Đàm phán thương mại Mỹ-Trung trở thành tâm điểm

Vào thứ Hai, ngày 9 tháng 6, Mỹ và Trung Quốc đã chính thức nối lại các cuộc đàm phán thương mại tại London, với sự tham gia của các quan chức cấp cao nhằm giải quyết cuộc chiến thương mại đang leo thang, vốn đã dẫn đến việc áp đặt hàng loạt mức thuế phong tỏa lên hàng hóa hai bên. Thỏa thuận đình chiến 90 ngày đã tạo điều kiện để cả hai bên gặp gỡ, tuy nhiên, kể từ đó, những cáo buộc vi phạm thỏa thuận đã khiến bầu không khí đàm phán trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết.

Hai vấn đề then chốt được tập trung là xuất khẩu khoáng sản đất hiếm sang Mỹ và các biện pháp hạn chế của Mỹ đối với chất bán dẫn cùng các sản phẩm công nghệ cao, đặc biệt là trong lĩnh vực AI. Dù tồn tại nhiều nghi ngại, Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm quan trọng vào tuần trước, mở đường cho các cuộc thảo luận quyết liệt trong tuần này.

Trước khi đàm phán chính thức bắt đầu, Trung Quốc đã có bước đi thiện chí khi cấp giấy phép xuất khẩu khoáng sản đất hiếm cho các nhà cung cấp ô tô Mỹ, tạo ra làn sóng lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận.

Các đại diện chính tham gia gồm Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick; phía Trung Quốc có Phó Thủ tướng Hà Lập Phong, Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đào, và Đại diện Thương mại Quốc tế Lý Thành Cương. Phiên đàm phán kéo dài suốt 6 giờ đồng hồ và sẽ tiếp tục vào ngày 10 tháng 6.

Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ Hassett nhận định:
“Chúng tôi hoàn toàn kỳ vọng có tiến triển tích cực từ các cuộc đàm phán. Cuộc họp hôm nay tuy ngắn nhưng hứa hẹn kết quả cụ thể. Kỳ vọng Trung Quốc sẽ sớm giải phóng khoáng sản quan trọng, trong khi Mỹ sẽ xem xét nới lỏng kiểm soát xuất khẩu nếu đàm phán tiến triển thuận lợi.”

Các nhà kinh tế cảnh báo về triển vọng thỏa thuận

Dù có nhiều kỳ vọng, không ít chuyên gia kinh tế vẫn tỏ ra hoài nghi về khả năng đạt được một thỏa thuận thương mại có ý nghĩa sâu rộng. Alicia Garcia Herrero, Kinh tế trưởng Natixis khu vực châu Á Thái Bình Dương, nhận xét:

“Có thể sẽ đạt được một thỏa thuận đình chiến tạm thời về kiểm soát xuất khẩu, nhưng một thỏa thuận thực chất và bền vững khó xảy ra.”

Lo ngại về sự phân kỳ kinh tế gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc

Trong khi các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra, các nhà phân tích cảnh báo về sự gia tăng sự phân hóa kinh tế giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Herrero nhấn mạnh:

“Cần lưu ý đến áp lực giảm phát dai dẳng tại Trung Quốc trong khi Mỹ đối mặt với áp lực lạm phát gia tăng, phản ánh rõ sự phân kỳ kinh tế ngày càng sâu sắc.”

Dữ liệu lạm phát và thương mại mới nhất từ Trung Quốc ngày 9 tháng 6 càng làm dấy lên sự quan tâm đặc biệt trước khi các cuộc đàm phán tiếp tục. Giá tiêu dùng giảm nhẹ 0.1% so với cùng kỳ năm trước, tương đương với mức giảm tháng 4. trong khi giá sản xuất giảm sâu 3.3%.

Theo East Asia Econ:

“PPI của Trung Quốc tiếp tục kéo lạm phát giảm thấp hơn, dù CPI cơ bản trong tháng 5 có dấu hiệu phục hồi so với tình trạng giảm phát đầu năm 2024. Tuy nhiên, các chỉ số kinh tế cốt lõi vẫn yếu, với xu hướng tiêu cực đang quay trở lại.”

Dữ liệu thương mại cũng phản ánh tác động của thuế quan Mỹ, khi xuất khẩu tháng 5 tăng 4.8% so với cùng kỳ, giảm mạnh so với mức 8.1% tháng 4. còn nhập khẩu giảm 3.4%.

East Asia Econ nhận xét thêm:

“Sự sụt giảm xuất khẩu sang Mỹ tiếp tục nghiêm trọng, với hàng hóa gửi trực tiếp đến Mỹ giảm 40% trong năm nay – mức thấp nhất kể từ năm 2013 nếu không tính đại dịch.”

Thị trường chờ đợi tín hiệu từ London

Ngày 10 tháng 6, thị trường chứng khoán Hồng Kông và Trung Quốc đại lục phản ứng dè dặt trước diễn biến mới của đàm phán. CSI 300 tăng 0.18%, Shanghai Composite tăng 0.12%, còn Hang Seng tăng nhẹ 0.18% trong phiên giao dịch đầu ngày.

Tuy nhiên, trong bối cảnh Mỹ tiếp tục giới hạn công nghệ liên quan đến AI của Trung Quốc, nhóm 7 cổ phiếu công nghệ lớn nhất Mỹ vẫn tụt hậu so với ngành công nghệ Trung Quốc. ETF Roundhill China Dragons tăng 21.91% từ đầu năm, trong khi Roundhill Magnificent Seven giảm 2.11%.

Sự phân kỳ này phản ánh niềm tin của thị trường rằng Trung Quốc vẫn có thể đạt được bước tiến trong lĩnh vực công nghệ và AI bất chấp các rào cản từ Mỹ.