Nước Pháp vật lộn thoát khỏi "mớ bòng bong" ngân sách

Nước Pháp vật lộn thoát khỏi "mớ bòng bong" ngân sách

Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

08:40 25/10/2024

Giới chính trị cần nhận thức lại tầm quan trọng của kỷ luật ngân sách!

Michel Barnier và nhóm liên minh của ông đang phải đương đầu với thử thách lớn trong việc lãnh đạo nước Pháp. Thách thức này diễn ra trong bối cảnh xã hội đang bị chia rẽ sâu sắc, khi các chính sách xu hướng dân túy ngày càng được ủng hộ rộng rãi. Tình hình càng trở nên phức tạp hơn khi họ buộc phải đối mặt với tình trạng ngân sách công rối ren - hậu quả còn sót lại sau 7 năm điều hành đất nước của cựu Tổng thống Emmanuel Macron.

Chính quyền tiền nhiệm đã để mất kiểm soát tài chính công. Dự báo thâm hụt ngân sách năm nay sẽ đạt 6.1% GDP, một sự suy giảm nghiêm trọng so với mức 4.4% được hoạch định trong dự thảo ngân sách 2024 từ 18 tháng trước. Sai lệch đáng kể này đã làm xấu đi thành tích điều hành của Macron và gây bất ổn trên thị trường tài chính, thể hiện qua việc lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Pháp đang tiệm cận với Tây Ban Nha.

Sau 5 thập kỷ không đạt cân bằng ngân sách, nợ công của Pháp hiện đã lên tới 110.6% GDP. Hội đồng Phân tích Kinh tế Pháp khẳng định quốc gia này không thể tiếp tục trông chờ vào tăng trưởng để tự động cắt giảm tỷ lệ nợ. Trước tình hình tài khóa suy giảm nghiêm trọng, Pháp buộc phải thực thi các biện pháp điều chỉnh tài khóa quyết liệt nhằm tuân thủ quy định của EU, xoa dịu tâm lý nhà đầu tư, và bảo vệ quyền lợi người nộp thuế - những người sẽ phải gánh chịu lãi suất leo thang nếu không có giải pháp.

Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Pháp đang tiệm cận với Tây Ban Nha

Đầu tháng này, Barnier công bố kế hoạch ngân sách nhằm giảm thâm hụt xuống 5% vào cuối năm 2025. Theo đó, chính phủ sẽ tiết kiệm 60 tỷ Euro, với hai phần ba từ cắt giảm chi tiêu và một phần ba từ tăng thu thuế. Phương án này có cả điểm tích cực lẫn hạn chế. Về mặt thuận lợi, mức điều chỉnh thực tế chỉ khoảng 42 tỷ Euro, do Barnier đã tính toán mức 60 tỷ Euro dựa trên kịch bản tăng chi tiêu công phi thực tế. Tuy nhiên, theo nhận định của Hội đồng Cấp cao về Tài chính Công - cơ quan giám sát ngân sách độc lập, phần lớn nguồn tiết kiệm thực sự đến từ việc tăng thuế, đặc biệt đối với lợi nhuận doanh nghiệp lớn và người thu nhập cao.

Phải công nhận rằng Barnier có rất ít thời gian để chuẩn bị ngân sách, chưa kể đến việc xây dựng chiến lược tài chính công dài hạn mà Pháp đang cấp thiết cần và EU yêu cầu. Dù không thể tránh khỏi việc kìm hãm tăng trưởng, kế hoạch của ông có thể gây tổn hại ít hơn đối với nhu cầu ngắn hạn so với phương án tăng thuế đồng loạt hay cắt giảm chi tiêu vội vàng. Tuy nhiên, nguy cơ là các khoản thuế bổ sung đánh vào lợi nhuận doanh nghiệp và người giàu sẽ làm suy yếu đầu tư và gây tổn hại đến môi trường kinh doanh thân thiện - một trong những thành tựu nổi bật nhất dưới thời Macron. Mặc dù được cho là tạm thời, những biện pháp này có nguy cơ trở nên cố định.

Về phần Macron, ông đã có những nỗ lực cải cách tiết giảm chi phí như nâng tuổi hưu, song chưa thực sự quyết liệt. Dù phải đối phó với đại dịch và khủng hoảng chi phí sinh hoạt, chính sách "không giới hạn chi phí" của ông là quá mức và nhiều biện pháp thiếu trọng tâm. Giống như các đời tổng thống trước, ông cũng có xu hướng sử dụng ngân sách để xoa dịu căng thẳng xã hội. Các chính sách giảm thuế cho doanh nghiệp và hộ gia đình không đi đôi với kiểm soát chi tiêu chặt chẽ.

Với tỷ lệ thuế/GDP đạt 46% - cao nhất trong khối OECD, việc tăng thu thêm sẽ tác động tiêu cực đến năng lực cạnh tranh của Pháp. Mặc dù có thể cắt giảm một số ưu đãi thuế tốn kém, gánh nặng chủ yếu sẽ đổ lên việc cắt giảm chi tiêu, đặc biệt trong lĩnh vực phúc lợi xã hội và chính quyền địa phương. Chính phủ cũng cần xem xét lại tính chiến lược của nhiều khoản đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp, trong bối cảnh cần tập trung nguồn lực cho đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và quốc phòng.

Cuộc khủng hoảng này đã âm ỉ từ lâu. Tầng lớp chính trị Pháp dường như không còn coi trọng kỷ luật tài khóa - điều này thể hiện qua những cam kết chi tiêu thiếu thực tế của các đảng lớn trong cuộc bầu cử vừa qua. Barnier sẽ thông qua ngân sách bằng sắc lệnh nếu cần thiết. Dù thiếu đa số nghị viện và tầm nhìn cải cách dài hạn, nhưng nếu ông có thể khởi động quá trình đưa đất nước trở lại, đó sẽ là một đóng góp to lớn cho nước Pháp.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?

