lục và gia tăng nguồn thu ngân sách. Chính quyền Mỹ sẽ đạt được nhiều thành công hơn nếu tập trung vào những lĩnh vực thực sự có lợi ích chung giữa Hoa Kỳ và các đối tác quốc tế.

Ưu tiên hàng đầu trong số đó là giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc về các mặt hàng chiến lược, từ tiền chất dược phẩm đến kim loại đất hiếm. Mặc dù đã nhận thức sâu sắc về điểm yếu này sau khi đại dịch COVID-19 gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, các quốc gia vẫn chưa phát triển được những giải pháp thay thế hiệu quả. Hoa Kỳ cần thúc đẩy quá trình này, kiến tạo chuỗi cung ứng trong khối thế giới tự do, phát huy thế mạnh tương đối của từng đồng minh thay vì khăng khăng đưa toàn bộ sản xuất về nước. Bất kỳ chính sách thuế quan nào nhằm khuyến khích sự chuyển dịch này chỉ nên giới hạn trong các ngành trực tiếp liên quan đến an ninh quốc gia, không nên mở rộng tới mọi mặt hàng từ ô tô đến giày dép thể thao.

Các đối tác của Hoa Kỳ đều cùng bày tỏ sự thất vọng về việc Trung Quốc vi phạm tinh thần và thậm chí cả văn bản của các cam kết trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới. Tuy nhiên, chính quyền Mỹ sẽ nhận được nhiều ủng hộ hơn nếu dẫn dắt nỗ lực chống lại hàng xuất khẩu được trợ cấp của Trung Quốc thông qua các công cụ tuân thủ WTO hiện hành như biện pháp chống bán phá giá. Một chiến dịch phối hợp đa phương sẽ có cơ hội cao hơn trong việc đạt được những nhượng bộ hợp lý từ Trung Quốc, bao gồm cả hạn ngạch xuất khẩu tự nguyện. Lý tưởng hơn nữa, Hoa Kỳ có thể khôi phục tinh thần của Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương ban đầu, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho các quốc gia cam kết tuân thủ bộ quy tắc chất lượng cao, tạo cho Trung Quốc lựa chọn giữa cải cách hoặc chấp nhận bị tụt hậu.

Kể từ năm 2020, Trung Quốc đã trở thành mục tiêu của nhiều biện pháp chống bán phá giá hơn hẳn so với bất kỳ nền kinh tế nào khác

Cuối cùng, giới chức Nhà Trắng cần nhận thức rằng việc công kích Trung Quốc và gây sức ép lên các đồng minh sẽ không tạo ra phép màu khiến các nhà máy mọc lên khắp lãnh thổ Hoa Kỳ. Bên cạnh hoạch định chính sách có hệ thống và ổn định, các nhà sản xuất cần chứng kiến cam kết dài hạn nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh của Mỹ thông qua đầu tư vào giáo dục và nghiên cứu, chào đón người nhập cư tài năng, đơn giản hóa thủ tục hành chính và nỗ lực thực chất để cải thiện tình trạng tài chính nghiêm trọng của quốc gia.

Song song với đó, Trung Quốc cũng nên đáp ứng mọi động thái giảm căng thẳng từ phía Hoa Kỳ. Thời gian càng kéo dài không có đối thoại cấp cao giữa hai bên, các quan điểm hiếu chiến càng có cơ hội lấn át. Sẽ xuất hiện cám dỗ sử dụng những công cụ khác ngoài thuế quan như lệnh cấm đầu tư, kiểm soát xuất khẩu, hạn chế thị thực, đánh thuế vào các khoản đầu tư của Trung Quốc vào thị trường chứng khoán Hoa Kỳ.

Toàn bộ những biện pháp này sẽ khó có thể đảo ngược, và những tính toán sai lầm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Những hành động bất ngờ từ Trung Quốc nhằm gây áp lực lên Đài Loan hoặc việc Hoa Kỳ ngăn chặn xuất khẩu công nghệ trọng yếu có thể được diễn giải như dấu hiệu của xung đột sắp xảy ra. Ngay cả khi Hoa Kỳ đang củng cố liên minh với các đồng minh, vẫn cần duy trì kênh đối thoại với đối thủ chiến lược chính.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

BoJ thận trọng bình thường hóa chính sách, lạm phát lương thực gây áp lực tăng lãi suất
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

BoJ thận trọng bình thường hóa chính sách, lạm phát lương thực gây áp lực tăng lãi suất

Ngân hàng Nhật Bản nhiều khả năng giữ nguyên lãi suất và giảm tốc độ thắt chặt mua trái phiếu từ năm tài khóa tới, phản ánh sự thận trọng trong lộ trình bình thường hóa chính sách. Tuy nhiên, lạm phát thực phẩm dai dẳng, đặc biệt là giá gạo tăng vọt, có thể buộc BoJ tiếp tục nâng lãi suất sớm hơn kỳ vọng. Thống đốc Kazuo Ueda phát tín hiệu rằng rủi ro lạm phát đang ngày càng được chú trọng, trong bối cảnh sự bất ổn thương mại toàn cầu dần lắng dịu.
USD chững lại khi thị trường hướng sự tập trung về London
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

