Nếu chính phủ Mỹ không cái thiện các khoản nợ, quốc gia này sẽ sụp đổ?

Nếu chính phủ Mỹ không cái thiện các khoản nợ, quốc gia này sẽ sụp đổ?

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

09:24 17/09/2024

Chính phủ Mỹ đang ở trong tình trạng "phủ nhận nợ". Tương tự như vậy, 2 ứng cử viên trong cuộc bầu cử tổng thống cũng không hề bận tâm đến vấn đề này. Đây là hiện thực đáng báo động.

Có lẽ không có gì ngạc nhiên khi Donald Trump và Kamala Harris không nhắc gì về thách thức lớn nhất về chính sách kinh tế của đất nước - cụ thể là làm thế nào để hạn chế việc vay nợ công. Để chiến thắng cuộc bầu cử để giành chiến thắng, họ cần nhấn mạnh vào việc giảm thuế hoặc tăng chi tiêu công. Trong một đất nước bị chia rẽ sâu sắc, nơi tất cả đều chọn phe và muốn đánh bại “kẻ thù”, không có chỗ cho việc lo lắng về ngân sách và những lựa chọn khó khăn liên quan đến sự đánh đổi hay thỏa hiệp.

Hãy yên tâm rằng những lựa chọn khó khăn sẽ đến, theo cách này hay cách khác. Khi được hỏi về cách ông phá sản, một trong những nhân vật của Ernest Hemingway đã nói một câu nổi tiếng: "Ban đầu rất từ từ rồi đột ngột sụp đổ". Chính phủ cũng vậy. Mỹ đang trên đà vỡ nợ - và tất cả sự chậm trễ trong việc đối mặt với viễn cảnh này đều khiến chúng ta khó tránh khỏi viễn cảnh đó hơn.

Sự thật này không chỉ bị che khuất bởi chiến tranh chính trị mà còn bởi cách đưa ra dự báo về nợ công. Các dự báo gần đây nhất từ ​​Văn phòng Ngân sách Quốc hội cho thấy nợ công ròng tăng từ khoảng 100% GDP trong năm nay lên hơn 120% một chút trong vòng 10 năm. Thật không may, đây có thể là kịch bản tốt nhất.

Trước hết, chính sách đã lỗi thời. Các số liệu tài chính mới nhất cho thấy thâm hụt vẫn đang gia tăng, một phần là do lãi suất cao hơn. Chi phí lãi vay hàng năm sẽ lần đầu tiên vượt quá 1 nghìn tỷ USD trong năm nay. Ngoài ra, các dự báo cho rằng các khoản cắt giảm thuế được thông qua trong chính quyền Trump vào năm 2017 sẽ hết hạn đúng vào cuối năm sau - một điều khoản đặc trưng của chính sách tài khóa Mỹ, mục đích duy nhất của chính sách là ngụy trang cho những tác động thực sự đối với ngân sách. Trump đã hứa rằng các khoản cắt giảm thuế sẽ được gia hạn, Harris cho biết thuế sẽ không tăng đối với hầu hết người nộp thuế. Việc gia hạn hoàn toàn sẽ thêm khoảng 4 nghìn tỷ USD vào tài khoản thâm hụt trong 10 năm - chỉ ít hơn một chút so với toàn bộ doanh thu thuế vào năm ngoái.

Theo luật, CBO cho rằng chương trình An sinh xã hội, Medicare và các chương trình bắt buộc khác vẫn tiếp tục được rót vốn ngay cả khi các quỹ tín thác liên quan của chúng đã cạn kiệt. Những tác động đối với thâm hụt được che giấu bằng áp lực giảm đối với chi tiêu tùy ý cho quốc phòng, thực thi pháp luật, giao thông vận tải, v.v., vốn buộc phải giảm theo tỷ lệ của nền kinh tế. Có nhiều khả năng là chi tiêu quốc phòng, nói riêng, sẽ cần phải tăng theo tỷ lệ của nền kinh tế, có thể là đáng kể. Các dự báo cũng giả định tăng trưởng kinh tế ổn định, không suy thoái và không tăng đột biến chi phí vay của chính phủ.

