Liệu chính sách thuế quan của Donald Trump có thực sự giải quyết được khủng hoảng việc làm cho nam giới Mỹ?

Liệu chính sách thuế quan của Donald Trump có thực sự giải quyết được khủng hoảng việc làm cho nam giới Mỹ?

Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

09:59 14/03/2025

Dù Donald Trump thường đề xuất những giải pháp gây tranh cãi, đặc biệt là chính sách thuế quan, nhưng ông luôn hướng đến giải quyết những vấn đề thực sự tồn tại. Vấn đề thuế quan là một mảnh ghép trong bức tranh kinh tế lớn hơn mà ông vẽ ra nhằm cải thiện cơ hội việc làm cho nam giới Mỹ. Mặc dù mục tiêu này hoàn toàn đáng được ủng hộ, nhưng thuế quan không phải là phương tiện hiệu quả để hiện thực hóa tham vọng đó.

Có một nhận thức rằng tiến trình toàn cầu hóa trong những thập niên qua chủ yếu mang lại lợi ích cho tầng lớp tinh hoa ven biển, trong khi phần còn lại của đất nước phải gánh chịu tình trạng lương bổng trì trệ, mất việc làm và nạn nghiện ngập. Không hoàn toàn chính xác khi đổ lỗi cho thương mại quốc tế, song không thể phủ nhận rằng có điều gì đó đang diễn ra không suôn sẻ đối với nhiều nam giới Mỹ. Tỷ lệ tham gia thị trường lao động của họ đang suy giảm theo thời gian, cho thấy họ không chỉ đơn thuần thất nghiệp mà còn hoàn toàn rút lui khỏi lực lượng lao động.

Tổng thống Trump đã cảnh báo người dân Mỹ chuẩn bị tinh thần cho những khó khăn tạm thời khi chính quyền của ông định hướng nền kinh tế đến một vị thế tốt đẹp hơn. Về một số chính sách, ông có thể đúng, như việc chuyển dịch nhiều nguồn lực từ khu vực công sang khu vực tư nhân có tiềm năng thúc đẩy năng suất và cải thiện thu nhập. Mục tiêu chính của Trump có vẻ là tái cấu trúc nền kinh tế để mở rộng hoạt động sản xuất trong nước, qua đó hỗ trợ người lao động nam Mỹ. "Thị trường lao động sẽ trở nên xuất sắc," ông khẳng định, "nhưng sẽ bao gồm những công việc sản xuất với mức lương cao, thay vì việc làm trong cơ quan nhà nước." Phó Tổng thống JD Vance cũng đồng thuận với quan điểm này.

Họ đúng khi nhận định rằng hàng triệu người Mỹ đã phải vật lộn trong những thập kỷ gần đây. Trong một số nhóm dân cư, tuổi thọ đang suy giảm do sức khỏe kém và tình trạng nghiện ngập. Nhiều cộng đồng bị tan hoang khi những việc làm trong lĩnh vực sản xuất biến mất và tình hình việc làm không bao giờ phục hồi. Nhìn chung, có ít nam giới tham gia thị trường lao động trong độ tuổi sung sức của họ.

Nguyên nhân khiến họ không làm việc vẫn còn là một dấu hỏi lớn. Có thể do thu nhập gia đình tăng lên nhờ nhiều phụ nữ tham gia lực lượng lao động. Công nghệ đã khiến việc không làm việc trở nên hấp dẫn hơn. Nạn nghiện ngập cũng khiến một bộ phận người dân không thể lao động, mặc dù mối quan hệ nhân quả vẫn chưa rõ ràng. Và đã có một sự chuyển dịch lớn trong thị trường lao động - một sự chuyển dịch không mấy thuận lợi cho nam giới. Có ít việc làm trong lĩnh vực sản xuất và nhiều cơ hội hơn trong những ngành nghề vốn thiên về nữ giới, như giáo dục và chăm sóc sức khỏe.

