Bà Rebecca Simmons đã làm việc trong lĩnh vực khoa học ở Mỹ hơn năm thập kỷ, nhưng bà chưa bao giờ thấy lĩnh vực này rơi vào tình trạng hỗn loạn như ngày nay.

Là một bác sĩ và nhà nghiên cứu, bà và các đồng nghiệp của mình đã muốn điều tra lý do tại sao phụ nữ da màu dễ gặp phải các biến chứng trong thai kỳ, bao gồm thai chết lưu, huyết áp cao và sinh non.

Nhưng sau đó, vào ngày nhậm chức, một sắc lệnh hành pháp từ Tổng thống Donald Trump đã cấm bất kỳ khoản cấp vốn liên bang nào cho công việc liên quan đến sự đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI).

Bà Simmons cho biết, một quan chức tại Viện Y tế Quốc gia (NIH) đã nói với nhóm nghiên cứu của bà Simmons rằng đã có thay đổi trong chính sách, và cơ quan này đã phá hỏng đơn đăng ký của họ. NIH này là nguồn cấp vốn công lớn nhất thế giới cho lĩnh vực y sinh,

“Việc không có những nghiên cứu về các đề tài đó sẽ để lại lụy sâu sắc”, Simmons, giáo sư về sơ sinh học tại Đại học Pennsylvania, cho biết. “Bỏ qua sự khác biệt trong các ảnh hưởng sức khỏe ở các cộng đồng người yếu thế, cắt ngang các nghiên cứu cố gắng tìm hiểu lý do tại sao lại có những ảnh hưởng đó, tất cả những động thái này đẩy các cộng đồng đó vào rủi ro sức khỏe rất cao và tình hình ngày càng xấu đi.” NIH đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Chỉ thị này là một phần của chiến dịch trên diện rộng nhằm thu hẹp quy mô khoa học do nhà nước cấp vốn ở Mỹ, từ khám phá không gian đến phát minh vật liệu. Chính quyền Trump đã cắt giảm cấp vốn cho các tổ chức hàng đầu và ngăn chặn nghiên cứu về các chủ đề như bất bình đẳng giới, vắc-xin và biến đổi khí hậu.

Các nhà phê bình cho rằng các hành động của chính quyền là sự kết hợp giữa cắt giảm chi phí và các nhiệm vụ tư tưởng. Kết quả là một loạt các thay đổi sâu rộng, tản mát, khó theo dõi, liên tục được sửa đổi và trong một số trường hợp, có thể bị lật ngược bởi các vụ kiện tụng. Ngay cả trong những lĩnh vực mà các cải cách có chừng mực được cho là cần thiết, các nhà khoa học cho rằng những thay đổi này quá đột ngột và mơ hồ để có thể biện minh.

Đối với các nhà phê bình, việc cắt giảm này đe dọa làm suy yếu sự đổi mới, vốn là động lực thúc đẩy thành công kinh tế của Mỹ — cũng như khuyến khích sự thiếu hiểu biết cố ý về những mối đe dọa quan trọng mà nhân loại đang phải đối mặt.

Kể từ Thế chiến thứ hai, nền tảng khoa học do nhà nước cấp vốn ở Mỹ đã là động lực của phát minh và tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Sự hỗn loạn trong nghiên cứu là một rủi ro rất lớn đối với các ngành công nghiệp hùng mạnh như dược phẩm, có các sản phẩm thường được phát triển dựa trên nghiên cứu do nhà nước cấp vốn.

Simmons nói: “Sự kìm hãm hoạt động nghiên cứu khoa học này là rất sâu sắc. “Nó sẽ có một hiệu ứng lan tỏa rất lớn, kéo dài ít nhất một thế hệ.”

Ngay cả khi các chính sách này được nới lỏng hoặc đảo ngược, các tác động có khả năng kéo dài. Các hành động của chính quyền đã làm lung lay giả định kéo dài hàng thập kỷ rằng Mỹ là một môi trường vững chắc, được cấp vốn đầy đủ và cởi mở về mặt trí tuệ cho nghiên cứu.

Sau một khởi đầu chậm chạp, sự phản kháng đang gia tăng. Tháng trước, gần 2,000 nhà nghiên cứu, bao gồm hàng chục người đoạt giải Nobel, đã đưa ra một bức thư ngỏ báo động. Lời kêu gọi cho biết: “Chúng tôi thấy nguy cơ thực sự trong thời điểm này. “Chúng tôi đang gửi tín hiệu cấp cứu này để đưa ra một cảnh báo rõ ràng: hoạt động khoa học của quốc gia đang bị tàn phá.”