Điểm cuối cùng này là rất quan trọng. Do vai trò của lãi suất trong động lực nợ, nên dự báo về nợ công không bền vững, theo một nghĩa nào đó, là mơ hồ. Các mô hình thúc đẩy các dự báo phải coi vấn đề ngân sách là sắp được giải quyết ngay cả khi không phải như vậy: Thay vì giả sử sẽ có một sự điều chỉnh chính sách, các mô hình giả sử một đợt tăng thuế độc hại về mặt chính trị. Nếu không có một số đột phá về chính sách như vậy, được gọi là quy tắc đóng cửa, các mô hình sẽ sụp đổ: Các nhà đầu tư thấy rằng chính phủ sẽ phá sản theo chính sách hiện tại, vì vậy họ yêu cầu lãi suất cao hơn, thâm hụt và nợ tăng tốc; do đó, lãi suất tăng nhiều hơn, thâm hụt tăng lên và sự sụp đổ tài chính sẽ bất ngờ bùng nổ.

Trên thực tế, các nhà dự báo buộc phải gian lận các mô hình của họ bằng cách khiến các mô phỏng giả định rằng bất kể nợ lớn đến mức nào, Washington sẽ bằng cách nào đó giải quyết được vấn đề trước khi các nhà đầu tư hoảng sợ.

Sự lạc quan quá mức cần thiết về mặt tính toán này là đáng lo ngại. Tệ hơn nữa là nợ có thể lớn đến mức không thể hấp thụ những đột phá kỳ diệu vào phút cuối. Nghiên cứu gần đây về Mô hình Ngân sách Penn Wharton cho thấy rằng Mỹ, với những đặc điểm riêng của mình (đặc biệt là tỷ lệ tiết kiệm thấp), không thể duy trì tỷ lệ nợ vượt quá 200% GDP trong bất kỳ trường hợp nào. Vào thời điểm đó, các loại thuế cần thiết để ổn định nợ sẽ rất lớn đến mức có thể làm sụp đổ nền kinh tế.

Các nhà kinh tế của PWBM nói thêm rằng 200% là giới hạn bên ngoài dựa trên các giả định thuận lợi. Một giá trị hợp lý hơn gần với 175%, và thậm chí khi đó, điều này giả định rằng các thị trường tài chính tin rằng chính phủ cuối cùng sẽ thực hiện một quy tắc đóng cửa hiệu quả. Điểm mấu chốt là giá trị tối đa này không phải là số nợ lớn nhất mà Mỹ có thể duy trì một cách an toàn; khoản nợ đã lớn hơn mức mà quốc gia này có thể duy trì một cách an toàn. Thay vào đó, theo logic của mô hình, đó là điểm mà tình trạng vỡ nợ chuyển từ khó tránh thành không thể tránh được.

Kịch bản không thể tránh khỏi này có vẻ vẫn còn khá xa vời - nhưng trong nhiều năm, các dự báo nợ đã liên tục hướng tới điều này và không có dấu hiệu nào cho thấy sự thay đổi. Một cuộc suy thoái hoặc sự thay đổi tâm trạng trên thị trường tài chính sẽ làm cho phép tính trở nên tệ hơn nghiêm trọng. Việc đẩy nợ xuống đã là một thách thức, giả sử rằng bất kỳ ai cũng muốn thử, mà không ai muốn. Và nhiệm vụ này ngày càng trở nên khó khăn hơn.

Chính phủ Anh hiện tại đã đổ lỗi sự vô trách nhiệm về tài chính của chính phủ tiền nhiệm. Họ đang phải vật lộn để đưa ra những biện pháp tốt, nhưng ít nhất thì mục tiêu đã được thừa nhận và một nỗ lực đang được tiến hành. Các chính trị gia của Mỹ tiếp tục phớt lờ vấn đề này hoàn toàn. Và họ không bị chỉ trích vì điều đó - không phải bởi cử tri, không phải bởi báo chí và (với một số ít trường hợp ngoại lệ đáng ngạc nhiên) thậm chí không phải bởi các chuyên gia phân tích. Đất nước này đang bị mắc kẹt trong tình trạng “phủ nhận” nợ. Kết cục sẽ không mấy tốt đẹp.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Tâm lý thận trọng phủ bóng thị trường dù Mỹ - Trung đạt thỏa thuận thương mại
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Tâm lý thận trọng phủ bóng thị trường dù Mỹ - Trung đạt thỏa thuận thương mại

