Các nhà giao dịch bán lẻ sử dụng các chiến lược định lượng phức tạp đang bắt đầu có tác động đáng ngạc nhiên và rõ rệt đến giá tài chính. Nhiều nhà bình luận chỉ trích việc tự đầu tư như vậy là con đường dẫn đến thảm họa và gây bất ổn cho thị trường. Tuy nhiên, trong bối cảnh dòng tiền thụ động ngày càng áp đảo, sự xuất hiện của các nhà đầu tư cá nhân chủ động có thể mang lại lợi ích nhất định: giúp quá trình định giá trên thị trường chính xác hơn và góp phần tạo sự cân bằng cho hệ sinh thái đầu tư.

Tại Hội nghị Ngành Quyền chọn mới đây, ông Henry Schwartz – Phó Chủ tịch phụ trách tình báo thị trường tại Cboe Global Markets – đã công bố dữ liệu cho thấy khối lượng giao dịch quyền chọn đáo hạn trong ngày (0DTE) đối với chỉ số S&P 500 đang tăng vọt, chủ yếu đến từ những lệnh nhỏ dưới 10 hợp đồng. Đây là dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những người áp dụng chiến lược định lượng, đang ngày càng chiếm lĩnh mảng giao dịch này. Những hợp đồng ngắn hạn từng được xem là công cụ dành cho các "tay chơi" chuyên nghiệp giờ đây lại được giao dịch sôi động bởi giới bán lẻ, đến mức nhiều phiên khối lượng quyền chọn còn vượt cả giao dịch thông thường của chỉ số S&P 500. Nếu xu hướng này đủ lớn để tác động đến biến động giá của một chỉ số hàng đầu như S&P 500, thì khả năng cao nó cũng đang âm thầm diễn ra ở các thị trường lớn khác.

Việc đầu tư định lượng đang dần mở cửa cho nhà đầu tư cá nhân, nhờ sự kết hợp của nhiều yếu tố thuận lợi. Những chiến lược này thường chỉ cần một lợi thế nhỏ để sinh lời, điều kiện là chi phí giao dịch phải cực thấp. Trước đây, lợi thế này gần như chỉ thuộc về các tổ chức lớn với mức phí ưu đãi. Nhưng hiện nay, với sự xuất hiện của các sàn giao dịch miễn phí hoặc thậm chí hoàn tiền cho mỗi lệnh, nhà đầu tư nhỏ lẻ đã có thể cạnh tranh. Thêm vào đó, quy mô giao dịch của họ rất nhỏ, ít gây ảnh hưởng đến giá thị trường – trái ngược với các quỹ đầu cơ có khối lượng lớn dễ khiến thị trường biến động. Quan trọng hơn, các công cụ xây dựng chiến lược và thuật toán giao dịch ngày càng rẻ và dễ tiếp cận, thậm chí không đòi hỏi kỹ năng lập trình. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo càng góp phần đẩy nhanh làn sóng “định lượng hóa” trong giới đầu tư cá nhân.Mặc dù các nhà định lượng bán lẻ nhìn chung thiếu số lượng và chất lượng dữ liệu được các quỹ phòng hộ sử dụng, cũng như sự đa dạng về chuyên môn chuyên nghiệp, họ có lợi thế về chi phí thấp hơn, ít quy định hơn và không cần làm hài lòng khách hàng. Hơn nữa, trong khi các quỹ phòng hộ thường sử dụng nhiều đòn bẩy để tăng lợi nhuận, các nhà định lượng bán lẻ có thể hoạt động với ít hoặc không có đòn bẩy, nghĩa là chi phí thấp hơn và rủi ro thấp hơn.

Dù quyền chọn đáo hạn trong ngày (0DTE) thường bị coi là công cụ đầu cơ ngắn hạn, các nhà đầu tư cá nhân đặt cược vào biến động thị trường chỉ trong vài giờ, nhưng không phải chiến lược định lượng nào cũng mang tính "đánh bạc". Trên thực tế, ngày càng nhiều nhà đầu tư cá nhân đang sử dụng các thuật toán để quản lý danh mục dài hạn theo phong cách đầu tư giá trị. Các chiến lược này liên tục rà soát thị trường, tìm kiếm những cổ phiếu có chỉ số hấp dẫn như P/E thấp, lợi nhuận ổn định hay định giá thấp hơn giá trị sổ sách, từ đó thay thế các mã kém hiệu quả. Kết quả là nhà đầu tư có thể đạt được mức sinh lời tương đương các quỹ đầu tư giá trị truyền thống, nhưng không phải tốn phí quản lý, đồng thời có thể linh hoạt điều chỉnh theo tình trạng thuế của mình.

Một quan niệm sai lầm phổ biến là nhà đầu tư cá nhân muốn thành công với chiến lược định lượng thì phải đánh bại các quỹ chuyên nghiệp. Thực tế không hẳn như vậy. Trên thị trường, không phải lúc nào nhà đầu tư nhỏ lẻ cũng trực tiếp đối đầu với các tay chơi lớn. Đôi khi, cả hai cùng giao dịch theo hướng tương tự – cùng mua hoặc cùng bán dựa trên tín hiệu định lượng – và đều hưởng lợi từ nhóm nhà đầu tư còn lại không sử dụng chiến lược này. Hơn nữa, nhà đầu tư cá nhân có những lợi thế riêng mà các tổ chức lớn không có: quy mô giao dịch nhỏ giúp họ dễ dàng ẩn mình và tránh tác động đến thị trường, đồng thời họ có thể tập trung vào những lĩnh vực mà mình có hiểu biết chuyên sâu. Trong một thế giới mà dữ liệu ngày càng phổ biến và công cụ ngày càng dễ tiếp cận, sự hiểu biết chuyên môn cá nhân có thể trở thành một loại lợi thế cạnh tranh hiệu quả.

Dù chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy các nhà đầu tư cá nhân sử dụng chiến lược định lượng đang tác động đến thị trường ngoài những canh bạc ngắn hạn như quyền chọn 0DTE của S&P 500, điều đó không có nghĩa là ảnh hưởng của họ không tồn tại. Các giao dịch nhỏ lẻ phân tán và ít gây chú ý thường không để lại dấu vết dễ nhận diện. Trong phần lớn các thị trường và chiến lược, hoạt động của nhà đầu tư định lượng cá nhân diễn ra âm thầm, không hiển thị qua các chỉ báo truyền thống. Dù hình thức đầu tư này đang trở nên dễ tiếp cận hơn nhờ chi phí rẻ và công nghệ hỗ trợ, thực tế là phần đông người vẫn không mặn mà với việc tự mình xây dựng và vận hành chiến lược. Những rào cản như yêu cầu về kiến thức, thời gian, sự kiên nhẫn và khả năng chấp nhận rủi ro khiến đầu tư định lượng cá nhân khó trở thành dòng chảy chủ đạo. Vì thế, dòng vốn lớn vẫn sẽ tiếp tục đổ vào các hình thức đầu tư chuyên nghiệp, thụ động hoặc dựa trên cảm tính.