Thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc sau khi Tổng thống Trump chỉ trích gay gắt Chủ tịch Fed Powell

Ngọc Lan
Junior Editor
Đà hồi phục của thị trường chứng khoán Mỹ đã tan biến trong tuần này sau khi Chủ tịch Jerome Powell bác bỏ khả năng Fed sẽ can thiệp để hỗ trợ thị trường. Tuyên bố này làm Tổng thống Donald Trump nổi giận, bất chấp việc ông đã thông báo về một số thỏa thuận thương mại vào ngày thứ Năm.

Chỉ số S&P 500 sụt giảm 1.5% trong bốn ngày giao dịch, tạm thời cắt giảm phần nào tổn thất sau khi Tổng thống Trump thông báo sẽ có một thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU), tuy nhiên không đưa ra chi tiết hay khung thời gian cụ thể. Tổng thống đã khẳng định rõ ràng hơn về thỏa thuận khoáng sản quan trọng giữa Mỹ và Ukraine, cho biết văn bản sẽ được ký kết vào tuần tới. Tuy nhiên, đà tăng cuối cùng đã biến mất và giao dịch không ổn định trước ngày nghỉ lễ thứ Sáu đã khiến chỉ số Nasdaq 100 với nhiều cổ phiếu công nghệ sụt giảm 2.3% trong tuần.
Ông công khai bày tỏ mong muốn Powell sớm bị sa thải, đồng thời khẳng định Fed đã trì hoãn việc cắt giảm lãi suất quá lâu và đòi hỏi Fed hành động ngay lập tức. Sau đó trong ngày, Trump nói với các phóng viên rằng ông có đủ quyền lực để buộc Powell rời khỏi vị trí nếu muốn.
Những phản ứng gay gắt từ phía Tổng thống xuất hiện sau khi Chủ tịch Powell đã phá vỡ sự ổn định tạm thời của thị trường vào ngày thứ Tư. Trong tuyên bố của mình, Powell nhấn mạnh rằng Fed sẽ cẩn trọng đánh giá tác động của căng thẳng thương mại lên lạm phát trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào, qua đó làm tan biến kỳ vọng của nhà đầu tư về một biện pháp can thiệp ngay lập tức. Tuy nhiên, so với tuần trước, các biến động thị trường trong tuần này đã dịu đi đáng kể. Trong tuần trước đó, những thay đổi liên tục trong chính sách thuế quan của Tổng thống Trump đã tạo ra những dao động mạnh mẽ trên thị trường cổ phiếu, trái phiếu và đồng USD.
Tất cả những thay đổi liên tục trong chính sách thuế quan đã làm suy yếu niềm tin vào đồng tiền dự trữ của thế giới, khiến đồng USD kéo dài chuỗi giảm giá sang tuần thứ ba liên tiếp.
Đồng thời, lợi suất TPCP Mỹ tăng trong phiên giao dịch thứ Năm, làm giảm đà tăng của trái phiếu chính phủ Mỹ trong tuần. Xu hướng này càng trở nên phức tạp khi giá dầu tăng cao, cùng với những chỉ trích gay gắt của Trump nhắm vào Powell, tạo thêm áp lực lên toàn thị trường.
Theo Krishna Guha tại Evercore ISI, tính độc lập của Fed sẽ là điểm mấu chốt trong những ngày tới khi tác động của thuế quan lan tỏa đến giá tiêu dùng.
"Niềm tin liên tục vào Fed giữa sự mất lòng tin vào chính quyền đã định hình phản ứng của thị trường đến nay. Lãi suất thực và phí kỳ hạn thực cao hơn, trong khi đồng USD suy yếu, đồng thời vị thế độc tôn của thị trường chứng khoán Mỹ so với các thị trường toàn cầu cũng đang dần mất đi. Tuy nhiên, lạm phát kỳ vọng vẫn được kiểm soát tốt và không có tình trạng hoảng loạn về đình lạm," cựu CEO tại Fed New York viết trong một bản ghi chú gửi khách hàng.
Giới phân tích đang chú ý theo dõi một trường hợp quan trọng liên quan đến việc Tổng thống Trump sa thải hai lãnh đạo của các cơ quan quản lý độc lập. Vụ việc này có thể tạo tiền lệ ảnh hưởng đến vị thế độc lập của Fed trong tương lai.