USD chững lại khi thị trường hướng sự tập trung về London

Đàm phán Mỹ - Trung tái khởi động; triển vọng đạt được thỏa thuận ngày càng rõ nét. Chứng khoán Mỹ biến động trái chiều, nhưng S&P 500 chỉ còn cách đỉnh lịch sử chưa đầy 2%. Dữ liệu yếu từ Anh tiếp tục gây áp lực lên GBP. Giá vàng đi ngang, trong khi bạc nổi bật với đà tăng mạnh.
Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tiếp diễn, khoáng sản đất hiếm và hạn chế công nghệ làm nóng cuộc chơi
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tiếp diễn, khoáng sản đất hiếm và hạn chế công nghệ làm nóng cuộc chơi

Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung được nối lại tại London, tập trung vào các hạn chế về công nghệ và xuất khẩu khoáng sản đất hiếm. Trung Quốc đã cấp giấy phép xuất khẩu đất hiếm cho các công ty Hoa Kỳ, thúc đẩy hy vọng về một cuộc đàm phán thương mại đột phá. Xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ đã giảm 40% trong năm nay, làm tăng tính cấp thiết của việc giải quyết căng thẳng thương mại.
Cảnh báo thầm lặng của thị trường: Trái phiếu và vàng tiết lộ điều gì?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Cảnh báo thầm lặng của thị trường: Trái phiếu và vàng tiết lộ điều gì?

Chưa bao giờ thị trường lại đòi hỏi các nhà đầu tư phải linh hoạt, tỉnh táo và hiểu sâu về mối liên hệ giữa các loại tài sản như hiện nay. Khi tiền tệ trở nên đắt đỏ, khi trái phiếu phát đi tín hiệu cảnh báo và khi vàng tăng vọt như một phản ứng phòng vệ, thì việc tiếp tục đặt cược mù quáng vào đà tăng cổ phiếu có thể trở thành một chiến lược nguy hiểm. Sự kết hợp giữa hiểu biết kinh tế vĩ mô, phân tích kỹ thuật và đánh giá tâm lý thị trường là chìa khóa giúp nhà đầu tư không chỉ sống sót mà còn tận dụng được những cơ hội ẩn giấu trong cơn biến động.
Thuật toán của trader nhỏ lẻ đang dần trở thành thế lực trên thị trường
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Thuật toán của trader nhỏ lẻ đang dần trở thành thế lực trên thị trường

Trong khi phần lớn thị trường tài chính đang bị chi phối bởi các quỹ đầu tư thụ động, một lực lượng mới đang âm thầm nổi lên: những nhà đầu tư cá nhân sử dụng chiến lược định lượng. Họ không cần nhiều tiền, cũng chẳng phải dân chuyên, nhưng với công cụ hiện đại và tư duy tính toán, họ đang tạo ra ảnh hưởng rõ rệt lên các giao dịch – đặc biệt là ở những mảng như quyền chọn ngắn hạn. Liệu đây có phải là tín hiệu tích cực cho sự cân bằng và minh bạch hơn của thị trường?
Bạc vẫn còn dưới 40 USD — nhưng thời điểm bứt phá không còn xa
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Bạc vẫn còn dưới 40 USD — nhưng thời điểm bứt phá không còn xa

Trong khi nhiều nhà đầu tư tập trung vào Vàng, cổ phiếu AI và các xu hướng thị trường nóng, bạc âm thầm ghi dấu một trong những bước đột phá mạnh mẽ nhất trong lĩnh vực hàng hóa. Vừa chạm đỉnh trong 13 năm, kết hợp cùng làn sóng bùng nổ AI, cuộc cách mạng năng lượng sạch và thỏa thuận hạ tầng trị giá 3,000 tỷ USD của Trump đang thúc đẩy nhu cầu, các chuyên gia tại GSC Commodity Intelligence gọi đây là “giao dịch bùng nổ và bất đối xứng nhất năm 2025.”
Đàm phán London, rủi ro toàn cầu: Mỹ và Trung Quốc tạm thời 'chơi đẹp'
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Đàm phán London, rủi ro toàn cầu: Mỹ và Trung Quốc tạm thời 'chơi đẹp'

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tại London diễn ra trong không khí ngoại giao thận trọng, tạm thời làm dịu căng thẳng thương mại, giúp thị trường toàn cầu giữ ổn định và tăng nhẹ. Nhà đầu tư vẫn cảnh giác trước rủi ro kinh tế và dữ liệu yếu, trong khi kỳ vọng giảm thuế quan và khả năng Fed hạ lãi suất giúp đẩy chỉ số MSCI World lên đỉnh lịch sử. Tuy nhiên, động lực tăng giá vẫn yếu, và rủi ro tiềm ẩn chưa biến mất.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