Jeremy Levin, một giám đốc điều hành công ty công nghệ sinh học, người nằm trong hội đồng quản trị của nhóm ngành công nghiệp Mỹ Biotechnology Innovation Organization (Bio), cho biết việc cắt giảm có nguy cơ đẩy các chuyên gia tài năng đến những nơi hấp dẫn hơn ở nước ngoài và cuối cùng là nhường vị trí dẫn đầu khoa học cho Trung Quốc.

Ông nói: “Khi Mỹ lùi bước, cắt giảm nghiên cứu cơ bản của mình, Trung Quốc có cơ hội tiến lên và trở thành nhà lãnh đạo trong thế giới khoa học và y học.”

Sự thay đổi hướng đi tại NIH là một ví dụ điển hình cho sự hỗn loạn hiện đang nhấn chìm nhiều tổ chức khoa học hàng đầu.

Cơ quan này tiền thân là một phòng thí nghiệm nhỏ vào thế kỷ 19, sau đã phát triển thành một tổ chức khổng lồ về y sinh, cung cấp các khoản tài trợ nghiên cứu với tổng trị giá 33 tỷ đô la vào năm 2022. Cấp vốn của NIH đã hỗ trợ các đột phá từ chỉnh sửa gen đến công nghệ mRNA. Mỗi 1 đô la mà NIH chi ra tạo ra hoạt động kinh tế mới trị giá 2.56 đô la trên toàn quốc, theo một nghiên cứu được công bố vào tháng trước.

Chính quyền Trump muốn cắt giảm khoảng 40% khoản cấp vốn hàng năm trị giá 47 tỷ đô la của NIH, theo các báo cáo truyền thông về các kế hoạch sơ bộ. Họ đã công bố các động thái cắt giảm hàng tỷ đô la từ khoản cấp vốn mà họ cung cấp cho các nhà nghiên cứu mỗi năm. Các biện pháp hạn chế được đề xuất hiện đang bị thách thức tại tòa án, cũng như việc chấm dứt một số giải thưởng hiện có và sự chậm trễ trong việc xem xét các đơn đăng ký mới. NIH sẽ rút tiền trao cho các trường đại học có chương trình DEI hoặc tẩy chay các công ty Israel, họ đã thông báo vào thứ Hai.

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, cơ quan quản lý NIH, hiện do Robert F Kennedy Jr., một người hoài nghi về vắc-xin lâu năm, điều hành. Cho đến nay, bộ này đã thông báo sa thải khoảng 1,200 trong số 20,000 nhân viên của NIH, những người khác bị điều chuyển hoặc cho nghỉ phép. Một số người dường như đã trở lại làm việc, chẳng hạn như một nhóm các nhà khoa học thần kinh đã được mời trở lại và việc sa thải họ trước đó bị đổ lỗi cho thông tin sai lệnh.

NIH có thêm ý nghĩa biểu tượng chính trị vì mối liên hệ của nó với Anthony Fauci, một quan chức hàng đầu làm việc ở viện này cho đến năm 2022. Fauci là bộ mặt công khai của lực lượng đặc nhiệm Covid-19 của Nhà Trắng, ở vị trí này, ông đôi khi mâu thuẫn với những tuyên bố của Trump về vi-rút. Ông trở thành một nhân vật bị căm ghét đối với một số người trong phong trào Maga và Elon Musk đã kêu gọi truy tố ông — một lý do khiến Joe Biden ân xá trước cho ông trước khi rời nhiệm sở.

Trong vòng vài ngày sau khi lên nắm quyền, chính quyền Trump mới đã loại bỏ đội ngũ chuyên gia về an ninh y tế của Fauci. Theo những người có hiểu biết về vấn đề này, hiện các quan chức cấp cao của NIH, bao gồm cả các đồng minh và cộng sự của Fauci, đang bị chuyển công tác. Vợ của Fauci, Christine Grady, người đứng đầu khoa đạo đức sinh học của Trung tâm Lâm sàng NIH, đã bị đe dọa giáng chức và cho nghỉ hành chính. Điều tương tự cũng xảy ra với Jeanne Marrazzo, người kế nhiệm Fauci làm giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia.

