Các cuộc bạo loạn Cực hữu ở Anh: Bài toán hóc búa cho Tân Thủ tướng Keir Starmer

Các cuộc bạo loạn Cực hữu ở Anh: Bài toán hóc búa cho Tân Thủ tướng Keir Starmer

Trần Phương Thảo

Trần Phương Thảo

Junior Analyst

10:12 06/08/2024

Keir Starmer cần giải quyết những nguyên nhân sâu xa của tình trạng bất ổn cũng như trừng phạt những kẻ côn đồ gây bạo loạn.

Anh đang phục hồi sau một tuần lễ biểu tình, bạo loạn của cánh hữu. Sau khi tận hưởng tuần trăng mật kéo dài một tháng khi đến thăm Thế vận hội Paris, giao lưu với các nhà lãnh đạo toàn cầu và công bố một chương trình nghị sự đầy tham vọng, Tân Thủ tướng Keir Starmer hiện đang cố gắng khẳng định lại không chỉ trật tự công cộng mà còn cả lòng tin của công chúng, phát biểu trước toàn quốc vào Chủ Nhật và chủ trì cuộc họp khẩn cấp của Cobra vào Thứ Hai.

Quy mô của cuộc bạo loạn thật kinh hoàng. Tại Rotherham, một đám đông đã cố gắng đốt cháy một khách sạn đang giam giữ những người xin tị nạn. Tại Liverpool, những kẻ bạo loạn đã đốt cháy một thư viện dành cho trẻ em. Tại Middlesbrough, những kẻ côn đồ lang thang khắp các khu dân cư, đập vỡ cửa sổ. Các nhà thờ Hồi giáo bị tấn công, các cửa hàng bị cướp phá, ô tô bị đốt cháy. Những tên côn đồ đội mũ trùm đầu quấn mình trong cờ Liên minh hoặc cờ Thánh George, biến đồ đạc trên đường phố thành vũ khí tạm thời và hét lên: "chúng tôi muốn đất nước của chúng tôi trở lại".

Cuộc bạo loạn bắt đầu ở Southport vào ngày 29 tháng 7 khi một người đàn ông giết chết ba cô gái trẻ và làm bị thương một số người khác tại một bữa tiệc khiêu vũ của Taylor Swift, và những người biểu tình giận dữ sau đó đã chiếm đoạt một buổi cầu nguyện địa phương. Các cuộc biểu tình sau đó lan rộng nhanh chóng — chủ yếu ở phía bắc nhưng cũng lan đến một số thành phố phía nam như Portsmouth — được thúc đẩy bởi những tin đồn sai lệch trên internet rằng thủ phạm của vụ đâm dao là một người tị nạn Hồi giáo (trên thực tế, anh ta là con trai sinh ra ở Anh của cha mẹ đến từ Rwanda) và bị các nhà hoạt động cực hữu lợi dụng, những người luôn muốn gây chiến.

Starmer đã hành động nhanh chóng để trấn an những người thiểu số rằng họ an toàn và cảnh báo "những tên côn đồ cánh hữu" rằng chúng sẽ bị trừng phạt bằng toàn bộ sức mạnh của luật pháp. Hơn 400 người đã bị bắt vào cuối tuần và cảnh sát hiện sẽ sử dụng bằng chứng chụp ảnh từ camera đeo trên người và cảnh quay an ninh để bắt giữ hàng trăm người khác.

Thủ tướng mang đến yếu tố chuyên môn cho tất cả những điều này, khi từng là người đứng đầu cơ quan công tố trong các cuộc bạo loạn lớn gần đây nhất ở Anh vào năm 2011, khi tòa án họp 24 giờ một ngày. Nhưng lần này, đất nước gặp tình trạng căng thẳng nghiêm trọng hơn. Ở nhiều nơi, cảnh sát đã bị người biểu tình áp đảo về số lượng: Ví dụ, ở Rotherham, hàng rào cảnh sát tạm thời bị phá vỡ và những kẻ bạo loạn đã xâm chiếm khách sạn. Các nhà tù chật kín và tòa án bị tắc nghẽn. Nếu các cuộc bạo loạn lắng xuống, chính phủ sẽ có thể vượt qua, mặc dù hệ thống đang chịu áp lực; nếu các cuộc bạo loạn tiếp tục, năng lực thực hiện nhiệm vụ cơ bản nhất của nhà nước Anh sẽ bị thử thách nghiêm trọng.

