Chính sách thuế quan của Trump: Bảo hộ ngành thép hay gánh nặng cho doanh nghiệp Mỹ?

Chính sách thuế quan của Trump: Bảo hộ ngành thép hay gánh nặng cho doanh nghiệp Mỹ?

Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

10:24 12/03/2025

Chính sách bảo hộ ngành thép từ lâu đã là ưu tiên của nhiều đời tổng thống Mỹ, bất kể thuộc đảng nào. Tuy nhiên, không có vị tổng thống nào trong thời gian gần đây lại mạnh tay sử dụng thuế quan như Donald Trump.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông áp mức thuế 25% đối với thép nhập khẩu và 10% đối với nhôm, dù vẫn để lại một số ngoại lệ cho các đối tác như Brazil và Hàn Quốc. Tuy nhiên, vào ngày 12/3, rào cản thương mại sẽ càng trở nên nghiêm ngặt hơn khi chính quyền Trump áp thuế bổ sung 25% lên tất cả sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu mà không có bất kỳ ngoại lệ nào. Đặc biệt, ông Trump còn tuyên bố một mức thuế bổ sung 25% đối với các sản phẩm nhập khẩu từ Canada, động thái gây chấn động giới kinh doanh và làm gia tăng căng thẳng thương mại với đối tác lớn nhất của Mỹ trong ngành kim loại.

Mục tiêu chính của những biện pháp này là nhằm kích thích sản xuất nội địa. Tuy nhiên, dữ liệu lịch sử cho thấy kết quả thực tế có thể khác xa kỳ vọng. Trong khi một số tập đoàn trong ngành thép và nhôm tỏ ra hưởng lợi, thì hàng loạt doanh nghiệp sản xuất khác—từ ô tô, hàng tiêu dùng, đến năng lượng—đang đứng trước nguy cơ chịu tác động tiêu cực nghiêm trọng.

Mặc dù nhiều ngành công nghiệp đang lo lắng trước chính sách thuế mới, một số lãnh đạo doanh nghiệp trong ngành thép và nhôm lại tỏ ra phấn khởi.

Leon Topalian, CEO của Nucor, tập đoàn sản xuất thép lớn nhất nước Mỹ, từng phàn nàn về những ngoại lệ trong chính sách thuế quan trước đây và kêu gọi mở rộng phạm vi áp thuế. Ngay sau khi ông Trump công bố kế hoạch mới vào tháng 2, giá thép của Nucor đã tăng ngay lập tức, cùng với US Steel và Cleveland-Cliffs, hai nhà sản xuất thép lớn khác của Mỹ. Giá nhôm cũng không nằm ngoài xu hướng tăng, khi CEO Jesse Gary của Century Aluminum—nhà sản xuất nhôm sơ cấp lớn nhất Mỹ—khẳng định rằng thuế quan sẽ mang lại "tác động đáng kể" lên lợi nhuận công ty.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu những biện pháp này có thực sự giúp tăng cường sản xuất nội địa hay không. Từ lâu, công suất sản xuất thép của Mỹ chỉ duy trì ở mức 75% và chính quyền Trump đặt mục tiêu nâng con số này lên 80%. Tuy nhiên, sau lần áp thuế đầu tiên vào năm 2018, sản lượng thép và nhôm hầu như không có sự thay đổi đáng kể.

Một trường hợp hiếm hoi là Century Aluminum, công ty vừa công bố kế hoạch xây dựng nhà máy luyện nhôm sơ cấp đầu tiên tại Mỹ trong gần 50 năm qua, giúp tăng gấp đôi sản lượng nhôm sơ cấp nội địa. Tuy nhiên, quyết định này một phần nhờ vào khoản trợ cấp 500 triệu USD từ Bộ Năng lượng Mỹ vào năm ngoái, thay vì hoàn toàn nhờ vào tác động của thuế quan.

Trong khi đó, Bill Oplinger, CEO của Alcoa, một trong những tập đoàn nhôm lớn khác của Mỹ, lại có quan điểm hoàn toàn trái ngược. Ông khẳng định rằng thuế quan không đủ hấp dẫn để khiến công ty mở lại các nhà máy sản xuất trong nước, vì rào cản lớn nhất vẫn là chi phí điện, một yếu tố quan trọng trong quá trình sản xuất nhôm. Ông cũng lưu ý rằng các doanh nghiệp trong ngành cần có chiến lược dài hạn, từ 20 đến 40 năm, và không thể đưa ra quyết định đầu tư nếu không biết chính sách thuế sẽ kéo dài bao lâu.