Các xung đột mang tính ý thức hệ đang nhấn chìm các cơ quan y tế khác. Peter Marks, người đã từ bỏ vai trò giám đốc vắc-xin của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) vào tháng trước, đã cáo buộc Kennedy lan truyền “thông tin sai lệch và dối trá” về vắc-xin. Trong khi đó, các dự án chống lại sự nghi ngờ về vắc-xin đã bị hủy bỏ. Theo các báo cáo truyền thông, Kennedy cũng đã thuê David Geier, một nhà phê bình vắc-xin lâu năm, người này từng bị bang Maryland kỷ luật vì hành nghề y mà không có giấy phép. Geier, từ lâu đã quảng bá ý tưởng rằng tiêm chủng có liên quan đến chứng tự kỷ, nghiên cứu thiếu uy tín về nhận định này đã bị giới chuyên gia bác bỏ, hiện không trả lời yêu cầu bình luận. Bản thân Kennedy đã gây ra báo động khi hứa sẽ tìm ra “điều gì đã gây ra dịch tự kỷ” vào tháng 9.

Đối với một số nhà phê bình của chính quyền, những cuộc thanh trừng này được so sánh với cuộc đàn áp McCarthyist những năm 1950 đối với các nhân vật công chúng bị buộc tội có cảm tình với Cộng sản. Mary Sue Coleman, chủ tịch danh dự của Đại học Michigan, cho biết, khi đó, các giáo sư từ chối làm chứng trước Quốc hội đã “bị tẩy chay”. Coleman nói rằng ngay cả sự so sánh này cũng không hoàn toàn nắm bắt được bản chất của những gì đang xảy ra hiện nay. Bà nói: “Đối với tôi, giai đoạn này có cảm giác gần như chưa từng có trong lịch sử.”

Bộ Y tế và NIH đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Động thái cắt giảm mới cũng đã làm rung chuyển các lĩnh vực khoa học khác. Theo các đề xuất của chính quyền, ngân sách khoa học trị giá 7.6 tỷ đô la của NASA có thể bị cắt giảm gần một nửa.

Hiệp hội Thiên văn học Hoa Kỳ đã gọi những kế hoạch này là “thảm khốc”. Họ lập luận rằng chúng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nỗ lực phóng kính viễn vọng mới, bảo vệ hệ thống liên lạc khỏi thời tiết không gian và lần đầu tiên mang các mẫu đá từ Sao Hỏa về.

NASA cho biết họ đang xem xét các đề xuất từ Văn phòng Quản lý và Ngân sách của tổng thống. OMB đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Các tổ chức khoa học liên bang đã bị ảnh hưởng hơn nữa bởi việc cắt giảm ngân sách ở những nơi khác trong chính phủ. Việc dỡ bỏ Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đã ngừng cấp vốn cho các lĩnh vực bao gồm nông nghiệp và các chương trình chống lại các bệnh như HIV và sốt rét. Bộ Năng lượng cho biết họ đang cắt giảm tài trợ cho các trường cao đẳng và đại học để “ngăn chặn chi tiêu không hiệu quả”.

Các tổ chức nhỏ hơn nhưng vẫn quan trọng cũng đang cảm thấy áp lực. Nhóm Quang phổ Nguyên tử của Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia (NIST), một phần của bộ thương mại, được cho là sẽ đóng cửa trong tháng này. Các phép đo nguyên tử do nhóm thực hiện là một điểm tham chiếu quốc tế tiêu chuẩn và được sử dụng bởi các chuyên gia từ các nhà vũ trụ học đến các nhà sản xuất sản phẩm công nghiệp.

NIST cho biết “còn quá sớm” để bình luận về những thay đổi tiềm tàng, vì bộ thương mại chưa công bố kế hoạch cuối cùng.

Philip Plait, một nhà thiên văn học và nhà bình luận độc lập, cho biết: “Tác động sâu sắc của việc cắt giảm cấp vốn thất thường của Donald Trump có hai mặt. “Một là mất ngay lập tức khoản cấp vốn cần thiết để thực hiện bất kỳ nghiên cứu nào và trả lương cho các nhà nghiên cứu. Hai là sự gia tăng của sự bất định đối với bất kỳ khoản cấp vốn hoặc hỗ trợ mới nào mà các nhà nghiên cứu có thể cần sau này.”

Động thái của chính quyền cũng đã ảnh hưởng đến nghiên cứu về sự nóng lên toàn cầu, điều mà Trump và các đồng minh của ông từ lâu đã hoài nghi. Theo một đề xuất ngân sách nội bộ được tạp chí học thuật Science đưa tin, chính quyền muốn chấm dứt gần như tất cả các nghiên cứu liên quan đến biến đổi khí hậu tại Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia. Một bức thư ngỏ được ký bởi hơn 2,500 nhà khoa học và các chuyên gia khác vào tháng Hai đã kêu gọi chống lại việc cắt giảm tại cơ quan này.

