Đòn đánh chiến lược của Israel: Iran trước ngưỡng cửa định mệnh

Đòn đánh chiến lược của Israel: Iran trước ngưỡng cửa định mệnh

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

07:09 28/10/2024

Cuộc không kích của Israel vào rạng sáng ngày 26/10 là một động thái được báo trước, sau đòn tấn công tên lửa đạn đạo quy mô chưa từng có của Iran vào ngày 1/10. Dù vậy, câu hỏi về thời điểm chính xác và lựa chọn mục tiêu của giới lãnh đạo Israel vẫn là một ẩn số. Tuy phải mất vài ngày để có thể đánh giá đầy đủ về mức độ thiệt hại, nhưng có một điều chắc chắn rằng mặc dù cuộc tấn công này được thiết kế có quy mô hạn chế, nhưng vẫn tạo ra tác động đáng kể.

Trong nhiều tuần, sự bất định về việc Israel sẽ nhắm vào đâu đã tạo nên làn sóng lo ngại lan rộng - từ Nhà Trắng, các trung tâm quyền lực Ả Rập, cho đến thị trường tài chính và cộng đồng người nước ngoài tại vùng Vịnh - tất cả đều nơm nớp lo sợ về viễn cảnh xung đột có thể bùng phát. Các phương án tấn công được chia làm nhiều cấp độ: mức cao nhất là nhắm vào các trung tâm lãnh đạo, cơ sở hạt nhân và các công trình năng lượng trọng điểm; mức trung bình là các mục tiêu quân sự, bao gồm hệ thống phòng không và các nhà máy sản xuất tên lửa, máy bay không người lái.

Việc tấn công vào nhóm mục tiêu đầu tiên đồng nghĩa với việc châm ngòi cho một cuộc chiến tranh toàn diện, điều mà không quốc gia nào mong muốn. Trong khi đó, lựa chọn nhóm mục tiêu thứ hai được xem như một thông điệp cảnh báo mạnh mẽ gửi tới Iran: hoặc rút lui, hoặc phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng hơn. Qua sự kiện này, Israel một lần nữa khẳng định vị thế quân sự vượt trội trước đối thủ lớn nhất của mình. Họ tiếp tục là thế lực duy nhất trong khu vực có đủ năng lực thực hiện những chiến dịch tấn công kiểu này - một khả năng mà ngay cả những cường quốc quân sự châu Âu cũng khó lòng sánh được. Tuy nhiên, một số tiếng nói trong nội bộ Israel, điển hình như thủ lĩnh đối lập Yair Lapid, lại cho rằng quy mô tấn công này là một sai lầm chiến thuật, và Israel đáng ra phải đánh mạnh tay hơn vào Iran.

Trong bối cảnh chính trị nhạy cảm hiện tại, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đã trở thành một yếu tố có tính quyết định trong các toan tính của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Chính quyền Biden cùng ứng cử viên Đảng Dân chủ Kamala Harris đang hết sức thận trọng, tìm cách né tránh một cuộc xung đột rộng lớn hơn - điều có thể làm bùng phát làn sóng bất mãn trong hàng ngũ đảng viên khi thời điểm bầu cử chỉ còn cách chưa đầy hai tuần. Tuy nhiên, bất kể ai sẽ giành chiến thắng vào ngày 5/11, khoảng thời gian từ đó cho đến lễ nhậm chức của tân Tổng thống vào ngày 20/1/2025 được dự báo sẽ là giai đoạn cực kỳ căng thẳng, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả chính quyền Mỹ lẫn toàn khu vực.

Chính quyền Biden nhiều khả năng sẽ tự cho rằng những lời khuyên của họ đã phần nào kiềm chế được Israel. Họ đã công khai tuyên bố cuộc tấn công gần đây nhất này cần phải là "điểm dừng cuối cùng" cho chuỗi đối đầu trực diện giữa Israel và Iran, tương tự như cách họ đã từng kỳ vọng việc ám sát Yahya Sinwar và Hassan Nasrallah sẽ tạo bước ngoặt quyết định trong các cuộc xung đột tại Gaza và Lebanon. Thế nhưng, những kỳ vọng này của phía Mỹ cuối cùng đã được chứng minh chỉ là những viễn cảnh hão huyền.