"Nếu bạn thích thảm họa thuế quan trên thị trường, bạn sẽ yêu thích vụ mất độc lập của Fed," Guha nhận định.
Dữ liệu kinh tế hôm thứ Năm cho thấy kết quả trái chiều. Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tại Mỹ giảm xuống mức thấp nhất trong hai tháng, báo hiệu thị trường lao động ổn định. Trong khi đó, Chỉ số Fed Philadelphia sụt giảm mạnh, thấp hơn tất cả dự đoán của các nhà kinh tế, phát đi tín hiệu cảnh báo từ lĩnh vực sản xuất.
Năng lượng trở thành một trong những lĩnh vực cổ phiếu hoạt động tốt nhất khi giá dầu thô WTI tăng hơn 5% - mức tăng lớn nhất trong tuần của năm nay. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết ông đã sẵn sàng hành động để đưa xuất khẩu năng lượng của Iran về mức không.
Về tin tức doanh nghiệp, cổ phiếu bảo hiểm y tế giảm mạnh sau khi UnitedHealth Group cắt giảm triển vọng lợi nhuận cho năm nay. Sự sụt giảm của công ty đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chỉ số Dow Jones Industrial Average, khiến chỉ số này giảm 1.3%. Cổ phiếu của Alphabet giảm điểm sau khi một thẩm phán liên bang phát hiện Google đang độc quyền bất hợp pháp một số thị trường công nghệ quảng cáo trực tuyến. Ngược lại, cổ phiếu Eli Lilly & Co tăng vọt nhờ dữ liệu tích cực từ nghiên cứu về thuốc giảm cân.
Chiến tranh thương mại
Sau tình trạng hỗn loạn do thông báo về các mức thuế quan rộng rãi của Mỹ đầu tháng này, các nhà đầu tư đang tập trung hơn vào diễn biến của các cuộc đàm phán thương mại cụ thể với từng quốc gia. Câu hỏi chính hiện nay xoay quanh Trung Quốc, đặc biệt sau khi Bắc Kinh cho biết họ có một số điều kiện tiên quyết để đồng ý đàm phán với chính quyền Trump.
Mỹ và Nhật Bản đã khởi động đàm phán với mục tiêu đạt được thỏa thuận càng sớm càng tốt, theo nhà đàm phán hàng đầu của Nhật Bản Ryosei Akazawa. Các công tác chuẩn bị đang được tiến hành cho vòng thảo luận thứ hai vào cuối tháng này, ông tiết lộ.
Các quốc gia đang chạy đua để đàm phán thỏa thuận với Mỹ nhằm tránh thuế nhập khẩu cao mà Trump đã áp đặt và sau đó nhanh chóng tạm dừng đối với khoảng 60 đối tác thương mại. Động thái đó đã tạm hoãn mức thuế 24% trên tất cả hàng nhập khẩu từ Nhật Bản, mặc dù mức thuế cơ bản 10% vẫn được áp dụng cùng với thuế 25% đối với ô tô, thép và nhôm.
"Diễn biến của đàm phán thương mại Mỹ - Nhật sẽ tiếp tục được theo dõi chặt chẽ, không chỉ vì tác động song phương mà còn là khuôn khổ tiềm năng cho cách Mỹ có thể tiếp cận quan hệ thương mại với các đồng minh khác," Rajeev De Mello, nhà quản lý danh mục đầu tư vĩ mô toàn cầu tại Gama Asset Management nhận định.
ECB đã cắt giảm lãi suất lần thứ bảy kể từ tháng 6 năm ngoái khi căng thẳng thương mại toàn cầu đe dọa làm trật bánh quá trình phục hồi kinh tế của khu vực. Lãi suất tiền gửi đã giảm 25 bps xuống 2.25%, phù hợp với dự đoán của hầu hết các nhà phân tích được Bloomberg khảo sát.
Về hàng hóa, giá vàng đã đạt mức cao kỷ lục vào đầu ngày thứ Năm nhờ nhu cầu tìm kiếm tài sản trú ẩn an toàn, trước khi quay đầu giảm điểm vào cuối phiên.
Bloomberg