Chính sách thương mại của Trump: Cuộc chiến ngầm đằng sau những quyết định

Chính sách thương mại của Trump: Cuộc chiến ngầm đằng sau những quyết định

Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

13:52 31/10/2024

Nhìn lại nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Donald Trump, có thể thấy đây là giai đoạn đặc biệt của nước Mỹ, khi mà những xung đột nội bộ trong chính quyền diễn ra gần như không ngừng nghỉ.

Nhiều người cho rằng việc phân tích chính sách thương mại của Donald Trump như một thứ có logic là hoàn toàn vô nghĩa. Họ ví von rằng tìm cách hiểu và đối phó với những chính sách này chẳng khác nào "cố chơi cờ vua với một con tê giác đang nổi giận". Có lẽ họ nói đúng - chính sách của Trump quả thật không hề rõ ràng hay mạch lạc. Tuy nhiên, nếu Trump tái đắc cử, việc nắm bắt được những mảnh ghép chính sách này sẽ là chìa khóa quan trọng để dự đoán những xung đột sắp tới trong lòng chính quyền của ông.

Hiện tại, Trump đang đưa ra ít nhất năm cam kết về chính sách thương mại - những cam kết này đôi khi mâu thuẫn nhau hoặc thậm chí không thể thực hiện được. Ông muốn tăng thuế với mọi đối tác thương mại lên 10-20%, áp thuế đặc biệt nặng với Trung Quốc (60% hoặc cao hơn), thay thế hoàn toàn thuế thu nhập liên bang bằng doanh thu từ thuế quan (một ý tưởng phi thực tế), ban hành luật thương mại có đi có lại, và thậm chí có ý định phá giá đồng USD. Mục tiêu của những chính sách này khá đa dạng: giảm thâm hụt thương mại, làm suy yếu vị thế của Trung Quốc, thúc đẩy các nước khác giảm thuế, và nâng cao thu nhập của người Mỹ.

Nhìn lại nhiệm kỳ đầu của Trump, dù mang tiếng là người theo chủ nghĩa bảo hộ, nhưng chính sách thương mại của ông thực chất là một cuộc đấu không ngừng nghỉ giữa các trường phái tư tưởng. Trong nội các có những người ủng hộ thuế quan quyết liệt như Peter Navarro, nhưng cũng có những người theo chủ nghĩa tự do thương mại như Larry Kudlow (Chủ tịch Hội đồng Kinh tế Quốc gia). Thực tế cho thấy, EU đã khéo léo tránh được nguy cơ bị áp thuế ô tô năm 2018 bằng cách vận động hành lang qua Kudlow, dù Navarro đã rất quyết liệt thúc đẩy chính sách này.

Trong nhiệm kỳ thứ hai (nếu đắc cử), Trump nhiều khả năng sẽ tiếp tục chứng kiến những cuộc tranh luận nội bộ gay gắt tương tự. Khó khăn lớn nhất khi phân tích các chính sách này là ngay cả những đề xuất nghe có vẻ hợp lý cũng không thể được đánh giá đơn thuần qua vẻ bề ngoài của chúng.

Một ví dụ điển hình là kế hoạch "thương mại có đi có lại" - được các cố vấn thân cận của Trump như Kevin Hassett (cựu chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế) đặc biệt ủng hộ. Thoạt nghe, đây có vẻ là một chiến lược khôn ngoan: tận dụng mức thuế thấp hiện tại của Mỹ để thúc đẩy các nước khác mở cửa thị trường. Tuy nhiên, nếu áp dụng một cách công bằng và đồng đều, chính sách này có thể gây ra một cơn “địa chấn chính trị”, bởi thực tế Mỹ không hề "tự do thương mại" như nhiều người vẫn nghĩ.

