Thực hư về tin đồn Ả Rập Saudi huỷ bỏ thoả thuận petrodollar

Thực hư về tin đồn Ả Rập Saudi huỷ bỏ thoả thuận petrodollar

Đặng Thùy Linh

Đặng Thùy Linh

Junior Analyst

09:23 18/06/2024

Tuần trước, một số báo cáo cho rằng thỏa thuận petrodollar giữa Mỹ và Saudi đã bị huỷ bỏ và dự đoán Ả Rập Saudi sẽ bán dầu trên thị trường quốc tế bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau, bao gồm cả đồng nhân dân tệ của Trung Quốc.

Tuy nhiên, những thông tin này có phần không chính xác: Ả Rập Saudi đã giao dịch bằng các loại tiền tệ khác ngoài USD trong nhiều thập kỷ, và chưa từng có một hiệp ước chính thức nào (với ngày hết hiệu lực cụ thể) chi phối thỏa thuận không chính thức vốn được gọi là "hệ thống petrodollar".

Nhưng bất chấp sai sót, những thông tin này cho thấy một xu hướng thực tế: Ả Rập Saudi đang dần giảm sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ. Rất có thể phản ánh việc gia nhập khối BRICS mở rộng gần đây, nước này đang có xu hướng thanh toán các giao dịch dầu mỏ bằng nhiều loại tiền tệ khác ngoài đồng USD. Do sự liên minh ngày càng chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và Tây Âu, cùng những nỗ lực nhằm thoát khỏi sự phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng, Ả Rập Saudi đã tăng cường các hoạt động kinh tế và ngoại giao với Trung Quốc, Iran, Nga - những quốc gia được xem là đối thủ chính của Hoa Kỳ trên thị trường quốc tế. Những động thái gần đây hướng tới việc chấp nhận các loại tiền tệ khác ngoài USD phản ánh sự thay đổi địa chính trị rộng lớn hơn nhằm khỏi khỏi sự thống trị của Hoa Kỳ.

Hệ thống petrodollar, được hình thành vào những năm 1970, là một thỏa thuận không chính thức, trong đó Ả Rập Saudi đồng ý bán dầu độc quyền bằng USD để đổi lấy sự bảo vệ của quân đội Hoa Kỳ và đầu tư của Mỹ vào TPCP Hoa Kỳ. Ngay sau sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods năm 1971, thỏa thuận này đã củng cố giá trị của đồng USD và đảm bảo sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ả Rập Saudi. Nó cũng đảm bảo nhu cầu tương đối ổn định đối với TPCP Hoa Kỳ, một khoản lợi nhuận bất ngờ mà sau 5 thập kỷ đã trở thành một gánh nặng khổng lồ.

Tuy nhiên, một vài thay đổi về chính sách gần đây cho thấy sự rời bỏ khuôn khổ trước đây.

Vào tháng 1/2023, Bộ trưởng tài chính Ả Rập Saudi đã công bố về khả năng thực hiện giao dịch bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau. Tiếp theo đó là việc tăng cường nhập khẩu dầu từ Nga và thiết lập thỏa thuận hoán đổi tiền tệ theo tỷ giá hối đoái ấn định với Trung Quốc. Đây là những điều chỉnh trong chiến lược, khi Ả Rập Saudi tìm cách xây dựng mối quan hệ linh hoạt với các cường quốc trong khu vực và trên toàn cầu - đang nổi lên ngoài phạm vi ảnh hưởng của Mỹ.

Bỏ qua những thông tin phóng đại và sai lệch, quan hệ Mỹ-Saudi đang suy yếu chỉ là một ví dụ trong xu hướng ngày càng thịnh hành về tầm ảnh hưởng đang giảm sút của Mỹ trên thị trường tiền tệ toàn cầu và tài chính quốc tế. Sự thay đổi này phản ánh việc "vũ khí hóa" đồng USD vào đầu năm 2022 và hàng loạt các chính sách của Mỹ đang khiến đồng USD trở nên kém hấp dẫn hơn. Chắc chắn, tác động của những thay đổi này sẽ không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được ngay lập tức.

Tuy nhiên, những diễn biến đang nổi lên với tốc độ ngày càng nhanh cho thấy sự suy giảm về khả năng kiểm soát và vai trò của Mỹ trong các vấn đề tài chính và địa chính trị toàn cầu.

Zerohedge

Broker listing

Cùng chuyên mục

Bất ổn tại Phố Wall: Những thị trường nào đang trở thành bến đỗ an toàn?
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Bất ổn tại Phố Wall: Những thị trường nào đang trở thành bến đỗ an toàn?