Mặc dù ngành thép và nhôm có thể hưởng lợi, hàng loạt ngành công nghiệp Mỹ khác lại đang phải vật lộn với hệ quả từ chính sách thuế này.

Theo báo cáo của Boston Consulting Group (BCG), chính sách thuế mới sẽ làm tăng 22 tỷ USD chi phí nhập khẩu thép và nhôm, đồng thời đẩy mức tăng thêm lên đến 29 tỷ USD đối với các sản phẩm liên quan, từ linh kiện máy bay đến lưỡi ủi của xe ủi đất.

Các công ty có tỷ trọng chi phí nguyên liệu kim loại cao sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Theo Barclays, thép chiếm hơn 10% tổng chi phí sản xuất của các thiết bị xây dựng như máy xúc và máy đào. Trong ngành đồ uống, các công ty sản xuất lon nhôm như Crown và Ball sẽ chứng kiến chi phí sản xuất một lon nước ngọt 12 ounce tăng khoảng 10%, do nhôm chiếm đến hai phần ba tổng chi phí sản xuất.

Ngành dầu khí Mỹ cũng không tránh khỏi tác động tiêu cực. Khoảng 40% lượng thép sử dụng trong khai thác dầu hiện nay là hàng nhập khẩu. Khi chi phí nguyên vật liệu tăng, giá thành khai thác dầu cũng sẽ leo thang, có thể tác động đến toàn bộ chuỗi cung ứng năng lượng tại Mỹ.

Để giảm thiểu tác động từ thuế, một số doanh nghiệp đang chuyển hướng sang các vật liệu thay thế. Coca-Cola đã tuyên bố rằng hãng có thể tăng cường sử dụng chai nhựa thay vì lon nhôm. Tuy nhiên, không phải công ty nào cũng có lựa chọn này.

Hiệp hội các nhà sản xuất lon Mỹ (Can Manufacturers Institute) gần đây đã gửi thư lên ông Trump, cảnh báo rằng chính sách thuế năm 2018 đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất thép mạ thiếc, một loại vật liệu được sử dụng phổ biến trong ngành thực phẩm đóng hộp. Chín dây chuyền sản xuất đã phải đóng cửa, đi ngược lại với mục tiêu bảo hộ ngành thép của chính phủ. Hiện tại, chỉ còn ba dây chuyền hoạt động, và nếu xu hướng này tiếp diễn, người tiêu dùng Mỹ có thể sớm phải trả nhiều tiền hơn cho một hộp đậu nướng.

Mặc dù chính sách thuế quan mới có thể mang lại lợi ích ngắn hạn cho các nhà sản xuất thép và nhôm Mỹ, nhưng tác động tiêu cực lên toàn bộ nền kinh tế là điều không thể tránh khỏi. Khi chi phí nguyên liệu đầu vào gia tăng, các nhà sản xuất trong nhiều ngành sẽ chịu áp lực lớn hơn, và cuối cùng, người tiêu dùng Mỹ có thể sẽ là bên phải gánh chịu hậu quả lớn nhất.

Câu hỏi lớn đặt ra là: liệu bảo hộ ngành thép bằng thuế quan có thực sự mang lại lợi ích lâu dài cho nước Mỹ, hay chỉ đơn giản là tạo thêm gánh nặng cho các doanh nghiệp trong nước?

Archive

Broker listing

Cùng chuyên mục

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?

Những người ủng hộ chính sách cắt giảm thuế thường lập luận rằng các biện pháp này rồi sẽ “tự bù đắp” thông qua việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tăng thu ngân sách – ngay cả khi không cần cắt giảm chi tiêu đáng kể. Tuy nhiên, thực tiễn trong những thập kỷ gần đây đã không ủng hộ luận điểm này.
Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế

Các nhà quan sát lo ngại về thâm hụt ngân sách đang lên tiếng mạnh mẽ, cảnh báo rằng các khoản thanh toán nợ ngày càng lớn có thể làm gia tăng mức thâm hụt và đẩy đất nước đến bờ vực phá sản. Dù đồng tình rằng tình trạng thâm hụt ngày càng gia tăng là một vấn đề nghiêm trọng, chúng tôi tin rằng nguyên nhân cốt lõi không giống như phần lớn các quan điểm phổ biến hiện nay.
Lạm phát bán buôn của Nhật Bản chậm lại, giảm áp lực lên BoJ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Lạm phát bán buôn của Nhật Bản chậm lại, giảm áp lực lên BoJ

