Phe đối lập Hàn Quốc đã gia tăng sức ép lên Tổng thống Yoon Suk Yeol bằng việc đệ trình đề xuất luận tội sau quyết định gây tranh cãi của ông khi tạm thời áp dụng thiết quân luật.

Vào chiều thứ Tư, đảng Dân chủ và năm đảng đối lập khác đã nộp đơn luận tội. Chỉ vài giờ sau, dự luật này được trình lên phiên họp toàn thể Quốc hội. Động thái này diễn ra chưa đầy một ngày sau khi Tổng thống Yoon bất ngờ giành quyền kiểm soát chính trị trực tiếp nhưng sau đó phải rút lại trong sự bẽ bàng.

Trong khi đảng cầm quyền Sức mạnh quốc dân (People Power Party) đã đồng thuận với phe đối lập để bác bỏ lệnh thiết quân luật của Yoon, đảng này vẫn kiên quyết phản đối việc phế truất ông.

Phe đối lập cũng tuyên bố sẽ truy tố Yoon với tội danh phản quốc, đồng thời đưa ra cáo buộc tương tự đối với Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng An ninh, cho rằng quyết định ban hành thiết quân luật là bất hợp pháp. Bộ trưởng Quốc phòng hiện đã đệ đơn từ chức. Tổng thống Yoon dự kiến sẽ có bài phát biểu trước toàn dân vào chiều thứ Năm. Theo báo Hankyoreh, một nghị sĩ giấu tên của đảng cầm quyền cho biết Tổng thống có khả năng sẽ đưa ra lời xin lỗi về hậu quả từ quyết định này.

Quyết định bất ngờ vào tối thứ Ba của Yoon nhằm khẳng định quyền lực trước thế bế tắc chính trị đã khiến cả quốc gia, đảng Sức mạnh quốc dân và các đồng minh quốc tế, bao gồm cả Mỹ, bị sốc.

Những diễn biến hỗn loạn này đã khiến thị trường tài chính xáo trộn, buộc các cơ quan tiền tệ phải cam kết can thiệp nếu cần thiết. Tuy nhiên, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc Rhee Chang-yong khẳng định với Bloomberg rằng những sự kiện chính trị này không làm tăng khả năng cắt giảm lãi suất.

Dù lệnh thiết quân luật đã được hủy bỏ vào sáng thứ Tư, chỉ vài giờ sau khi ban hành, động thái này đã làm bùng phát làn sóng phẫn nộ từ công chúng và cả nội bộ đảng cầm quyền. Tổng thống Yoon hiện đối mặt với áp lực từ chức và nguy cơ trở thành một trong những tổng thống hiếm hoi của Hàn Quốc bị luận tội.

“Việc Tổng thống Yoon tuyên bố thiết quân luật dường như vừa vượt quá giới hạn pháp lý, vừa là một sai lầm chính trị nghiêm trọng, gây rủi ro không cần thiết cho nền kinh tế và an ninh quốc gia,” giáo sư Leif-Eric Easley từ Đại học Ewha ở Seoul nhận định. “Đây là hành động của một nhà lãnh đạo bị bao vây, cố gắng chống lại các vụ bê bối, sự cản trở từ hệ thống và các lời kêu gọi luận tội. Tuy nhiên, tất cả điều này sẽ chỉ càng khiến áp lực lên ông gia tăng.”

Các nhà lập pháp Hàn Quốc sẽ cần ít nhất 24 giờ để chuẩn bị cho cuộc bỏ phiếu về đề xuất luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol, với thời hạn tối đa 72 giờ. Diễn biến này có thể kéo dài kịch tính chính trị hiện tại đến cuối tuần. Để thông qua đề xuất luận tội, phe đối lập cần đạt được hai phần ba số phiếu, tương đương 200 phiếu.

