Người Mỹ thực sự cần bao nhiêu kích thích tài khóa?

Người Mỹ thực sự cần bao nhiêu kích thích tài khóa?

Anh Tùng, CFA

Anh Tùng, CFA

Senior Analyst

23:12 21/12/2020

Cho đến giờ phút này, bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao các cuộc đàm phán gói kích thích tài khóa liên tục bế tắc chưa?

Đầu năm nay, Mỹ đã thông qua các gói kích thích tài khóa đầu tiên trị giá 2.3 nghìn tỷ USD, tương đương với 11% GDP của nước này, một khoản tiền lớn hơn bất kỳ quốc gia giàu có nào khác. Đại dịch COVID-19 vẫn còn đó, khiến nền kinh tế vẫn chịu ảnh hưởng sâu sắc, hầu hết mọi người đều đồng ý rằng cần phải có nhiều sự kích thích hơn nữa, tuy nhiên trong sáu tháng qua, gói kích thích này vẫn chỉ đang nằm trên bàn đàm phán của Quốc hội, khi lưỡng viện và các nhà làm luật không thể đạt được tiếng nói chung. Đảng Dân chủ đã đề xuất một gói kích thích trị giá hơn 2 nghìn tỷ USD, tuy vậy Đảng Cộng hòa đưa ra con số thấp hơn nhiều. Đến thời điểm hiện tại, có vẻ như các cuộc đàm phán đang có những tiến triển tốt. Tuy vậy, câu hỏi được đặt ra là, nước Mỹ thực sự cần thêm bao nhiêu tiền?

Để trả lời câu hỏi đó, chúng ta cần ước lượng được hai giá trị, đó là lỗ hổng sản lượng (output gap) và số nhân tài khóa (fiscal multiplier), cả hai đều rất khó định lượng. Lỗ hổng sản lượng đo lường sự khác biệt giữa mức GDP thực tế và GDP tiềm năng của nền kinh tế. Lỗ hổng GDP được ước lượng là hơn 3% GDP trong quý 3/2020, nhưng nó gần như chắc chắn đã được thu hẹp kể từ đó. Các nhà kinh tế khác ước tính lỗ hổng này bằng cách sử dụng dữ liệu về thất nghiệp. Một nguyên tắc ước lượng hay được sử dụng đó là xác định sự chênh lệch giữa tỷ lệ thất nghiệp thực tế (đang là 6.7%) và tỷ lệ thất nghiệp lý tưởng (có lẽ là 3.5%), sau đó nhân đôi, tức là khoảng 6% GDP.

Một gói kích thích hiệu quả cần phải lấp đầy lỗ hổng sản lượng. Nhưng $1 chi tiêu tài khóa không nhất thiết phải khiến GDP tăng thêm $1, mà sẽ khiến GDP tăng thêm X USD (với X là số nhân tài khóa). Việc ước tính số nhân tài khóa này cũng rất khó. Theo phân tích của Ủy ban Ngân sách Liên bang, một tổ chức về chính sách công, cho thấy số nhân tài khóa rơi vào khoảng 0.6 trong thời gian đại dịch, bởi nhiều người ưu tiên tiết kiệm hơn là chi tiêu số tiền họ nhận được từ gói kích thích. Tuy nhiên, ngày nay họ có thể ít thận trọng hơn, một phần vì hiện nay có nhiều cửa hàng và nhà hàng mở cửa hơn.

Giả sử rằng hiện nay lỗ hổng sản lượng đạt 4% GDP (được xác định dựa trên trung bình cộng của lỗ hổng sản lượng theo 2 cách xây dựng khác nhau), và số nhân tài khóa sẽ ở mức xung quanh 1. Nếu vậy, con số phù hợp nhất cho một gói kích thích đó là 900-1000 tỷ USD trong năm 2021. Chắc chắn sẽ cần thêm các gói kích thích trong năm 2022 và xa hơn nữa. Do đó, các nhà làm luật tranh cãi về gói kích thích là điều có cơ sở, bởi các ước tính của họ khác nhau.

Broker listing

Cùng chuyên mục

Kinh tế Mỹ: Liệu có thật sự 'yên bình' hay sắp đối mặt khủng hoảng?
Mai Khánh Linh

Mai Khánh Linh

Junior Editor

Kinh tế Mỹ: Liệu có thật sự 'yên bình' hay sắp đối mặt khủng hoảng?

Trong khi thế giới tài chính vẫn tập trung cao độ vào một cuộc khủng hoảng địa chính trị — cuộc chiến thương mại — thì ở châu Á, hai điểm nóng khác cũng đang leo thang. Trung Quốc gia tăng khiêu khích Philippines trên Biển Đông, còn căng thẳng giữa Ấn Độ và Pakistan lại bùng lên sau các vụ đụng độ ở Kashmir.
Nền kinh tế Nga đang chậm lại: Những nguyên nhân đằng sau sự thay đổi
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Nền kinh tế Nga đang chậm lại: Những nguyên nhân đằng sau sự thay đổi

Sau ba năm tăng trưởng mạnh mẽ, nền kinh tế Nga đang chứng kiến sự suy giảm đáng kể, chủ yếu do quá trình chuyển đổi cấu trúc, chính sách tiền tệ thắt chặt và những biến động từ môi trường bên ngoài. Mặc dù chiến lược quân sự hóa và lãi suất cao góp phần làm chậm lạm phát, sự giảm giá dầu và căng thẳng thương mại toàn cầu đã ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế.
Thuế quan chồng chéo đè nặng lên vai doanh nghiệp nước ngoài tại Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng thương mại kéo dài
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Thuế quan chồng chéo đè nặng lên vai doanh nghiệp nước ngoài tại Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng thương mại kéo dài

Hiện nay, các doanh nghiệp sản xuất nước ngoài đang hoạt động trên lãnh thổ Trung Quốc phải chịu gánh nặng thuế quan lên đến 125% khi nhập khẩu linh kiện và tiếp theo là 145% khi xuất khẩu sản phẩm sang Hoa Kỳ, trong bối cảnh cuộc chiến thương mại do Tổng thống Donald Trump khởi xướng đang gây tổn hại nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của họ.
S&P cảnh báo rủi ro đối với xếp hạng AAA của Australia từ các cam kết tranh cử
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

S&P cảnh báo rủi ro đối với xếp hạng AAA của Australia từ các cam kết tranh cử

S&P Global Ratings cảnh báo rủi ro đối với hạng tín nhiệm AAA của Australia nếu thâm hụt ngân sách và nợ công gia tăng do các cam kết chi tiêu tranh cử. Cán cân tài khóa dự kiến sẽ quay trở lại thâm hụt từ năm tài khóa 2025, trong bối cảnh chi tiêu công và nghĩa vụ tài chính của các bang gia tăng. Australia hiện nằm trong nhóm ít quốc gia duy trì xếp hạng AAA từ cả ba tổ chức tín nhiệm lớn.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đang làm thay đổi cục diện chuỗi cung ứng toàn cầu
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đang làm thay đổi cục diện chuỗi cung ứng toàn cầu

Chính sách thuế quan mới do Tổng thống Donald Trump ban hành đã gây xáo trộn Washington và Phố Wall trong gần một tháng qua. Nếu tình trạng căng thẳng thương mại này tiếp tục kéo dài, những tác động tiếp theo sẽ không chỉ dừng lại ở tầm vĩ mô mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến đời sống của mỗi gia đình Hoa Kỳ.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