Kể từ lễ nhậm chức của Donald Trump vào ngày 20 tháng 1, chỉ số S&P 500 đại diện cho các doanh nghiệp hàng đầu Hoa Kỳ đã sụt giảm hơn 9%; chỉ số Nasdaq tập trung vào công nghệ đã lao dốc gần 15%. Các tập đoàn công nghệ khổng lồ từng dẫn dắt đà tăng trưởng của Phố Wall—bao gồm Alphabet, Apple, Nvidia và phần còn lại của nhóm "Magnificent Seven"—đã mất một phần tư giá trị thị trường. Nhà đầu tư đã ồ ạt chuyển vốn vào các tài sản trú ẩn an toàn như vàng, hoặc tìm cách đa dạng hóa danh mục đầu tư bằng việc mua cổ phiếu tại các thị trường nước ngoài.
100 ngày Trump trở lại Nhà Trắng: Sự thất vọng lan rộng khắp châu Âu
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

100 ngày Trump trở lại Nhà Trắng: Sự thất vọng lan rộng khắp châu Âu

Sau 100 ngày kể từ khi Donald Trump tái đắc cử, châu Âu không còn nhìn Mỹ như một đồng minh đáng tin cậy: từ Berlin đến Paris, từ Arnhem đến Kyiv, làn sóng thất vọng và nỗ lực tách khỏi sự phụ thuộc Washington đang lan rộng, khi mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương đối mặt với khủng hoảng niềm tin nghiêm trọng nhất trong nhiều thập niên.
Đồng bạc xanh lao dốc đẩy Yên Nhật và Franc Thụy Sĩ tăng vọt khi nhà đầu tư tìm kiếm bến đỗ an toàn
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Đồng bạc xanh lao dốc đẩy Yên Nhật và Franc Thụy Sĩ tăng vọt khi nhà đầu tư tìm kiếm bến đỗ an toàn

Sự suy yếu của USD vào thứ Hai đã hỗ trợ các đồng tiền nước ngoài, bao gồm các loại tiền tệ trú ẩn an toàn như đồng Yên Nhật và Franc Thụy Sĩ, trong bối cảnh nhà đầu tư thoái vốn khỏi tài sản Mỹ dưới áp lực từ chính sách của Donald Trump — xu hướng mà JPMorgan dự báo sẽ tiếp tục diễn ra.
Khi “GDP cơ bản” trở thành kim chỉ nam giữa cơn bão dữ liệu kinh tế thời chiến tranh thương mại
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Khi “GDP cơ bản” trở thành kim chỉ nam giữa cơn bão dữ liệu kinh tế thời chiến tranh thương mại

Cuộc chiến thương mại do Mỹ khởi xướng đang khuấy đảo trật tự thương mại toàn cầu, gây ra không chỉ những dư chấn thực chất trong hoạt động sản xuất và tiêu dùng, mà còn làm nhiễu loạn nghiêm trọng các chỉ số thống kê kinh tế vốn được dùng để định hướng chính sách vĩ mô.
Liệu thị trường ở thời điểm hiện tại đã có đáy?
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Liệu thị trường ở thời điểm hiện tại đã có đáy?

Giữa lúc lo ngại về lạm phát siêu tốc, vỡ nợ quốc gia và chiến tranh đang lan rộng trong giới đầu tư, nhiều chỉ báo tâm lý cho thấy sự bi quan đang đạt mức cực độ — một tín hiệu mà một số nhà phân tích xem là cơ hội mua hiếm có. Tuy nhiên, lịch sử cũng cho thấy rằng tâm lý thị trường, dù tiêu cực đến đâu, không phải lúc nào cũng là chỉ báo đáng tin trong thời kỳ khủng hoảng thực sự. Vậy đâu là ranh giới giữa thời điểm “máu đổ là lúc nên mua” và “chưa đủ đau để tạo đáy”?
Nước Mỹ thời hậu công nghiệp: Giấc mơ ‘Made in America’ liệu có thành hiện thực?
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Nước Mỹ thời hậu công nghiệp: Giấc mơ ‘Made in America’ liệu có thành hiện thực?

Sau Thế chiến II, khi phần lớn châu Âu và Nhật Bản còn đang gượng dậy từ đống tro tàn, nước Mỹ từng chiếm hơn 50% sản lượng công nghiệp toàn cầu – một giai đoạn huy hoàng khi phần còn lại của thế giới phụ thuộc nặng nề vào hàng hóa “Made in USA”. Thế nhưng, ánh hào quang đó đã phai mờ theo thời gian.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