Xung đột với Israel đang đưa một "Iran hạt nhân" tới gần hơn

Xung đột với Israel đang đưa một "Iran hạt nhân" tới gần hơn

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

16:57 04/10/2024

Có nhiều lý do chính đáng để Israel không tấn công chương trình hạt nhân của Iran trong đợt trả đũa sắp tới của nước này đối với Cộng hòa Hồi giáo. Tuy nhiên, logic cho một cuộc tấn công phủ đầu chưa bao giờ hấp dẫn đến vậy, chính xác là vì lý lẽ của Tehran về việc xây dựng kho vũ khí hạt nhân cũng chưa bao giờ mạnh mẽ đến vậy. Điều này vốn không ổn định và nguy hiểm.

Vài tuần qua đã làm thay đổi tình hình an ninh của Iran, không kém gì tình hình của Israel. Cho đến lúc đó, Hezbollah, lực lượng dân quân Lebanon mà Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã dành nhiều thập kỷ để nuôi dưỡng nhằm đe dọa Israel, sẽ trở nên đáng gờm. Nhưng sau một trong những chiến dịch “chặt đầu” hiệu quả nhất trong lịch sử quân sự, Iran không còn có thể dựa vào Hezbollah để phòng thủ. Quân đội của Hezbollah đang phải chiến đấu để sinh tồn.

Nhu cầu tái lập khả năng răn đe đã mất này - để chứng minh với Israel rằng Iran vẫn có khả năng gây ra thiệt hại lớn để đáp trả bất kỳ cuộc tấn công trực tiếp nào - đã trực tiếp dẫn đến cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo hàng loạt vào thứ Ba. Đây là một sai lầm về mặt chiến lược.

Không giống như một cuộc biểu tình trước đó vào tháng 4, lần này bộ chỉ huy tên lửa của Iran thực sự đã cố gắng. Họ không đưa ra thông báo dài dòng. Họ chỉ sử dụng vũ khí mạnh nhất trong kho vũ khí của Iran, tên lửa đạn đạo, và chúng được tập hợp lại để bão hòa và xuyên thủng hệ thống phòng không của Israel. Một số lượng lớn tên lửa đã vượt qua, nhưng tác động của chúng dường như là rất nhỏ.

Điều này đã tạo ra tình huống tồi tệ nhất. Trên thực tế, cuộc tấn công đã chứng minh khả năng của Israel trong việc hấp thụ đòn tấn công tốt nhất của Iran. Các mục tiêu chủ yếu là các căn cứ quân sự, bao gồm cả sân bay và các báo cáo ban đầu cho thấy thiệt hại phải chịu là hạn chế. Israel đã chuẩn bị cho điều này từ lâu và không chỉ bằng cách phát triển hệ thống phòng không. Dân thường có hầm trú ẩn. Máy bay không được cất giữ ngoài trời mà được cất giữ trong các hầm trú ẩn kiên cố.

Thông điệp đáng lo ngại hơn là nếu những tên lửa đó được gắn đầu đạn hạt nhân, thay vì đầu đạn thông thường, thì sự phá hủy sẽ đáng kể hơn nhiều. Vì vậy, giữa kết quả của hai cuộc tấn công bằng tên lửa thông thường lớn và sự bất lực của Hezbollah, giờ đây cả hai bên đều thấy rõ rằng Iran không có biện pháp răn đe hiệu quả nào chống lại một cuộc tấn công của Israel - trừ khi và cho đến khi Iran phát triển được kho vũ khí hạt nhân.

Như một bài bình luận trên ấn phẩm Javan hay Youth có liên kết với IRGC, Iran có thể hợp tác với các đối tác của mình trong kế hoạch gọi là Trục kháng cự để cố gắng khôi phục một số biện pháp răn đe, nhưng chống lại sự vượt trội về công nghệ mà Israel đã thể hiện thì có lẽ là không đủ. Giải pháp rõ ràng là thay đổi học thuyết hạt nhân của Iran, từ dân sự sang quân sự, đồng thời nói thêm rằng Iran hiện có khả năng thực hiện điều đó một cách nhanh chóng.