Iran, dưới sự chỉ đạo của Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei, đang phải đối mặt với một bài toán chiến lược ngày càng nan giải: hoặc lùi bước và chấp nhận hình ảnh yếu thế, từ đó có thể phải đối diện với nhiều đòn tấn công mạnh mẽ hơn, hoặc đáp trả và đối mặt với nguy cơ thất bại toàn diện. Tổn thất về hệ thống phòng không đã khiến Iran rơi vào thế dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công tiếp theo. Việc các cơ sở sản xuất tên lửa bị phá hủy cũng cho thấy Iran sẽ khó có thể nhanh chóng phục hồi năng lực tấn công để duy trì cuộc chiến, trong khi Israel vẫn đang liên tục được tiếp nhận các hệ thống phòng thủ và tên lửa đánh chặn tiên tiến từ Mỹ cùng các đồng minh khác.

Thách thức mà Iran đang phải đối mặt còn sâu rộng và phức tạp hơn nhiều. Trong ba trụ cột chính của chiến lược an ninh quốc gia, hai trụ cột đã bị lung lay. Các lực lượng dân quân đồng minh tại Lebanon, Palestine và Syria - vốn từng là lá chắn đắc lực - nay đã suy yếu nghiêm trọng, không còn đủ sức răn đe hay đáp trả trước Israel. Việc tái thiết những lực lượng này không chỉ đòi hỏi công sức trong nhiều thập kỷ mà thậm chí có thể là một tham vọng viển vông. Kho vũ khí đồ sộ bao gồm tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và máy bay không người lái đã không phát huy được sức mạnh quân sự như kỳ vọng. Giờ đây, Iran đứng trước nhu cầu cấp bách phải không chỉ bổ sung kho vũ khí mà còn phải nâng cấp công nghệ lên một tầm cao mới. Trụ cột cuối cùng - chương trình hạt nhân - đang ở trong tình thế dễ bị tổn thương chưa từng thấy, và bất kỳ động thái vội vã nào nhằm sản xuất vũ khí hạt nhân đều có thể kích hoạt chính cuộc chiến tranh mà Iran đang ra sức tránh né.

Dư địa để Iran có thể phản đòn đang ngày càng bị thu hẹp. Điều này có thể buộc họ phải chuyển hướng sang những mục tiêu có phòng thủ yếu hơn, chẳng hạn như các cơ sở và lợi ích của Mỹ tại các quốc gia vùng Vịnh. Chính mối lo ngại ngày càng tăng này đã thúc đẩy Ả Rập Xê-út, UAE và các quốc gia khác nhanh chóng lên tiếng phản đối các cuộc tấn công của Israel, đồng thời đề xuất các giải pháp ngoại giao.

Israel vẫn nắm trong tay quyền kiểm soát việc leo thang và có thể quyết định tận dụng triệt để lợi thế hiện có. Netanyahu hiện đang là nhà lãnh đạo duy nhất tại Trung Đông có thể hành động theo ý chí của mình, trong khi những người khác, kể cả Mỹ, phải liên tục nhượng bộ và điều chỉnh. Giới chức Israel tin rằng năng lực tác chiến xuất sắc và chuỗi thắng lợi trên chiến trường sẽ xóa tan mọi băn khoăn về mặt chính trị và đạo đức từ phía Mỹ, châu Âu và các nước Ả Rập về cách họ tiến hành các cuộc chiến. Netanyahu chắc chắn đã rất hài lòng khi Donald Trump, trong cuộc điện đàm gần đây, đã trực tiếp bày tỏ: "hãy làm những gì ông cần làm". Các hoạch định quốc phòng của ông có lẽ đang ấp ủ thêm nhiều phương án mới. Tuy nhiên, giống như Iran, Netanyahu cũng nên đề phòng cám dỗ từ chính cảm giác tự mãn thái quá về sức mạnh của mình.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tiếp diễn, khoáng sản đất hiếm và hạn chế công nghệ làm nóng cuộc chơi
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tiếp diễn, khoáng sản đất hiếm và hạn chế công nghệ làm nóng cuộc chơi

Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung được nối lại tại London, tập trung vào các hạn chế về công nghệ và xuất khẩu khoáng sản đất hiếm. Trung Quốc đã cấp giấy phép xuất khẩu đất hiếm cho các công ty Hoa Kỳ, thúc đẩy hy vọng về một cuộc đàm phán thương mại đột phá. Xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ đã giảm 40% trong năm nay, làm tăng tính cấp thiết của việc giải quyết căng thẳng thương mại.
Cảnh báo thầm lặng của thị trường: Trái phiếu và vàng tiết lộ điều gì?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Cảnh báo thầm lặng của thị trường: Trái phiếu và vàng tiết lộ điều gì?