Chứng khoán và USD đồng loạt giảm khi nhà đầu tư vẫn lo ngại về xung đột thương mại và căng thẳng địa chính trị, bất chấp một thỏa thuận tạm thời giữa Mỹ và Trung Quốc. Báo cáo lạm phát yếu và rủi ro thuế quan khiến Fed đứng trước áp lực cắt giảm lãi suất. Giá dầu và vàng tăng do dòng tiền trú ẩn quay trở lại.
Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung: Kỳ vọng mong manh, rủi ro hiện hữu
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung: Kỳ vọng mong manh, rủi ro hiện hữu

Thỏa thuận ngừng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc giúp xoa dịu tâm lý thị trường, nhưng thiếu vắng chi tiết cụ thể khiến nhà đầu tư vẫn dè chừng. Dù hai bên thể hiện thiện chí hợp tác, bất ổn thương mại và nguy cơ tái áp thuế vẫn rình rập. Thị trường đang đặt cược vào triển vọng cải thiện, song triển vọng lâu dài vẫn còn mờ mịt.
Tesla "ngã ngựa" vì yếu tố chính trị: Vụ "ly dị" Trump - Musk gây náo động thị trường
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Tesla "ngã ngựa" vì yếu tố chính trị: Vụ "ly dị" Trump - Musk gây náo động thị trường

Tesla chịu ảnh hưởng mạnh từ chính trị, đặc biệt do liên minh Trump–Musk và chiến dịch DOGE, khiến doanh số tại châu Âu và Trung Quốc sụt giảm nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc Musk dần rút lui khỏi chính trường và những biến động xã hội khác đã phần nào giúp Tesla giảm áp lực dư luận, trong khi thị phần toàn cầu tiếp tục bị các đối thủ Trung Quốc như BYD lấn át.
Trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn dài đang chịu áp lực giữa kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất và lo ngại thâm hụt
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn dài đang chịu áp lực giữa kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất và lo ngại thâm hụt

Dù nhiều chiến lược gia trái phiếu vẫn kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trở lại, lợi suất trái phiếu dài hạn Mỹ tiếp tục chịu áp lực tăng do lo ngại về nguồn cung lớn và thâm hụt ngân sách kéo dài. Sự gia tăng phần bù kỳ hạn và nhu cầu yếu từ nhà đầu tư nước ngoài phản ánh rủi ro về sự mất cân bằng cung – cầu trên thị trường trái phiếu. Trái phiếu định giá bằng USD ngày càng kém hấp dẫn trong bối cảnh chi phí phòng hộ tỷ giá gia tăng.
Triển vọng kinh tế Hoa Kỳ: Tháng 6 năm 2025
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Triển vọng kinh tế Hoa Kỳ: Tháng 6 năm 2025

Tăng trưởng kinh tế Mỹ dự báo sẽ chậm lại trong nửa cuối năm 2025 dù các chỉ số cơ bản như chi tiêu tiêu dùng và tuyển dụng vẫn ổn định. Nguyên nhân chính là do sự bất ổn từ chính sách thuế quan và thương mại, cùng với triển vọng nhập khẩu và nhu cầu trong nước suy yếu.
Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Chính sách cắt giảm thuế suất của Trump: Tự cân bằng hay tự gây họa?

Những người ủng hộ chính sách cắt giảm thuế thường lập luận rằng các biện pháp này rồi sẽ “tự bù đắp” thông qua việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tăng thu ngân sách – ngay cả khi không cần cắt giảm chi tiêu đáng kể. Tuy nhiên, thực tiễn trong những thập kỷ gần đây đã không ủng hộ luận điểm này.
Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Thâm hụt chỉ là bề nổi - Gốc rễ nằm ở kinh tế

Các nhà quan sát lo ngại về thâm hụt ngân sách đang lên tiếng mạnh mẽ, cảnh báo rằng các khoản thanh toán nợ ngày càng lớn có thể làm gia tăng mức thâm hụt và đẩy đất nước đến bờ vực phá sản. Dù đồng tình rằng tình trạng thâm hụt ngày càng gia tăng là một vấn đề nghiêm trọng, chúng tôi tin rằng nguyên nhân cốt lõi không giống như phần lớn các quan điểm phổ biến hiện nay.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