Nói một cách rõ ràng hơn, tội lỗi ban đầu ở đây đến từ Iran. Các nhà lãnh đạo của nước này có lẽ đã không thiết kế, hoặc thậm chí không biết về, cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10 dẫn đến cuộc khủng hoảng này. Tuy nhiên, giới lãnh đạo Iran đã ăn mừng vụ thảm sát và coi phản ứng của Israel là cơ hội để làm suy yếu nhà nước Do Thái. Họ đã kích hoạt, thực sự lần đầu tiên, một cuộc tấn công phối hợp vào Israel của các lực lượng dân quân bao quanh nước này. Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei có thể đã yêu cầu Hezbollah ngừng tấn công Israel; ông có thể đã yêu cầu Houthis ngừng bắn vào các tuyến đường vận chuyển toàn cầu. Nhưng ông đã chọn không làm vậy.

Không nghi ngờ gì nữa, Khamenei nghĩ rằng ông đang chiến thắng, cũng giống như Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nghĩ rằng đất nước của mình cũng đang trên cơ. Rốt cuộc, ai thực sự biết rằng các cơ quan tình báo của Israel đã thâm nhập sâu vào Hezbollah đến mức họ có thể cho nổ tung máy nhắn tin, nhắm mục tiêu và ám sát các nhà lãnh đạo của tại các cuộc họp bí mật? Chắc chắn không phải Khamenei.

Điều không thay đổi trong những tuần gần đây là Iran đã dành cả thập kỷ qua để củng cố chương trình hạt nhân của mình nhằm chống lại các cuộc tấn công, với các thiết bị có giá trị nhất theo nghĩa đen được chôn dưới núi. Việc loại bỏ chương trình này có thể là điều không thể, trong khi việc cố gắng và thất bại gần như chắc chắn sẽ kích hoạt một cuộc chạy vũ trang của Iran. Hơn nữa, bất kỳ nỗ lực nghiêm túc nào cũng sẽ đòi hỏi một cuộc tấn công lớn chỉ có thể thực hiện được với sự tham gia của Hoa Kỳ.

Một yếu tố hạn chế nữa là người dân Iran bình thường có khả năng là đồng minh tốt nhất của Israel trong mục tiêu lật đổ chế độ của Khamenei, bởi vì họ khinh thường chế độ này. Netanyahu biết điều này. Trong một chương trình phát sóng gần đây, ông đã kêu gọi trực tiếp người dân Iran.

Israel có thể sẽ tập trung vào các mục tiêu phi hạt nhân; lần này, có lẽ là hệ thống phòng không và bệ phóng tên lửa của Iran, hoặc cơ cấu năng lượng của nước này. Liệu điều này có đạt được nhiều mục tiêu hơn một loạt các cuộc tấn công gây leo thang căng thẳng nữa hay không vẫn chưa rõ. Tuy nhiên, con đươcngf dường như đã được định sẵn. Israel sẽ trả đũa cuộc tấn công bằng tên lửa của tuần này và Tehran có thể sẽ thực hiện các lời đe dọa đáp trả. Một cuộc đột phá hạt nhân của Iran và một cuộc tấn công của Israel đã đến gần hơn.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Áp lực kép đè nặng lên USD: Thâm hụt, dòng vốn và kỳ vọng tăng trưởng
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Áp lực kép đè nặng lên USD: Thâm hụt, dòng vốn và kỳ vọng tăng trưởng

Đồng USD đang đối mặt với áp lực suy yếu khi định giá vẫn ở mức cao bất thường, trong khi dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Mỹ có dấu hiệu chững lại. Thâm hụt tài khoản vãng lai lớn cùng kỳ vọng tăng trưởng kinh tế Mỹ giảm sút đang khiến đồng tiền này dễ tổn thương hơn. Nếu xu hướng này tiếp diễn, USD có thể bước vào một chu kỳ điều chỉnh sâu như từng thấy trong quá khứ.
Thị trường Mỹ có vẻ đã có đáy, nhưng quá trình phục hồi sẽ mất khá nhiều thời gian
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Thị trường Mỹ có vẻ đã có đáy, nhưng quá trình phục hồi sẽ mất khá nhiều thời gian