Lạm phát bán buôn của Nhật Bản giảm tốc trong tháng 5 do chi phí nhập khẩu hạ nhiệt, làm giảm áp lực lên BoJ trong việc nâng lãi suất. Tuy nhiên, giá thực phẩm và đồ uống tiếp tục tăng, phản ánh áp lực lạm phát vẫn tồn tại. BoJ có thể trì hoãn đợt tăng lãi suất tiếp theo khi tăng trưởng kinh tế chưa rõ ràng và đàm phán thương mại với Mỹ còn nhiều bất ổn.
Kinh tế và lạm phát: Chính sách tiền tệ của Fed là điểm tựa trước nguy cơ đổ vỡ thương mại
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Kinh tế và lạm phát: Chính sách tiền tệ của Fed là điểm tựa trước nguy cơ đổ vỡ thương mại

Từ sau cú sốc mà Tổng thống Trump tạo ra vào tháng 4 với sự thay đổi lớn trong chính sách thương mại, thị trường tài chính và các nhà phân tích đã ngập tràn trong các bài viết về triển vọng kinh tế và lạm phát. Trong khi thuế quan leo thang khiến triển vọng trở nên bất định hơn bao giờ hết, chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vẫn là điểm tựa vững chắc – dù không thực sự tích cực, nhưng vẫn là một trong số ít những yếu tố đáng tin cậy trong bức tranh vĩ mô hiện tại.
Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu giữa bất ổn và rủi ro thương mại
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu giữa bất ổn và rủi ro thương mại

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025 xuống 2.3%, phản ánh tác động của thuế quan gia tăng và bất ổn kéo dài đến đầu tư và thương mại. Báo cáo cảnh báo nền kinh tế thế giới đang đối mặt với nhiều rủi ro suy giảm, trong đó tăng trưởng thập kỷ này có thể chậm nhất kể từ thập niên 1960. Dù vậy, tổ chức này không dự báo suy thoái và kỳ vọng bất ổn sẽ dần lắng xuống.
Các nhà giao dịch vẫn thận trọng trước thoả thuận thương mại Mỹ - Trung
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Các nhà giao dịch vẫn thận trọng trước thoả thuận thương mại Mỹ - Trung

Các nhà đầu tư tại châu Á phản ứng dè dặt trước thông tin về một thỏa thuận thương mại sơ bộ giữa Mỹ và Trung Quốc, khi phần lớn vẫn chờ đợi chi tiết cụ thể để xác định hướng đi tiế theo. Dù những tín hiệu hòa hoãn từ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã phần nào hỗ trợ tâm lý thị trường, giới phân tích cho rằng đà tăng sẽ thận trọng, khi nhiều vấn đề then chốt như kiểm soát công nghệ và an ninh quốc gia vẫn chưa được giải quyết.
BoJ thận trọng với chính sách thắt chặt trong bối cảnh lạm phát và rủi ro toàn cầu
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

BoJ thận trọng với chính sách thắt chặt trong bối cảnh lạm phát và rủi ro toàn cầu

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản dự kiến giữ nguyên lãi suất và xem xét giảm tốc độ thu hẹp mua trái phiếu từ năm tài khóa sau, phản ánh lập trường thận trọng trong quá trình bình thường hóa chính sách. Thống đốc Kazuo Ueda có thể phát tín hiệu bớt ôn hòa hơn, khi áp lực lạm phát trong nước vẫn hiện hữu và bất ổn thương mại toàn cầu có dấu hiệu giảm bớt. BoJ đang điều chỉnh cách truyền đạt chính sách nhằm phản ánh cả rủi ro suy giảm lẫn nguy cơ lạm phát cao hơn kỳ vọng.
Hòa bình thương mại và tiền rẻ: Ván bài lớn của thị trường toàn cầu
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Hòa bình thương mại và tiền rẻ: Ván bài lớn của thị trường toàn cầu

Nhà đầu tư đang đặt cược vào một thị trường "liều lĩnh", nơi rủi ro được dồn sang ngày mai. Bất kỳ dòng tiêu đề nào từ bàn đàm phán thương mại tại London – dù tích cực hay tiêu cực – đều có thể làm rung chuyển đà tăng hiện tại. Nhưng cho đến lúc đó, "ly cocktail" thị trường đã được pha thêm Bò Húc, và cơn hưng phấn hiện tại là chuyện của hôm nay – hệ quả để mai tính.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