Mạng xã hội rõ ràng phải chịu một phần trách nhiệm vì đã thổi bùng ngọn lửa bất bình. Elon Musk không chỉ cho phép những người vô trách nhiệm (bao gồm cả các tổ chức mặt trận Nga) tương đối tự do trên Twitter/X. Cá nhân ông đã góp phần vào cuộc xung đột này bằng cách đăng dòng tweet vào Chủ Nhật rằng: "Nội chiến là điều không thể tránh khỏi".

Các chính trị gia cực hữu cũng đã khuấy động tình hình. Laurence Fox, cựu diễn viên và là lãnh đạo của Đảng Reclaim, đã đăng dòng tweet rằng "trong nhiều thập kỷ, các cô gái Anh đã bị những kẻ man rợ nhập cư cưỡng hiếp" — một bài đăng đã được xem hơn 3 triệu lần. Stephen Yaxley-Lennon, còn được gọi là Tommy Robinson, đã đưa ra những bình luận mang tính kích động từ Síp, nơi ông hiện đang tắm nắng. Nhiều người biểu tình cứng rắn nhất được cho là có liên hệ với Liên đoàn Phòng vệ Anh, một tổ chức mà Robinson thành lập vào năm 2009 và kể từ đó đã sử dụng nhiều tên gọi và danh tính khác nhau. Cảnh sát lo ngại về quy mô của các cuộc biểu tình phần lớn là hòa bình, mặc dù gây khó chịu, mà Robinson đã thành công trong việc tổ chức ở London trong tháng qua trước Southport, nhưng cũng lo ngại về thực tế là tổ chức này dường như đã bén rễ sâu ở phía bắc và vùng trung du.

Nigel Farage đã chơi trò chơi thường lệ của mình là lên tiếng về mối quan tâm của những kẻ bạo loạn mà không thực sự ủng hộ họ, ám chỉ rằng các cuộc biểu tình Black Lives Matter năm 2020 đã để lại ấn tượng về "hoạt động cảnh sát hai cấp". Lần này, ông có thể gặp nguy cơ bị thiêu rụi bởi ngọn lửa mà ông thích đùa giỡn: Priti Patel, một đảng viên Bảo thủ cánh hữu và cựu bộ trưởng nội vụ, đã lên án nhận xét của ông. Có khả năng Đảng Cải cách của Farage sẽ phải chịu chung số phận như AfD của Đức, đảng đã chứng kiến ​​sự ủng hộ của cử tri giảm mạnh sau khi tiết lộ rằng các nhà lãnh đạo của đảng đã họp riêng để thảo luận về các cuộc trục xuất hàng loạt.

Còn nguyên nhân sâu xa hơn của các cuộc bạo loạn thì sao? Theo truyền thống, cánh tả là bên đặt ra câu hỏi về "nguyên nhân xã hội" của các cuộc biểu tình của người dân và sau đó đấu tranh để bác bỏ khẳng định của cánh hữu rằng cố gắng giải thích hành vi phạm tội cũng giống như biện minh cho hành vi đó. Lần này thì ngược lại: Starmer và bộ trưởng nội vụ Yvette Cooper đã nhấn mạnh rằng không có lý do gì để biện minh cho hành vi côn đồ. Cho đến nay, họ chỉ giới hạn công việc giải thích vấn đề này bằng cách xem xét vai trò của phương tiện truyền thông xã hội trong việc phát tán các thông tin gây kích động.

Kiểu lập luận này phản tác dụng khi xuất phát từ cánh tả cũng như khi xuất phát từ cánh hữu. Rõ ràng là có một nhóm côn đồ cứng đầu cam kết vi phạm pháp luật vì họ là những người theo chủ nghĩa cực hữu (một số người có hình xăm chữ vạn và chào theo kiểu Hitler) hoặc vì họ thích bạo lực hoặc kết hợp cả hai. Ngoài ra còn có một số người trẻ tuổi tìm kiếm sự giải trí trong kỳ nghỉ học.

