Tại sao các Quỹ phòng hộ lại mua vàng trong giai đoạn khủng hoảng?
22:47 10/07/2020
Ngay cả khi các Quỹ phòng hộ (Hedge Fund) có cả đống sản phẩm phòng vệ rủi ro sẵn sàng để sử dụng, chẳng hạn như short chỉ số S&P 500 hay long chỉ số biến động (volatility), rất nhiều quỹ vẫn chọn cách mua vàng. Tại sao? Bởi vì nó đem lại cho họ sự bảo vệ trên diện rộng đối với những rủi ro chưa biết đến, chứ không phải một loại phòng vệ có mục tiêu chống lại các rủi ro đã được xác định.
Trong những ngày đen tối nhất của tháng Ba, thứ kim loại mà đúng ra là nơi trú ẩn an toàn lại sụt giảm song hành với thị trường chứng khoán và các loại tài sản rủi ro khác khi mà các nhà đầu tư đổ xô đi bảo đảm cho thanh khoản và mua các loại chứng khoán Kho bạc ngắn hạn. Kể cả nếu ta bỏ qua sự thất bại này, vàng vẫn là một thứ công cụ khá “cùn” so với các dạng khác của phòng vệ danh mục.
Thế nhưng giá vàng đã leo thang đến mức cao 8 năm lên trên 1,800 USD/ounce. Nhà đầu tư tại các quỹ ETF đã xây một cái kho chưa đủ lớn để lấp đầy nhu cầu vàng toàn cầu cho cả một năm. Và các nhân vật tiếng tăm trong giới quỹ đầu tư trong đó có cả Paul Singer, David Eihorn và Crispin Odey đã nói với những người ủng hộ rằng họ đang “bullish” đối với vàng.
Nguyên nhân đầu tiên thường được đưa ra là mối quan hệ nghịch chiều của vàng với lợi suất thực. Là một loại tài sản không sinh ra lợi suất với đặc tính được tin là có thể bảo vệ khỏi lạm phát, vàng có xu hướng tăng khi các ngân hàng trung ương trở nên ôn hòa hơn trong việc đối diện với tăng trưởng chậm. Nhưng cũng có các cách chuẩn xác hơn để đạt được điều này, ví dụ như qua các hợp đồng hoán đổi lạm phát (Inflation swaps).
Việc giao dịch như vậy sẽ tạo ra rủi ro về đối tác, mà đây chính là lí do thứ hai thường được đưa ra để người ta hướng tới vàng. Nhưng trừ khi chúng ta đang nói về sự sụp đổ của cả hệ thống tài chính toàn cầu, thì tất cả những rủi ro này nều có thể được giải quyết thông qua tài sản bảo đảm và các trung tâm thanh toán bù trừ (Clearing houses).
Thay vào đó, chính sự “cùn” của vàng đã khiến nó trở thành một công cụ hữu dụng. Như đã nói, nó cung cấp sự bảo vệ rộng rãi đối với các rủi ro mà ta chưa xác định được, trong khi Hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (Credit Default Swap) lại bảo vệ ta khỏi một sự kiện rất cụ thể.
Điều này có thể được minh họa bằng cách nó biến động trong tương quan với các tài sản khác. Trong những giai đoạn bình thường, dữ liệu đầu vào tốt nhất để giải thích cho các biến động trong tích tắc của vàng chính là đồng USD, kể từ đầu thế kỷ XXI, hai tài sản này có mức tương quan với nhau là -0.5.
Nhưng nó không ổn định theo thời gian. Trong thời kỳ căng thẳng cực độ, đặc biệt nếu căng thẳng được coi là nằm bên ngoài nước Mỹ, vàng và đồng USD có thể di chuyển song song. Trên thực tế, vàng thường đi theo chiều ngược lại của yếu tố rủi ro được xác định lớn nhất trên thị trường toàn cầu
Trong lịch sử, các giai đoạn bất ổn gia tăng ở khu vực đồng euro, bao gồm khủng hoảng nợ chính phủ và sau đó là cuộc trưng cầu dân ý của Hy Lạp năm 2015, đã chứng kiến mối liên kết nghịch đảo mạnh hơn bình thường giữa đồng euro và vàng được định giá bằng đồng tiền đó.
Tương tự là trường hợp đồng GBP trong cuộc bỏ phiếu Brexit, khi mối quan hệ toán học giữa đồng bảng Anh và vàng định giá theo GBP đi từ mức trung bình 10 năm của nó là -0.2 lên đến -0.84.