Sau cú sốc thuế quan bất ngờ từ Nhà Trắng hồi đầu tháng 4, thị trường tài chính Mỹ chao đảo trong làn sóng bất định và hoảng loạn. Tuy nhiên, những dấu hiệu mới đây cho thấy thời điểm tồi tệ nhất có thể đã qua. Khi chính quyền bắt đầu thúc đẩy đàm phán thương mại và các chỉ báo rủi ro như VIX hay bất định chính sách dần hạ nhiệt, nhà đầu tư kỳ vọng vào một giai đoạn ổn định hơn phía trước. Dẫu vậy, lịch sử nhấn mạnh: sự phục hồi sẽ không đến nhanh chóng, mà là cả một quá trình dò đáy chậm rãi và nhiều thử thách.
Thuế vi mạch: Giải pháp hay gánh nặng cho nền kinh tế Mỹ?
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Thuế vi mạch: Giải pháp hay gánh nặng cho nền kinh tế Mỹ?

Chính phủ Mỹ đang xem xét áp thuế đối với vi mạch nhập khẩu, một bước đi có thể làm thay đổi toàn bộ chuỗi cung ứng thiết bị điện tử. Tuy nhiên, việc này không chỉ tác động đến giá thành của các sản phẩm công nghệ, mà còn có thể dẫn đến những hệ quả không ngờ, từ việc chuyển dịch sản xuất ra nước ngoài cho đến ảnh hưởng đến sự tự cung tự cấp trong ngành công nghiệp vi mạch. Liệu thuế vi mạch có thực sự giải quyết được những vấn đề lớn như cạnh tranh với Trung Quốc và gia tăng sản xuất trong nước, hay chỉ đơn giản là một chiêu thức để đối phó với những thách thức toàn cầu hóa?
Đồng USD suy yếu: Mối nguy hiểm đối với lợi nhuận doanh nghiệp toàn cầu
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Đồng USD suy yếu: Mối nguy hiểm đối với lợi nhuận doanh nghiệp toàn cầu

Sự suy yếu của đồng bạc xanh và các chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump đang dấy lên lo ngại lớn đối với lợi nhuận của các công ty, đặc biệt là tại châu Âu. Việc đồng bạc xanh rớt xuống mức thấp nhất trong nhiều năm đã khiến các công ty xuất khẩu bị ảnh hưởng nặng nề, khi lợi nhuận từ thị trường Mỹ bị suy giảm khi chuyển đổi về các đồng tiền khác. Trong bối cảnh này, các chiến lược gia và nhà đầu tư đang tìm kiếm giải pháp cho những rủi ro mới, đặc biệt là trong mùa báo cáo lợi nhuận sắp tới.
Thị trường Mỹ giữa ngã ba đường: Phá đỉnh hay rơi về vực sâu?
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Thị trường Mỹ giữa ngã ba đường: Phá đỉnh hay rơi về vực sâu?

Thị trường tài chính Mỹ đang rơi vào trạng thái lửng lơ khó đoán, ngay cả những ngưỡng kỹ thuật quen thuộc cũng mất đi ý nghĩa vốn có. Chỉ số S&P 500 chật vật trước mốc 5,450 như thể bị một bàn tay vô hình chặn lại, trong khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm dù có lúc sụt sâu vẫn ngoan cố bật lại quanh vùng 4.25%. Phải chăng thị trường đang chuẩn bị cho một cú rẽ lớn?
Khi nào căng thẳng thương mại Mỹ - Trung thực sự được giải quyết?
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Khi nào căng thẳng thương mại Mỹ - Trung thực sự được giải quyết?

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đều nhận thấy lợi ích chiến lược khi trở lại bàn đàm phán thương mại. Mức thuế bổ sung 145% mà chính quyền Washington áp dụng đối với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, cùng với mức thuế đáp trả 125% từ phía Bắc Kinh, đều không thể duy trì lâu dài.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