Bức thư có đoạn: “Việc làm suy yếu khả năng của các nhà khoa học tại Noaa trong việc nghiên cứu khoa học độc lập, đẳng cấp thế giới sẽ dẫn đến những tác động tàn khốc đối với cộng đồng nghiên cứu thời tiết và khí hậu toàn cầu và Hoa Kỳ.”

Noaa cho biết họ không thảo luận về “các vấn đề quản lý và nhân sự nội bộ”, cũng như “các cuộc phỏng vấn mang tính suy đoán”.

Sự thoái trào nghiên cứu này tương phản gay gắt với sự thúc đẩy vị trí thống trị khoa học toàn cầu nổi lên ở Mỹ sau Thế chiến thứ hai.

Những phát triển từ những tiến bộ trong radar đến việc chế tạo bom nguyên tử đã cho thấy sức mạnh phi thường — và đôi khi đáng sợ — của nỗ lực khoa học do nhà nước thúc đẩy của Mỹ. Quỹ Khoa học Quốc gia được thành lập vào năm 1950 và ngày nay chiếm khoảng một phần tư sự hỗ trợ của liên bang cho các trường cao đẳng và đại học của Mỹ cho nghiên cứu cơ bản.

Lễ kỷ niệm 75 năm thành lập NSF vào tháng 5 sẽ diễn ra trong một bầu không khí rất xa so với sự hân hoan. Vào tháng Hai, họ đã sa thải khoảng 10% nhân viên của mình, mặc dù một số người dường như đã được phục chức sau vụ kiện tụng. Tuần trước, NSF thông báo rằng họ đã bắt đầu “chấm dứt [cấp vốn] các giải thưởng không phù hợp với các ưu tiên của cơ quan”. Chúng bao gồm — nhưng không giới hạn ở — các khoản tài trợ liên quan đến DEI và nghiên cứu về thông tin sai lệch và thông tin sai lệch.

Những thay đổi này dường như làm suy yếu những nỗ lực lâu dài của NSF nhằm mở rộng sự tham gia của những người từ các cộng đồng ít được đại diện trong khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Sethuraman Panchanathan, giám đốc của tổ chức, người trước đây đã nói về cách “khoa học đẳng cấp thế giới được định hình bởi các góc nhìn khác nhau”, cho biết NSF không nên “ưu tiên một số cộng đồng này mà gây tổn hại đến các cộng đồng khác”.

Cơ quan này đã không trả lời các câu hỏi từ FT về quy mô cắt giảm, các dự án mà họ đã hủy bỏ hoặc những thay đổi đối với kế hoạch kỷ niệm của mình. Panchanathan cho biết các ưu tiên của ông không thay đổi — và tổ chức tiếp tục đạt được “tiến bộ đáng kể”.

Mặc dù Trump chỉ mới đi tới tháng thứ ba trong nhiệm kỳ thứ hai của mình, nhưng hậu quả của việc đàn áp khoa học đang lan rộng ra ngoài bờ biển Mỹ.

Một người hưởng lợi tiềm năng là Trung Quốc. Nước này đã là một siêu cường khoa học trong các lĩnh vực như khoa học vật liệu và truyền thông lượng tử nhờ một phần không nhỏ từ vốn của nhà nước. Các nhà phê bình cho rằng điều này khiến việc cắt giảm nghiên cứu của Mỹ trở nên liều lĩnh về mặt địa chính trị, đặc biệt khi Trump đang thách thức Trung Quốc trong các lĩnh vực khác, đặc biệt là thương mại.

Các tổ chức ở các quốc gia khác đã tự ứng cử cho vị thế là nơi trú ẩn cho các nhà nghiên cứu có trụ sở tại Mỹ hiện giờ đang hoảng loạn. Và các nhà khoa học nước ngoài đang bị ngăn cản đến Mỹ bởi những câu chuyện như việc một nhà nghiên cứu người Pháp đã chỉ trích các chính sách khoa học của chính quyền Trump bị từ chối nhập cảnh.

Sven Lidin, chủ tịch được bầu của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, cho biết: “Chỉ riêng ý nghĩ rằng mọi người đang lo lắng đã là một mối lo ngại. “Khoa học, có lẽ hơn bất cứ điều gì khác, phụ thuộc vào các điều kiện ổn định và dễ dự báo trước.”

Rất ít nhà quan sát nghĩ rằng khu vực tư nhân hoặc các tổ chức từ thiện muốn, hoặc có khả năng, lấp đầy khoảng trống sâu sắc do việc cắt giảm nghiên cứu do nhà nước cấp vốn để lại. Levin, giám đốc điều hành công ty công nghệ sinh học, so sánh các khoản tài trợ của NIH với hệ thống đường cao tốc của đất nước. Ông nói rằng mặc dù chúng được xây dựng bởi chính phủ liên bang, nhưng các ngành công nghiệp không thể hoạt động nếu không có chúng. “Nếu không có đường cao tốc, bạn sẽ không đi được xa ở đất nước này.”