Hãy lấy ngành sữa làm ví dụ. New Zealand - được ví như "Ả-rập Xê-út của ngành sữa" với 25% thị phần xuất khẩu sữa bột toàn cầu - phải chịu thuế trung bình 14% khi bán sản phẩm vào Mỹ, trong khi họ hầu như không đánh thuế sữa nhập khẩu. Wisconsin, bang sản xuất sữa lớn thứ hai của Mỹ và cũng là một bang có tầm quan trọng đặc biệt về mặt chính trị, chắc chắn sẽ phản đối kịch liệt nếu Trump hay Quốc hội có ý định cắt giảm thuế để cạnh tranh công bằng với New Zealand.

Tương tự với ngành đường: Brazil, một cường quốc xuất khẩu đường, chỉ áp thuế 16% với đường thô của Mỹ, trong khi hàng xuất khẩu của họ phải chịu mức thuế lên tới 44% khi vào thị trường Mỹ. Các nhà sản xuất đường Florida có sức ảnh hưởng chính trị rất lớn - đến mức Tổng thống Bill Clinton từng phải tạm gác cuộc gặp với Monica Lewinsky để nghe điện thoại từ gia tộc Fanjul, “ông trùm” trong ngành đường. Với tình hình này, một thỏa thuận thương mại công bằng về đường gần như không thể xảy ra.

Dù Trump có vẻ rõ ràng về mục tiêu, nhưng có lẽ ngay cả ông cũng chưa chắc chắn về mức độ nghiêm trọng với từng chính sách cụ thể. Một số cố vấn như nhà quản lý quỹ Scott Bessent cho rằng việc đe dọa tăng thuế chỉ là chiến thuật đàm phán của Trump, và ông không thực sự có ý định làm suy yếu đồng USD. Ngược lại, những người từng làm việc với Trump lại tin rằng ông thực sự ưa thích việc áp thuế, đặc biệt là để tăng nguồn thu và tạo điều kiện giảm thuế thu nhập, nhưng vẫn có thể đàm phán nếu nhận được những đề xuất hợp lý.

Chắc chắn trong chính quyền Trump sẽ có những người muốn Mỹ tách rời khỏi Trung Quốc, nhưng cũng sẽ có những người hướng tới một thỏa thuận với Chủ tịch Tập Cận Bình.

Có nhiều người cho rằng phân tích chính sách của ông Trump là công việc vô ích: ông ấy không bao giờ có kế hoạch cụ thể, các quan chức của ông ấy cũng thiếu thống nhất. Tuy nhiên, hiểu rõ các chính sách mà ông ấy đề ra vẫn rất quan trọng. Ít nhất, điều này giúp chúng ta dự đoán được những cuộc tranh luận nội bộ gay gắt trong chính quyền Trump nhiệm kỳ tới, nếu ông ấy tái đắc cử.

Financial Times

Broker listing

Cùng chuyên mục

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?

Những người ủng hộ chính sách cắt giảm thuế thường lập luận rằng các biện pháp này rồi sẽ “tự bù đắp” thông qua việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tăng thu ngân sách – ngay cả khi không cần cắt giảm chi tiêu đáng kể. Tuy nhiên, thực tiễn trong những thập kỷ gần đây đã không ủng hộ luận điểm này.
Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế

Các nhà quan sát lo ngại về thâm hụt ngân sách đang lên tiếng mạnh mẽ, cảnh báo rằng các khoản thanh toán nợ ngày càng lớn có thể làm gia tăng mức thâm hụt và đẩy đất nước đến bờ vực phá sản. Dù đồng tình rằng tình trạng thâm hụt ngày càng gia tăng là một vấn đề nghiêm trọng, chúng tôi tin rằng nguyên nhân cốt lõi không giống như phần lớn các quan điểm phổ biến hiện nay.
Lạm phát bán buôn của Nhật Bản chậm lại, giảm áp lực lên BoJ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Lạm phát bán buôn của Nhật Bản chậm lại, giảm áp lực lên BoJ