Nếu thủ tục luận tội được kích hoạt, Tổng thống Yoon sẽ bị tạm đình chỉ chức vụ, và phán quyết cuối cùng sẽ do Tòa án Hiến pháp đưa ra. Trong khi đó, Quốc hội dự kiến tổ chức phiên điều trần vào sáng thứ Năm để làm rõ các vấn đề xoay quanh lệnh thiết quân luật mà ông Yoon đã ban hành và sau đó thu hồi.

"Luận tội là điều cần thiết," Chun Ha-ram, một nghị sĩ của đảng đối lập nhỏ, tuyên bố. "Chúng ta cũng cần cân nhắc việc truy tố Tổng thống Yoon với cáo buộc phản quốc."

Sau khi lệnh thiết quân luật bị hủy bỏ, thị trường tài chính Hàn Quốc đã phần nào hồi phục. Đồng won, vốn là đồng tiền hoạt động kém nhất châu Á trong năm nay, đã lấy lại phần lớn mức giảm mạnh vào thứ Tư, sau khi rớt giá hơn 3% vào hôm trước khi lệnh thiết quân luật được công bố. Thị trường chứng khoán mở cửa trong tình trạng tiêu cực nhưng đã phục hồi một phần, chỉ giảm 1.4% vào cuối ngày.

Tuy nhiên, những diễn biến này đã làm tổn hại nghiêm trọng đến niềm tin vào năng lực hoạch định chính sách của chính quyền Seoul, đồng thời, cũng làm dấy lên lo ngại rằng Hàn Quốc có thể mất tập trung vào các thách thức lớn như sự trở lại quyền lực của Donald Trump, chương trình hạt nhân của lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, và mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa ông Kim với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Trong bối cảnh đó, vai trò quan trọng của Hàn Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu về chất bán dẫn và công nghệ cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng.

"Động thái của Tổng thống Yoon Suk Yeol là một cú sốc lớn," các nhà phân tích Mark Williams và Gareth Leather từ Capital Economics nhận định. "Sự kiện này sẽ giáng một đòn mạnh vào niềm tin của nhà đầu tư vào nền kinh tế và thị trường tài chính Hàn Quốc."

Trong một báo cáo khác, Moody's Analytics cảnh báo rằng nếu bất ổn chính trị không sớm được giải quyết, điều này sẽ làm suy yếu khả năng của chính phủ trong việc ban hành các đạo luật quan trọng và giải quyết những khủng hoảng lớn. Các thách thức này bao gồm triển vọng tăng trưởng kinh tế mong manh, môi trường địa chính trị phức tạp, và sức ép do dân số già hóa gây ra.

Tương lai của Hàn Quốc giờ đây phụ thuộc vào việc chính quyền và Quốc hội có thể nhanh chóng ổn định tình hình hay không, tránh để khủng hoảng chính trị lan rộng và đe dọa đến nền kinh tế cùng vị thế quốc tế của quốc gia này.

BOK họp khẩn: Động thái bảo vệ kinh tế trước biến động chính trị

Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BOK) đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào sáng thứ Tư, chỉ một tuần sau quyết định bất ngờ giảm lãi suất. Tại cuộc họp, các thành viên bàn thảo các biện pháp nhằm bảo vệ nền kinh tế và ổn định thị trường trong bối cảnh chính trị nhiều biến động.

Sau cuộc họp, BOK tuyên bố sẽ tăng cường cung ứng thanh khoản ngắn hạn và thực hiện các biện pháp can thiệp "chủ động" vào thị trường tiền tệ nếu cần thiết để duy trì sự ổn định. Thống đốc Rhee Chang-yong trấn an rằng tác động từ biến cố chính trị chỉ mang tính tạm thời. "Các yếu tố kinh tế ở Hàn Quốc có thể tách biệt khỏi biến động chính trị, nhờ vào nền tảng thị trường vững chắc và nền dân chủ trưởng thành," ông nói trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg TV.

Tổng thống Yoon Suk Yeol, 63 tuổi, gây chấn động khi ban hành thiết quân luật, một quyết định mà ông cho là cần thiết để ngăn chặn phe đối lập làm tê liệt chính quyền. Tuy nhiên, lệnh này chỉ tồn tại trong vài giờ trước khi ông buộc phải rút lại vào sáng thứ Tư, đối mặt với sự chỉ trích gay gắt từ công chúng, chính đảng của ông và các đồng minh quốc tế.