Nhưng những người biểu tình cũng bao gồm những người bình thường cảm thấy rằng nhà nước Anh đã phụ lòng họ. Họ cũng có một số câu hỏi chính đáng để hỏi: Tại sao tình trạng nhập cư vẫn tiếp tục tăng khi các chính phủ liên tiếp đã hứa sẽ giảm bớt? Tại sao người tị nạn vẫn tiếp tục đến bằng thuyền chỉ để được ở trong khách sạn? Và tại sao chương trình nghị sự "nâng cao trình độ" mà chính phủ trước đã hứa lại không tạo ra sự cải thiện về cơ hội ở phía bắc? Việc gộp những người như vậy vào nhóm côn đồ cực hữu hoặc coi nhẹ nỗi lo lắng của họ chỉ là sản phẩm của tuyên truyền cực đoan chứ không phải là biểu hiện của sự lo lắng thực sự về tình hình quốc gia.

Đôi khi những khiếu nại này có thể được giải quyết bằng sự thật. Cảnh sát buộc phải sử dụng khiên chống bạo động ở Rotherham không phải vì họ đang áp dụng "tiêu chuẩn kép" mà vì những người biểu tình đang cố đốt cháy một khách sạn. Trong năm kết thúc vào tháng 3 năm 2023, cảnh sát đã thực hiện 24.5 lần dừng xe và khám xét trên 1,000 người da đen so với 5.9 lần cho mỗi 1,000 người da trắng.

Nhưng nói chung, các khiếu nại cần được giải quyết bằng cách cải cách các thể chế và cải thiện chính sách công. Hiện tại, chưa đến một nửa người Anh tin tưởng vào lực lượng cảnh sát địa phương của họ, giảm so với mức 63% của mười năm trước. Dòng người xin tị nạn liên tục qua eo biển đang làm căng thẳng các nguồn lực quốc gia cũng như sự kiên nhẫn của người dân. Bạo loạn chắc chắn sẽ tái diễn nếu chính phủ không thể giảm dòng người tị nạn và đẩy nhanh quá trình giải quyết. Mặc dù một số người đã kêu gọi Quốc hội can thiệp, nhưng đây sẽ là một động thái vô nghĩa, vì Anh cần hành động nhanh chóng, thay vì chỉ nói suông.

Starmer cũng phải làm nhiều hơn nữa để giải quyết cảm giác tuyệt vọng trong nhiều cộng đồng lao động, đặc biệt là ở phía bắc, những người cảm thấy bị gạt ra ngoài lề bởi sự thay đổi kinh tế và xã hội và sau đó bị nhà nước Anh bỏ qua. Hãy cứng rắn với các cuộc bạo loạn, bằng mọi cách, nhưng cũng hãy cứng rắn với nguyên nhân của chúng.

Bài viết trên là quan điểm cá nhân của tác giả Adrian Wooldridge của Bloomberg.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?

Những người ủng hộ chính sách cắt giảm thuế thường lập luận rằng các biện pháp này rồi sẽ “tự bù đắp” thông qua việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tăng thu ngân sách – ngay cả khi không cần cắt giảm chi tiêu đáng kể. Tuy nhiên, thực tiễn trong những thập kỷ gần đây đã không ủng hộ luận điểm này.
Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế

Các nhà quan sát lo ngại về thâm hụt ngân sách đang lên tiếng mạnh mẽ, cảnh báo rằng các khoản thanh toán nợ ngày càng lớn có thể làm gia tăng mức thâm hụt và đẩy đất nước đến bờ vực phá sản. Dù đồng tình rằng tình trạng thâm hụt ngày càng gia tăng là một vấn đề nghiêm trọng, chúng tôi tin rằng nguyên nhân cốt lõi không giống như phần lớn các quan điểm phổ biến hiện nay.
Lạm phát bán buôn của Nhật Bản chậm lại, giảm áp lực lên BoJ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Lạm phát bán buôn của Nhật Bản chậm lại, giảm áp lực lên BoJ