Lạm phát bán buôn của Nhật Bản giảm tốc trong tháng 5 do chi phí nhập khẩu hạ nhiệt, làm giảm áp lực lên BoJ trong việc nâng lãi suất. Tuy nhiên, giá thực phẩm và đồ uống tiếp tục tăng, phản ánh áp lực lạm phát vẫn tồn tại. BoJ có thể trì hoãn đợt tăng lãi suất tiếp theo khi tăng trưởng kinh tế chưa rõ ràng và đàm phán thương mại với Mỹ còn nhiều bất ổn.
Kinh tế và lạm phát: Chính sách tiền tệ của Fed là điểm tựa trước nguy cơ đổ vỡ thương mại
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Kinh tế và lạm phát: Chính sách tiền tệ của Fed là điểm tựa trước nguy cơ đổ vỡ thương mại

Từ sau cú sốc mà Tổng thống Trump tạo ra vào tháng 4 với sự thay đổi lớn trong chính sách thương mại, thị trường tài chính và các nhà phân tích đã ngập tràn trong các bài viết về triển vọng kinh tế và lạm phát. Trong khi thuế quan leo thang khiến triển vọng trở nên bất định hơn bao giờ hết, chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vẫn là điểm tựa vững chắc – dù không thực sự tích cực, nhưng vẫn là một trong số ít những yếu tố đáng tin cậy trong bức tranh vĩ mô hiện tại.
Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu giữa bất ổn và rủi ro thương mại
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu giữa bất ổn và rủi ro thương mại

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025 xuống 2.3%, phản ánh tác động của thuế quan gia tăng và bất ổn kéo dài đến đầu tư và thương mại. Báo cáo cảnh báo nền kinh tế thế giới đang đối mặt với nhiều rủi ro suy giảm, trong đó tăng trưởng thập kỷ này có thể chậm nhất kể từ thập niên 1960. Dù vậy, tổ chức này không dự báo suy thoái và kỳ vọng bất ổn sẽ dần lắng xuống.
Các nhà giao dịch vẫn thận trọng trước thoả thuận thương mại Mỹ - Trung
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Các nhà giao dịch vẫn thận trọng trước thoả thuận thương mại Mỹ - Trung

Các nhà đầu tư tại châu Á phản ứng dè dặt trước thông tin về một thỏa thuận thương mại sơ bộ giữa Mỹ và Trung Quốc, khi phần lớn vẫn chờ đợi chi tiết cụ thể để xác định hướng đi tiế theo. Dù những tín hiệu hòa hoãn từ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã phần nào hỗ trợ tâm lý thị trường, giới phân tích cho rằng đà tăng sẽ thận trọng, khi nhiều vấn đề then chốt như kiểm soát công nghệ và an ninh quốc gia vẫn chưa được giải quyết.
BoJ thận trọng với chính sách thắt chặt trong bối cảnh lạm phát và rủi ro toàn cầu
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

BoJ thận trọng với chính sách thắt chặt trong bối cảnh lạm phát và rủi ro toàn cầu

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản dự kiến giữ nguyên lãi suất và xem xét giảm tốc độ thu hẹp mua trái phiếu từ năm tài khóa sau, phản ánh lập trường thận trọng trong quá trình bình thường hóa chính sách. Thống đốc Kazuo Ueda có thể phát tín hiệu bớt ôn hòa hơn, khi áp lực lạm phát trong nước vẫn hiện hữu và bất ổn thương mại toàn cầu có dấu hiệu giảm bớt. BoJ đang điều chỉnh cách truyền đạt chính sách nhằm phản ánh cả rủi ro suy giảm lẫn nguy cơ lạm phát cao hơn kỳ vọng.
Hòa bình thương mại và tiền rẻ: Ván bài lớn của thị trường toàn cầu
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Hòa bình thương mại và tiền rẻ: Ván bài lớn của thị trường toàn cầu

Nhà đầu tư đang đặt cược vào một thị trường "liều lĩnh", nơi rủi ro được dồn sang ngày mai. Bất kỳ dòng tiêu đề nào từ bàn đàm phán thương mại tại London – dù tích cực hay tiêu cực – đều có thể làm rung chuyển đà tăng hiện tại. Nhưng cho đến lúc đó, "ly cocktail" thị trường đã được pha thêm Bò Húc, và cơn hưng phấn hiện tại là chuyện của hôm nay – hệ quả để mai tính.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