Theo Yonhap, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân tuyên bố quân đội sẽ ưu tiên nhiệm vụ bảo vệ người dân, ám chỉ rằng lực lượng vũ trang sẽ không can dự trực tiếp vào các tranh chấp chính trị sắp tới.

Rachel Minyoung Lee, chuyên gia cao cấp tại Trung tâm Stimson, nhận định: "Có thể nói rằng nhiệm kỳ của Tổng thống Yoon đang đếm ngược từng ngày."

Ai sẽ thay thế Yoon nếu ông rời nhiệm sở?

Nếu Tổng thống Yoon bị phế truất hoặc từ chức, các ứng viên tiềm năng cho vị trí này bao gồm Han Dong-hoon, lãnh đạo Đảng Sức mạnh quốc dân, và Lee Jae-myung, chủ tịch Đảng Dân chủ.

Han Dong-hoon, 51 tuổi, từng là đồng nghiệp của Yoon trong ngành công tố. Ông nhanh chóng chỉ trích quyết định thiết quân luật của Tổng thống và được biết đến với vai trò quan trọng trong việc điều tra, kết án hai cựu tổng thống Lee Myung-bak và Park Geun-hye.

Trong khi đó, Lee Jae-myung và Đảng Dân chủ của ông đã giành thắng lợi vang dội trong bầu cử Quốc hội hồi tháng 4. Tuy nhiên, Lee đang đối mặt nguy cơ bị loại khỏi chính trường sau khi tòa án kết án ông vi phạm luật bầu cử vào tháng 11.

Trong trường hợp cần một lãnh đạo tạm quyền, Thủ tướng Han Duck-soo có thể đảm nhận vai trò này, điều hành đất nước trong thời gian chờ đợi một giải pháp chính trị lâu dài.

Trong một đêm đầy kịch tính, các nhà lập pháp Hàn Quốc đã bỏ phiếu bác bỏ sắc lệnh thiết quân luật mà Tổng thống Yoon Suk Yeol công bố trong bài phát biểu trực tiếp tối muộn. Chỉ vài giờ sau, Yoon xuất hiện trên truyền hình để tuyên bố chấp nhận quyết định của Quốc hội, đánh dấu sự nhượng bộ đáng kể trong bối cảnh áp lực ngày càng gia tăng.

Trước những sự kiện đầy chấn động này, Tổng thống Yoon đã phải đối mặt với sự sụt giảm nghiêm trọng về uy tín. Tỷ lệ ủng hộ ông chạm đáy lịch sử, khiến người dân ngày càng bất mãn.

“Tôi thấy xấu hổ đến mức không dám nhìn mặt những người Hàn Quốc sống ở nước ngoài,” ông Park Sam-choon, 76 tuổi, chia sẻ tại một cuộc biểu tình yêu cầu phế truất Yoon vào thứ Tư. “Yoon nên từ chức ngay lập tức. Tôi đã chứng kiến rất nhiều đời tổng thống, kể cả tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc. Nhưng với tôi, Yoon giống như một đứa trẻ 5 tuổi, hoàn toàn không biết mình đang làm gì.”

Tình hình hiện tại khiến nhiều người liên tưởng đến mùa đông năm 2016, khi cựu Tổng thống Park Geun-hye phải đối mặt với kiến nghị luận tội sau những bê bối tham nhũng và lạm quyền. Bà Park sau đó bị phế truất và nhận án tù, trở thành bài học đắt giá trong lịch sử chính trị Hàn Quốc.

“Điều rõ ràng nhất từ sự kiện lần này là tổng thống đang đi ngược lại với giá trị của người dân Hàn Quốc,” giáo sư Park Won-ho từ Đại học Quốc gia Seoul nhận định. “Sẽ rất khó để người dân tiếp tục coi ông ấy là tổng thống của mình.”