Những người ủng hộ chính sách cắt giảm thuế thường lập luận rằng các biện pháp này rồi sẽ “tự bù đắp” thông qua việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tăng thu ngân sách – ngay cả khi không cần cắt giảm chi tiêu đáng kể. Tuy nhiên, thực tiễn trong những thập kỷ gần đây đã không ủng hộ luận điểm này.
Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế

Các nhà quan sát lo ngại về thâm hụt ngân sách đang lên tiếng mạnh mẽ, cảnh báo rằng các khoản thanh toán nợ ngày càng lớn có thể làm gia tăng mức thâm hụt và đẩy đất nước đến bờ vực phá sản. Dù đồng tình rằng tình trạng thâm hụt ngày càng gia tăng là một vấn đề nghiêm trọng, chúng tôi tin rằng nguyên nhân cốt lõi không giống như phần lớn các quan điểm phổ biến hiện nay.
Lạm phát bán buôn của Nhật Bản chậm lại, giảm áp lực lên BoJ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Lạm phát bán buôn của Nhật Bản chậm lại, giảm áp lực lên BoJ

Lạm phát bán buôn của Nhật Bản giảm tốc trong tháng 5 do chi phí nhập khẩu hạ nhiệt, làm giảm áp lực lên BoJ trong việc nâng lãi suất. Tuy nhiên, giá thực phẩm và đồ uống tiếp tục tăng, phản ánh áp lực lạm phát vẫn tồn tại. BoJ có thể trì hoãn đợt tăng lãi suất tiếp theo khi tăng trưởng kinh tế chưa rõ ràng và đàm phán thương mại với Mỹ còn nhiều bất ổn.
Kinh tế và lạm phát: Chính sách tiền tệ của Fed là điểm tựa trước nguy cơ đổ vỡ thương mại
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Kinh tế và lạm phát: Chính sách tiền tệ của Fed là điểm tựa trước nguy cơ đổ vỡ thương mại

Từ sau cú sốc mà Tổng thống Trump tạo ra vào tháng 4 với sự thay đổi lớn trong chính sách thương mại, thị trường tài chính và các nhà phân tích đã ngập tràn trong các bài viết về triển vọng kinh tế và lạm phát. Trong khi thuế quan leo thang khiến triển vọng trở nên bất định hơn bao giờ hết, chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vẫn là điểm tựa vững chắc – dù không thực sự tích cực, nhưng vẫn là một trong số ít những yếu tố đáng tin cậy trong bức tranh vĩ mô hiện tại.
Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu giữa bất ổn và rủi ro thương mại
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu giữa bất ổn và rủi ro thương mại

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025 xuống 2.3%, phản ánh tác động của thuế quan gia tăng và bất ổn kéo dài đến đầu tư và thương mại. Báo cáo cảnh báo nền kinh tế thế giới đang đối mặt với nhiều rủi ro suy giảm, trong đó tăng trưởng thập kỷ này có thể chậm nhất kể từ thập niên 1960. Dù vậy, tổ chức này không dự báo suy thoái và kỳ vọng bất ổn sẽ dần lắng xuống.
Các nhà giao dịch vẫn thận trọng trước thoả thuận thương mại Mỹ - Trung
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Các nhà giao dịch vẫn thận trọng trước thoả thuận thương mại Mỹ - Trung

Các nhà đầu tư tại châu Á phản ứng dè dặt trước thông tin về một thỏa thuận thương mại sơ bộ giữa Mỹ và Trung Quốc, khi phần lớn vẫn chờ đợi chi tiết cụ thể để xác định hướng đi tiế theo. Dù những tín hiệu hòa hoãn từ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã phần nào hỗ trợ tâm lý thị trường, giới phân tích cho rằng đà tăng sẽ thận trọng, khi nhiều vấn đề then chốt như kiểm soát công nghệ và an ninh quốc gia vẫn chưa được giải quyết.
BoJ thận trọng với chính sách thắt chặt trong bối cảnh lạm phát và rủi ro toàn cầu
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

BoJ thận trọng với chính sách thắt chặt trong bối cảnh lạm phát và rủi ro toàn cầu

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản dự kiến giữ nguyên lãi suất và xem xét giảm tốc độ thu hẹp mua trái phiếu từ năm tài khóa sau, phản ánh lập trường thận trọng trong quá trình bình thường hóa chính sách. Thống đốc Kazuo Ueda có thể phát tín hiệu bớt ôn hòa hơn, khi áp lực lạm phát trong nước vẫn hiện hữu và bất ổn thương mại toàn cầu có dấu hiệu giảm bớt. BoJ đang điều chỉnh cách truyền đạt chính sách nhằm phản ánh cả rủi ro suy giảm lẫn nguy cơ lạm phát cao hơn kỳ vọng.
Hòa bình thương mại và tiền rẻ: Ván bài lớn của thị trường toàn cầu
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Hòa bình thương mại và tiền rẻ: Ván bài lớn của thị trường toàn cầu

Nhà đầu tư đang đặt cược vào một thị trường "liều lĩnh", nơi rủi ro được dồn sang ngày mai. Bất kỳ dòng tiêu đề nào từ bàn đàm phán thương mại tại London – dù tích cực hay tiêu cực – đều có thể làm rung chuyển đà tăng hiện tại. Nhưng cho đến lúc đó, "ly cocktail" thị trường đã được pha thêm Bò Húc, và cơn hưng phấn hiện tại là chuyện của hôm nay – hệ quả để mai tính.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