Và nó cũng hoạt động ở cấp độ thống kê. Trên các chỉ số chứng khoán lớn và các loại tiền tệ thanh khoản cao nhất, mối tương quan giữa vàng và tài sản đối ứng trở nên nghịch đảo hơn khi sự biến động của tài sản khác tăng lên.
Bảng dưới đây cho thấy mối tương quan trung bình của vàng trong việc thay đổi trạng thái biến động, với dữ liệu trong hai thập kỷ qua được tổng hợp trên cơ sở 60 ngày của Bloomberg. Đối với tiền tệ, mối tương quan chéo được đo bằng giá vàng tính theo loại tiền đó
Điều này cho thấy bản chất của phòng vệ Vàng thay đổi khi các yếu tố rủi ro thay đổi. Mối bận tâm chuyển từ chiến tranh thương mại sang địa chính trị rồi sang siêu lạm phát, và vàng cung cấp sự bảo vệ đa mục đích mà ta khó có thể đạt được với một trạng thái short chỉ số S&P 500. Vì vậy, trong một thế giới mà virus Corona đang lây lan siêu tốc, chẳng có gì lấy làm lạ khi các quỹ phòng hộ vẫn yêu thích vàng.
Xuất khẩu Trung Quốc tháng 5 tăng trưởng chậm nhất trong ba tháng (4.8%), chịu tác động từ thuế quan Mỹ, trong khi nhập khẩu giảm mạnh 3.4%. Áp lực giảm phát trầm trọng với CPI giảm 0.1% và PPI giảm 3.3%, mức thấp nhất trong 22 tháng. Bắc Kinh triển khai kích thích kinh tế, nhưng căng thẳng thương mại Mỹ-Trung và đàm phán tại London tiếp tục là tâm điểm.
USD giữ vững so với các đồng tiền chính vào thứ Hai, khi tâm lý lạc quan từ báo cáo việc làm Mỹ bị kìm hãm bởi sự thận trọng trước cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung tại London. Các cuộc thảo luận diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đối mặt giảm phát và bất ổn thương mại làm suy yếu niềm tin tại Mỹ. Báo cáo lạm phát tháng 5 và chính sách của Fed cũng là tâm điểm chú ý của nhà đầu tư.
Phó Thống đốc BoJ Shinichi Uchida nhấn mạnh ngân hàng trung ương không thực hiện tiền tệ hóa nợ, mà chỉ theo đuổi mục tiêu ổn định giá cả. Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh áp lực gia tăng về chi tiêu ngân sách và lợi suất trái phiếu tăng mạnh tại Nhật Bản.
Chứng khoán Mỹ phục hồi mạnh, với S&P 500 vượt mốc 6,000 điểm lần đầu sau nhiều tháng, khi lo ngại kinh tế tạm lắng xuống. Tuy nhiên, thị trường vẫn đối mặt với nhiều ẩn số từ lạm phát, chính sách thuế quan và nợ công. Báo cáo CPI tháng 5 sẽ là yếu tố quan trọng định hình kỳ vọng lãi suất trước cuộc họp của Fed.
Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp (NFP) của Mỹ trong tháng 5 dự kiến sẽ ghi nhận mức tăng 130,000 việc làm, thấp hơn so với mức tăng 177,000 trong tháng 4. Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ sẽ công bố dữ liệu này vào lúc 12:30 GMT hôm nay. Đây là một trong những chỉ số kinh tế quan trọng nhất, có khả năng tác động mạnh đến chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và làm biến động thị trường ngoại hối, đặc biệt là USD.
Dự báo kinh tế Hoa Kỳ đã được điều chỉnh giảm do căng thẳng thương mại, nhưng không cho thấy rủi ro suy thoái toàn diện. Lạm phát dự báo biến động nhẹ, trong khi chính sách tiền tệ vẫn duy trì hướng đi rõ ràng với kỳ vọng giảm lãi suất trong quý III/2025.
Tokyo đang loay hoay giữa ba hướng chính sách thương mại mâu thuẫn từ nội bộ chính quyền Trump, biến đàm phán thành màn “xiếc ngoại giao”. Trong khi Nhật khéo léo điều chỉnh chiến thuật để giữ tiến triển, thì Trung Quốc quan sát cách Mỹ “đấu súng nội bộ”. Song mọi nỗ lực thương lượng đều có nguy cơ trở thành con tin của hỗn loạn chính trị Washington. Cùng lúc, cuộc khẩu chiến Trump–Musk tạm hạ nhiệt sau những đòn rắn mặt trận chính trị và thị trường, nhưng vẫn chưa rõ là kết thúc hay chỉ là tạm dừng màn kịch.