Chưa bao giờ thị trường lại đòi hỏi các nhà đầu tư phải linh hoạt, tỉnh táo và hiểu sâu về mối liên hệ giữa các loại tài sản như hiện nay. Khi tiền tệ trở nên đắt đỏ, khi trái phiếu phát đi tín hiệu cảnh báo và khi vàng tăng vọt như một phản ứng phòng vệ, thì việc tiếp tục đặt cược mù quáng vào đà tăng cổ phiếu có thể trở thành một chiến lược nguy hiểm. Sự kết hợp giữa hiểu biết kinh tế vĩ mô, phân tích kỹ thuật và đánh giá tâm lý thị trường là chìa khóa giúp nhà đầu tư không chỉ sống sót mà còn tận dụng được những cơ hội ẩn giấu trong cơn biến động.
Thuật toán của trader nhỏ lẻ đang dần trở thành thế lực trên thị trường
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Thuật toán của trader nhỏ lẻ đang dần trở thành thế lực trên thị trường

Trong khi phần lớn thị trường tài chính đang bị chi phối bởi các quỹ đầu tư thụ động, một lực lượng mới đang âm thầm nổi lên: những nhà đầu tư cá nhân sử dụng chiến lược định lượng. Họ không cần nhiều tiền, cũng chẳng phải dân chuyên, nhưng với công cụ hiện đại và tư duy tính toán, họ đang tạo ra ảnh hưởng rõ rệt lên các giao dịch – đặc biệt là ở những mảng như quyền chọn ngắn hạn. Liệu đây có phải là tín hiệu tích cực cho sự cân bằng và minh bạch hơn của thị trường?
Bạc vẫn còn dưới 40 USD — nhưng thời điểm bứt phá không còn xa
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Bạc vẫn còn dưới 40 USD — nhưng thời điểm bứt phá không còn xa

Trong khi nhiều nhà đầu tư tập trung vào Vàng, cổ phiếu AI và các xu hướng thị trường nóng, bạc âm thầm ghi dấu một trong những bước đột phá mạnh mẽ nhất trong lĩnh vực hàng hóa. Vừa chạm đỉnh trong 13 năm, kết hợp cùng làn sóng bùng nổ AI, cuộc cách mạng năng lượng sạch và thỏa thuận hạ tầng trị giá 3,000 tỷ USD của Trump đang thúc đẩy nhu cầu, các chuyên gia tại GSC Commodity Intelligence gọi đây là “giao dịch bùng nổ và bất đối xứng nhất năm 2025.”
Đàm phán London, rủi ro toàn cầu: Mỹ và Trung Quốc tạm thời 'chơi đẹp'
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Đàm phán London, rủi ro toàn cầu: Mỹ và Trung Quốc tạm thời 'chơi đẹp'

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tại London diễn ra trong không khí ngoại giao thận trọng, tạm thời làm dịu căng thẳng thương mại, giúp thị trường toàn cầu giữ ổn định và tăng nhẹ. Nhà đầu tư vẫn cảnh giác trước rủi ro kinh tế và dữ liệu yếu, trong khi kỳ vọng giảm thuế quan và khả năng Fed hạ lãi suất giúp đẩy chỉ số MSCI World lên đỉnh lịch sử. Tuy nhiên, động lực tăng giá vẫn yếu, và rủi ro tiềm ẩn chưa biến mất.
Số người mất việc vĩnh viễn tăng, tuyển dụng đi xuống — Báo hiệu kinh tế Mỹ đang đối mặt rủi ro suy thoái?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Số người mất việc vĩnh viễn tăng, tuyển dụng đi xuống — Báo hiệu kinh tế Mỹ đang đối mặt rủi ro suy thoái?

Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp gần đây nhất của Mỹ cho thấy thị trường lao động vẫn giữ được phần lớn sự ổn định bất chấp những biến động do các chính sách thuế quan. Tuy nhiên, một số dấu hiệu đáng lo ngại đang dần lộ diện dưới bề mặt của các chỉ số tích cực.
Liệu Mỹ có thể chấm dứt sự phụ thuộc vào đất hiếm của Trung Quốc trước khi quá muộn?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Liệu Mỹ có thể chấm dứt sự phụ thuộc vào đất hiếm của Trung Quốc trước khi quá muộn?

“Kẻ sống trong nhà kính không nên ném đá.” Đây có lẽ là câu nói mà Tổng thống Trump nên suy ngẫm trước khi áp đặt các mức thuế cao lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, bởi Trung Quốc sở hữu thứ mà Mỹ đang rất thiếu và rất cần: khoáng sản đất hiếm — yếu tố thiết yếu trong sản xuất ô tô, robot và các thiết bị quân sự hiện đại.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