Donald Trump và Tập Cận Bình đang áp dụng "Binh pháp Tôn Tử" trong cuộc chiến thương mại?

Donald Trump và Tập Cận Bình đang áp dụng "Binh pháp Tôn Tử" trong cuộc chiến thương mại?

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

14:06 05/02/2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang triển khai một chiến thuật, và Tôn Tử có thể giải thích điều đó. Vị tướng, chiến lược gia và triết gia quân sự Trung Quốc cổ đại từng dạy rằng: "Chiến thắng mà không cần giao tranh là đỉnh cao của nghệ thuật." Đây chính xác là điều cả hai đang cố gắng thực hiện. Câu hỏi đặt ra là liệu họ có thể thành công hay không.

Mức thuế ban đầu 10% mà Trump áp lên hàng hóa Trung Quốc - thay vì 60% như ông từng đề xuất trong chiến dịch tranh cử - cùng với các biện pháp trả đũa từ Bắc Kinh cho thấy mức độ "thù địch" giữa hai siêu cường này không quá gay gắt. Gói thuế trả đũa của Trung Quốc, nhắm vào khoảng 80 mặt hàng quy mô 14 tỷ USD của Mỹ, chỉ có hiệu lực từ ngày 10/2. Ngoài ra, Trung Quốc còn áp dụng các biện pháp phi thuế quan như điều tra chống độc quyền đối với Google, siết chặt kiểm soát xuất khẩu khoáng sản quan trọng và đưa hai công ty Mỹ vào danh sách đen. Đây không phải là một phản ứng quyết liệt. Hơn nữa, nếu nhìn vào cách Trump gây áp lực với Mexico và Canada - cuối cùng không áp thuế sau khi nhận được những nhượng bộ mang tính tượng trưng - thị trường ngày càng tin rằng cuộc đối đầu này sẽ sớm kết thúc. Sự phục hồi của đồng nhân dân tệ và USD sau cú sốc thuế quan vào thứ Sáu tuần trước cho thấy thị trường dường như đang cho rằng Trump chỉ “hù doạ”:

Ai cũng biết Trump là một nhà đàm phán thực dụng. Việc Bắc Kinh phản ứng nửa vời cho thấy Tập Cận Bình chỉ đang thăm dò chứ không muốn đẩy căng thẳng lên mức gây tổn thất lâu dài. Tuy nhiên, hôm thứ Ba, thông tin về việc hủy bỏ cuộc gọi giữa hai nhà lãnh đạo đã làm tình hình trở nên khó đoán hơn. Theo Julian Evans-Pritchard của Capital Economics, những bất đồng kinh tế và chính trị giữa Mỹ - Trung sâu sắc hơn so với mâu thuẫn giữa Mỹ với các nước láng giềng, khiến việc hạ nhiệt căng thẳng trở nên khó khăn hơn.

Dù vậy, Andrew Bishop từ Signum Global lại tin rằng một thỏa thuận đang đến gần. Ông lập luận rằng Bắc Kinh không muốn một cuộc chiến thương mại toàn diện, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đang suy yếu. Trump có thể tận dụng điều này. Để đi đến một thỏa thuận, Mỹ muốn xem Trung Quốc có sẵn sàng thực hiện các cam kết còn dang dở từ thỏa thuận thương mại Giai đoạn 1 năm 2020 hay không. Ngoài ra, Mỹ muốn thử xem Tập có sẵn sàng hướng đến một "thỏa thuận lớn" như mong muốn của ông và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent hay không. Nếu vậy, Tôn Tử hẳn sẽ tán thành chiến lược này.

Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào xuất khẩu sản xuất trong khi nền kinh tế đang đối mặt với áp lực nợ trong lĩnh vực bất động sản. Một cuộc chiến thương mại toàn diện không có lợi cho Bắc Kinh. Tuy nhiên, nền công nghiệp Trung Quốc đã có những bước tiến vượt bậc kể từ cuộc chiến thương mại Trump 1.0, giúp nước này giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Ông Andrew Harris của Fathom chỉ ra rằng từ năm 2005 đến 2023, Trung Quốc đã gia tăng thị phần xuất khẩu toàn cầu ở 19/20 lĩnh vực hàng hóa và dịch vụ cấp cao, trong khi Mỹ đánh mất vị thế ở 16 lĩnh vực:

Điều này không quá bất ngờ, vì việc Trung Quốc gia nhập WTO đã giảm bớt rào cản xuất khẩu. Tuy nhiên, Harris nhấn mạnh rằng mô hình này rất đáng chú ý. Thông thường, khi một quốc gia hội nhập sâu vào nền kinh tế toàn cầu, họ có xu hướng chuyên môn hóa trong các lĩnh vực mà họ có lợi thế so sánh và nhập khẩu các mặt hàng khác:

Nhưng sự mở rộng xuất khẩu của Trung Quốc lại đi ngược xu hướng này. Bắc Kinh không chỉ tập trung vào các ngành thế mạnh mà còn tìm cách thống trị mọi lĩnh vực xuất khẩu cùng một lúc. Điều này thể hiện rõ qua thương mại song phương Mỹ - Trung: Trung Quốc có thặng dư lớn trong các ngành mà họ có thế mạnh so với Mỹ (chủ yếu là hàng hóa), nhưng chỉ thâm hụt rất nhỏ ở những lĩnh vực Mỹ có ưu thế (chẳng hạn như dịch vụ).

Ngoài ra, ông Jim Reid của Deutsche Bank lưu ý rằng Mỹ, dù chiếm 29% tổng tiêu dùng toàn cầu, chỉ sản xuất 15% tổng lượng hàng hóa thế giới. Trong khi đó, Trung Quốc chiếm 32% sản lượng sản xuất toàn cầu nhưng chỉ tiêu dùng 12%:

Điều này cho thấy một thực tế quan trọng: Trung Quốc đang định hình lại chuỗi cung ứng toàn cầu theo cách khiến Mỹ khó có thể lật ngược thế cờ, ngay cả khi Trump tiếp tục leo thang xung đột thương mại.

Cả hai quốc gia đều muốn thay đổi điều này. Có lẽ nền kinh tế sản xuất của Trung Quốc sẽ không gây quá nhiều phiền toái nếu nước này vẫn duy trì việc sản xuất các sản phẩm thứ cấp hoặc đơn giản. Nhưng việc Trung Quốc không ngừng tiến lên phân khúc cao cấp hơn đã gây ra sự lo ngại, trong khi việc tiếp cận hàng hóa giá rẻ không còn được xem là một “giao dịch tốt” đối với Mỹ. Khi Mỹ không thể ngừng tiêu thụ nhiều hơn những gì mình sản xuất, Trung Quốc có thể nhận thấy rằng họ đã vượt qua điểm mà theo Tôn Tử, xung đột có thể tránh được - ngay cả khi một thỏa thuận hòa bình ngắn hạn đang ở phía trước.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

BoJ thận trọng bình thường hóa chính sách, lạm phát lương thực gây áp lực tăng lãi suất
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

BoJ thận trọng bình thường hóa chính sách, lạm phát lương thực gây áp lực tăng lãi suất

Ngân hàng Nhật Bản nhiều khả năng giữ nguyên lãi suất và giảm tốc độ thắt chặt mua trái phiếu từ năm tài khóa tới, phản ánh sự thận trọng trong lộ trình bình thường hóa chính sách. Tuy nhiên, lạm phát thực phẩm dai dẳng, đặc biệt là giá gạo tăng vọt, có thể buộc BoJ tiếp tục nâng lãi suất sớm hơn kỳ vọng. Thống đốc Kazuo Ueda phát tín hiệu rằng rủi ro lạm phát đang ngày càng được chú trọng, trong bối cảnh sự bất ổn thương mại toàn cầu dần lắng dịu.
USD chững lại khi thị trường hướng sự tập trung về London
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

USD chững lại khi thị trường hướng sự tập trung về London

Đàm phán Mỹ - Trung tái khởi động; triển vọng đạt được thỏa thuận ngày càng rõ nét. Chứng khoán Mỹ biến động trái chiều, nhưng S&P 500 chỉ còn cách đỉnh lịch sử chưa đầy 2%. Dữ liệu yếu từ Anh tiếp tục gây áp lực lên GBP. Giá vàng đi ngang, trong khi bạc nổi bật với đà tăng mạnh.
Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tiếp diễn, khoáng sản đất hiếm và hạn chế công nghệ làm nóng cuộc chơi
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tiếp diễn, khoáng sản đất hiếm và hạn chế công nghệ làm nóng cuộc chơi

Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung được nối lại tại London, tập trung vào các hạn chế về công nghệ và xuất khẩu khoáng sản đất hiếm. Trung Quốc đã cấp giấy phép xuất khẩu đất hiếm cho các công ty Hoa Kỳ, thúc đẩy hy vọng về một cuộc đàm phán thương mại đột phá. Xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ đã giảm 40% trong năm nay, làm tăng tính cấp thiết của việc giải quyết căng thẳng thương mại.
Cảnh báo thầm lặng của thị trường: Trái phiếu và vàng tiết lộ điều gì?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Cảnh báo thầm lặng của thị trường: Trái phiếu và vàng tiết lộ điều gì?

Chưa bao giờ thị trường lại đòi hỏi các nhà đầu tư phải linh hoạt, tỉnh táo và hiểu sâu về mối liên hệ giữa các loại tài sản như hiện nay. Khi tiền tệ trở nên đắt đỏ, khi trái phiếu phát đi tín hiệu cảnh báo và khi vàng tăng vọt như một phản ứng phòng vệ, thì việc tiếp tục đặt cược mù quáng vào đà tăng cổ phiếu có thể trở thành một chiến lược nguy hiểm. Sự kết hợp giữa hiểu biết kinh tế vĩ mô, phân tích kỹ thuật và đánh giá tâm lý thị trường là chìa khóa giúp nhà đầu tư không chỉ sống sót mà còn tận dụng được những cơ hội ẩn giấu trong cơn biến động.
Thuật toán của trader nhỏ lẻ đang dần trở thành thế lực trên thị trường
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Thuật toán của trader nhỏ lẻ đang dần trở thành thế lực trên thị trường

Trong khi phần lớn thị trường tài chính đang bị chi phối bởi các quỹ đầu tư thụ động, một lực lượng mới đang âm thầm nổi lên: những nhà đầu tư cá nhân sử dụng chiến lược định lượng. Họ không cần nhiều tiền, cũng chẳng phải dân chuyên, nhưng với công cụ hiện đại và tư duy tính toán, họ đang tạo ra ảnh hưởng rõ rệt lên các giao dịch – đặc biệt là ở những mảng như quyền chọn ngắn hạn. Liệu đây có phải là tín hiệu tích cực cho sự cân bằng và minh bạch hơn của thị trường?
Bạc vẫn còn dưới 40 USD — nhưng thời điểm bứt phá không còn xa
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Bạc vẫn còn dưới 40 USD — nhưng thời điểm bứt phá không còn xa

Trong khi nhiều nhà đầu tư tập trung vào Vàng, cổ phiếu AI và các xu hướng thị trường nóng, bạc âm thầm ghi dấu một trong những bước đột phá mạnh mẽ nhất trong lĩnh vực hàng hóa. Vừa chạm đỉnh trong 13 năm, kết hợp cùng làn sóng bùng nổ AI, cuộc cách mạng năng lượng sạch và thỏa thuận hạ tầng trị giá 3,000 tỷ USD của Trump đang thúc đẩy nhu cầu, các chuyên gia tại GSC Commodity Intelligence gọi đây là “giao dịch bùng nổ và bất đối xứng nhất năm 2025.”
Đàm phán London, rủi ro toàn cầu: Mỹ và Trung Quốc tạm thời 'chơi đẹp'
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Đàm phán London, rủi ro toàn cầu: Mỹ và Trung Quốc tạm thời 'chơi đẹp'

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung tại London diễn ra trong không khí ngoại giao thận trọng, tạm thời làm dịu căng thẳng thương mại, giúp thị trường toàn cầu giữ ổn định và tăng nhẹ. Nhà đầu tư vẫn cảnh giác trước rủi ro kinh tế và dữ liệu yếu, trong khi kỳ vọng giảm thuế quan và khả năng Fed hạ lãi suất giúp đẩy chỉ số MSCI World lên đỉnh lịch sử. Tuy nhiên, động lực tăng giá vẫn yếu, và rủi ro tiềm ẩn chưa biến mất.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