Levin chỉ ra rằng các can thiệp cốt lõi như điều trị huyết áp cao và các loại thuốc điều trị ung thư khai thác hệ thống miễn dịch cũng đòi hỏi hàng thập kỷ nghiên cứu của chính phủ. Ông nói thêm rằng những ảnh hưởng lâu dài hơn có thể “rất nghiêm trọng”.

Nhiều người cho rằng tác động sẽ được bệnh nhân và gia đình của họ cảm nhận theo thời gian. Daniel Diermeier, hiệu trưởng của Đại học Vanderbilt ở Kentucky, cho biết những người mắc bệnh Alzheimer phụ thuộc vào công việc đang được thực hiện trong các phòng thí nghiệm của trường đại học. Ông nói: “Nếu giảm cấp vốn, thì sẽ có ít thuốc được phát minh hơn. “Điều này không thể được bù đắp bằng các quỹ tư nhân. Điều đó là không thể. Không có đủ tiền ở đó.”

Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo ngành dược phẩm phần lớn im lặng. Tại một cuộc biểu tình Stand Up for Science vào tháng trước, cựu giám đốc NIH Francis Collins đã chỉ ra kết luận của một nghiên cứu năm 2023 rằng cấp vốn của NIH đã đóng góp vào hơn 99% số thuốc được phê duyệt từ năm 2010 đến năm 2019.

Bà Coleman của Đại học Michigan cho biết các trường đại học là một “mạch nước ngầm” của nghiên cứu khoa học cho doanh nghiệp, nhưng bà không nghe thấy nhiều giám đốc điều hành bảo vệ họ: “Tôi ước có nhiều tổ chức doanh nghiệp lên tiếng hơn.”

Các giám đốc điều hành cho biết ngành dược phẩm đang giữ im lặng, lo lắng về phản ứng dữ dội. Họ muốn án binh bất động khi họ cố gắng giải quyết các mối đe dọa khác đối với lĩnh vực này, bao gồm thuế quan và các chính sách giảm giá thuốc.

Các giám đốc điều hành cho biết họ đang nói chuyện riêng với chính quyền, đưa ra lập luận rằng việc cắt giảm khoa học do nhà nước cấp vốn cuối cùng sẽ gây ra tác động thảm khốc đến vị thế khoa học toàn cầu của Mỹ.

Các tổ chức khoa học hàng đầu hiện đang phải đối mặt với tình thế khó xử tương tự mà các lĩnh vực khác do chính quyền Trump nhắm mục tiêu, bao gồm các trường đại học và công ty luật, phải đối mặt.

Họ đang trăn trở với việc có nên công khai chống lại chính phủ hay vận động hành lang một cách kín đáo và đáp ứng một số hoặc tất cả các yêu cầu của chính phủ. Nhiều nhà khoa học cá nhân có thể hiểu được là miễn cưỡng lên tiếng vì sợ bị chính quyền trả thù.

Có lẽ điều đó cho thấy rằng các kiến trúc sư sáng lập của phong trào Stand Up for Science là những nhà nghiên cứu tương đối trẻ. Một trong số họ, Emma Courtney, một ứng cử viên tiến sĩ tại Phòng thí nghiệm Cold Spring Harbor phi lợi nhuận của New York, cho biết các nhà khoa học trẻ hơn đang “chứng kiến con đường sự nghiệp của chúng tôi thay đổi trong thời gian thực”.

Courtney nói: “Rất nhiều thành công lâu dài trong giới học thuật phụ thuộc vào những khoản tiền ban đầu — tài trợ, học bổng, các cơ hội quan trọng — và đây chính là những nguồn tài chính đang bị cắt giảm. “Mặc dù nhiều nhà khoa học cấp cao đã vô cùng ủng hộ, nhưng họ thường có ít động cơ hơn nhưng lại nhiều rủi ro hơn khi lên tiếng trực tiếp.”

Một số nhà nghiên cứu tin rằng tâm trạng đang thay đổi. Sự tức giận ban đầu trước sự xáo trộn khoa học đang chuyển thành ý chí hành động và quan trọng là, một cuộc tìm kiếm sự lãnh đạo. Giáo sư Simmons của Pennsylvania nói: “Chúng tôi vẫn chưa có được tiếng kèn báo hiệu ra trận". “Nhưng nó đang đến.”