“Rất mệt mỏi,” Jay Woods, chiến lược gia toàn cầu tại Freedom Capital Markets nói. “Mỗi ngày trôi qua là một ngày bất định. Ta kỳ vọng điều này xảy ra, rồi cuối cùng lại xảy ra điều khác.”

Các nhà đầu tư Phố Wall vốn không lạ gì biến động bất ngờ, như khi lạm phát tăng vọt hay lãi suất bị Fed đẩy lên cao. Nhưng chỉ sau ba tháng trong nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã liên tục tạo ra những cú xoay chuyển như thể đang giữa khủng hoảng kinh tế – điều thường chỉ xảy ra khi bong bóng bất động sản vỡ hoặc dịch bệnh bùng phát.

S&P 500 biến động mạnh vì thương chiến toàn cầu

Sự khác biệt lần này là cú sốc không đến từ yếu tố kỹ thuật hay rủi ro toàn cầu, mà từ chính lựa chọn của Tổng thống: tái đàm phán luật chơi thương mại quốc tế, và mở rộng quyền lực tổng thống – như khi ông công khai chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì không giảm lãi suất.

Tín hiệu rối loạn, thị trường mất định hướng

Hệ quả là các chỉ báo thị trường quen thuộc đang trở nên vô dụng. Đồng USD mất đi mối liên hệ thông thường với lợi suất trái phiếu Kho bạc – đồng bạc xanh giảm ngay cả khi lợi suất tăng, do dòng vốn lo ngại rút ra khỏi Mỹ. Thị trường cổ phiếu và trái phiếu lại có xu hướng di chuyển cùng chiều, thay vì ngược nhau như thường lệ. Trong tuần này, ít nhất 70% cổ phiếu trong S&P 500 cùng tăng hoặc cùng giảm mỗi ngày – cho thấy nhà đầu tư không phân biệt ngành nghề, chỉ chạy theo tâm lý chung.

“Thị trường bây giờ phản ứng hoàn toàn theo chính sách,” Marko Papic – chiến lược gia trưởng tại BCA Research – nhận xét. “Nói cách khác, mọi thứ phụ thuộc vào các dòng tweet.”

Một dòng tweet, cả thị trường chao đảo

Đợt tăng gần nhất của thị trường bắt nguồn từ chính ông Trump. Tuần trước, ông khiến nhà đầu tư lo ngại khi chỉ trích Powell và nói rằng mình “có quyền” cách chức Chủ tịch Fed. Hệ quả là ngay khi thị trường mở cửa đầu tuần, cả cổ phiếu và trái phiếu dài hạn Mỹ đồng loạt lao dốc – vì lo ngại rằng ông sẽ thay Powell bằng một người trung thành hơn, sẵn sàng hạ lãi suất để kích thích kinh tế trước thời điểm bầu cử.

Đến thứ Ba, ông Trump tìm cách trấn an bằng cách nói rằng “chưa có ý định sa thải Powell”, đồng thời phát tín hiệu sẵn sàng giảm thuế quan đối với Trung Quốc nếu đạt được thỏa thuận thương mại – giúp nhà đầu tư kỳ vọng căng thẳng thương mại có thể hạ nhiệt.

Phát ngôn từ nội các và cố vấn của Trump thường khiến thị trường biến động

Thứ Tư, chỉ số S&P 500 bật tăng tới 3.4% nhờ hy vọng “hòa hoãn” thương mại. Nhưng sau đó thị trường lại nhanh chóng hạ nhiệt khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent lên tiếng làm dịu kỳ vọng này. Kết quả là đà tăng mạnh hai ngày – tưởng chừng như tín hiệu tích cực nhất kể từ năm 2022 – lại trở thành cơn “phục hồi trong lo lắng”.

Tổ chức bán ra, nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn lao vào

Sự biến động này tạo ra khoảng cách lớn giữa các nhà đầu tư tổ chức và nhà đầu tư cá nhân. Dữ liệu của Bank of America cho thấy các quỹ đầu tư và tổ chức lớn bán ròng cổ phiếu Mỹ trong tuần kết thúc ngày 19/4 – xu hướng kéo dài ba tuần liên tiếp. Ngược lại, nhà đầu tư cá nhân lại mua ròng, và chuỗi mua vào của họ đã kéo dài 19 tuần liên tiếp – giai đoạn mua đầu năm dài nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2008.

Tâm lý toàn cầu chao đảo, triển vọng kinh tế Mỹ bị nghi ngờ

Trên Phố Wall và ở nước ngoài, chính sách của ông Trump đang làm xói mòn niềm tin vào vai trò đầu tàu tăng trưởng toàn cầu của kinh tế Mỹ. Các đòn thuế quan – dù có tạm hoãn để đàm phán – vẫn khiến chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, đẩy rủi ro lạm phát lên cao và làm doanh nghiệp do dự trong mở rộng sản xuất.

Thị trường trái phiếu Kho bạc Mỹ cũng chịu ảnh hưởng, khi lãi suất dài hạn tăng vì lo ngại các kế hoạch chi tiêu của Trump sẽ làm thâm hụt ngân sách nặng thêm và khiến nhà đầu tư mất niềm tin vào trái phiếu Mỹ.

"Chỉ mới quay lại điểm xuất phát"

Đối với nhiều chuyên gia, thị trường hồi phục lúc này chẳng khác nào một đợt “lấy lại những gì đã mất” chứ chưa tạo ra xu thế tăng bền vững.

“Đúng là thị trường tăng trở lại,” Keith Lerner – đồng Giám đốc đầu tư tại Truist Advisory Services – nói. “Nhưng thực tế là chúng ta chỉ mới quay lại mức điểm trước khi có tin đồn về việc ông Trump muốn sa thải Powell.”