Lạm phát bán buôn của Nhật Bản giảm tốc trong tháng 5 do chi phí nhập khẩu hạ nhiệt, làm giảm áp lực lên BoJ trong việc nâng lãi suất. Tuy nhiên, giá thực phẩm và đồ uống tiếp tục tăng, phản ánh áp lực lạm phát vẫn tồn tại. BoJ có thể trì hoãn đợt tăng lãi suất tiếp theo khi tăng trưởng kinh tế chưa rõ ràng và đàm phán thương mại với Mỹ còn nhiều bất ổn.
Kinh tế và lạm phát: Chính sách tiền tệ của Fed là điểm tựa trước nguy cơ đổ vỡ thương mại
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Kinh tế và lạm phát: Chính sách tiền tệ của Fed là điểm tựa trước nguy cơ đổ vỡ thương mại

Từ sau cú sốc mà Tổng thống Trump tạo ra vào tháng 4 với sự thay đổi lớn trong chính sách thương mại, thị trường tài chính và các nhà phân tích đã ngập tràn trong các bài viết về triển vọng kinh tế và lạm phát. Trong khi thuế quan leo thang khiến triển vọng trở nên bất định hơn bao giờ hết, chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vẫn là điểm tựa vững chắc – dù không thực sự tích cực, nhưng vẫn là một trong số ít những yếu tố đáng tin cậy trong bức tranh vĩ mô hiện tại.
Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu giữa bất ổn và rủi ro thương mại
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu giữa bất ổn và rủi ro thương mại

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025 xuống 2.3%, phản ánh tác động của thuế quan gia tăng và bất ổn kéo dài đến đầu tư và thương mại. Báo cáo cảnh báo nền kinh tế thế giới đang đối mặt với nhiều rủi ro suy giảm, trong đó tăng trưởng thập kỷ này có thể chậm nhất kể từ thập niên 1960. Dù vậy, tổ chức này không dự báo suy thoái và kỳ vọng bất ổn sẽ dần lắng xuống.
Các nhà giao dịch vẫn thận trọng trước thoả thuận thương mại Mỹ - Trung
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Các nhà giao dịch vẫn thận trọng trước thoả thuận thương mại Mỹ - Trung

Các nhà đầu tư tại châu Á phản ứng dè dặt trước thông tin về một thỏa thuận thương mại sơ bộ giữa Mỹ và Trung Quốc, khi phần lớn vẫn chờ đợi chi tiết cụ thể để xác định hướng đi tiế theo. Dù những tín hiệu hòa hoãn từ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã phần nào hỗ trợ tâm lý thị trường, giới phân tích cho rằng đà tăng sẽ thận trọng, khi nhiều vấn đề then chốt như kiểm soát công nghệ và an ninh quốc gia vẫn chưa được giải quyết.
BoJ thận trọng với chính sách thắt chặt trong bối cảnh lạm phát và rủi ro toàn cầu
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

BoJ thận trọng với chính sách thắt chặt trong bối cảnh lạm phát và rủi ro toàn cầu

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản dự kiến giữ nguyên lãi suất và xem xét giảm tốc độ thu hẹp mua trái phiếu từ năm tài khóa sau, phản ánh lập trường thận trọng trong quá trình bình thường hóa chính sách. Thống đốc Kazuo Ueda có thể phát tín hiệu bớt ôn hòa hơn, khi áp lực lạm phát trong nước vẫn hiện hữu và bất ổn thương mại toàn cầu có dấu hiệu giảm bớt. BoJ đang điều chỉnh cách truyền đạt chính sách nhằm phản ánh cả rủi ro suy giảm lẫn nguy cơ lạm phát cao hơn kỳ vọng.
Hòa bình thương mại và tiền rẻ: Ván bài lớn của thị trường toàn cầu
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Hòa bình thương mại và tiền rẻ: Ván bài lớn của thị trường toàn cầu

Nhà đầu tư đang đặt cược vào một thị trường "liều lĩnh", nơi rủi ro được dồn sang ngày mai. Bất kỳ dòng tiêu đề nào từ bàn đàm phán thương mại tại London – dù tích cực hay tiêu cực – đều có thể làm rung chuyển đà tăng hiện tại. Nhưng cho đến lúc đó, "ly cocktail" thị trường đã được pha thêm Bò Húc, và cơn hưng phấn hiện tại là chuyện của hôm nay – hệ quả để mai tính.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