Lập luận của chính quyền dường như là nếu Hoa Kỳ tái tạo nền kinh tế định hướng sản xuất của thập niên 1950 và 1960, khi tỷ lệ tham gia lực lượng lao động nam giới độ tuổi sung sức đạt 97%, nhiều nam giới sẽ quay trở lại làm việc. Nhưng hiện tại không phải là những năm 1960 và không thể đổ lỗi cho thương mại quốc tế.

Trong số nhiều lý do dẫn đến sự suy giảm việc làm trong lĩnh vực sản xuất, yếu tố quan trọng nhất chính là công nghệ. Robot đang đảm nhận ngày càng nhiều công việc. Thực tế, thương mại chính là lý do giúp Mỹ vẫn duy trì được ngành sản xuất như hiện nay. Chuỗi cung ứng toàn cầu giúp nâng cao khả năng cạnh tranh của hoạt động sản xuất trong nước. Thương mại cũng làm giảm giá thành hàng hóa (điều này đặc biệt có lợi cho người lao động thu nhập thấp) và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của đại đa số người Mỹ.

Đúng là thương mại gia tăng cùng thời điểm nền kinh tế trải qua một cuộc chuyển đổi cấu trúc lớn do công nghệ. Sự chuyển đổi đó tạo ra những xáo trộn, như vẫn thường xảy ra, nhưng phương án thay thế - hạn chế thương mại - sẽ không mang lại kết quả tốt đẹp hơn. Trên thực tế, về nhiều phương diện, nó còn có thể gây ra hậu quả tồi tệ hơn.

Thứ hai, sự thiếu hụt việc làm chất lượng cao không phải là vấn đề cốt lõi. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động đang giảm, nhưng tỷ lệ thất nghiệp cũng rất thấp. Không phải là không có đủ việc làm. Các công việc dịch vụ thay thế cho lĩnh vực sản xuất thường mang lại thu nhập tốt hơn, dù một số không phù hợp với kỹ năng mà nam giới thường sở hữu. Thị trường việc làm trong các lĩnh vực như xây dựng và nhiều ngành nghề khác cũng đang rất thuận lợi. Vấn đề là nhiều nam giới bị bỏ lại phía sau hoặc không sinh sống tại nơi có nhiều cơ hội việc làm, hoặc thiếu đào tạo cần thiết để phát triển trong một nền kinh tế đang chuyển đổi.

Giải pháp cho tình trạng này không phải là áp đặt thuế quan. Đó là loại bỏ vô số quy định đang gây khó khăn cho hoạt động xây dựng, di chuyển và chuyển đổi việc làm.

Tập trung hơn vào việc giảm thiểu quy định sẽ mang lại hiệu quả to lớn hơn trong việc giúp nam giới có được việc làm. Chính quyền Trump cũng có thể phối hợp với các đô thị và thành phố để nới lỏng quy định về quy hoạch, chẳng hạn, giúp giảm chi phí xây dựng và di chuyển, đồng thời hợp tác với chính quyền tiểu bang và địa phương để hệ thống giáo dục trung học đáp ứng tốt hơn nhu cầu và phong cách học tập của nam giới. Một nền giáo dục phù hợp đóng vai trò then chốt trong thị trường lao động nơi mà ngay cả các công việc thương mại cũng đòi hỏi sự am hiểu và khả năng thích nghi với công nghệ.

Thuế quan có vẻ bắt mắt và đòi hỏi ít nỗ lực hơn. Nhưng chúng hoàn toàn vô hiệu như một công cụ tạo việc làm trong các lĩnh vực cụ thể. Cuối cùng, tất cả mọi người - kể cả những đối tượng mà chính sách này nhắm đến - sẽ rơi vào tình cảnh tồi tệ hơn, và vấn đề sẽ không được cải thiện khi nền kinh tế tiếp tục biến chuyển.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Số người mất việc vĩnh viễn tăng, tuyển dụng đi xuống — Báo hiệu kinh tế Mỹ đang đối mặt rủi ro suy thoái?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Số người mất việc vĩnh viễn tăng, tuyển dụng đi xuống — Báo hiệu kinh tế Mỹ đang đối mặt rủi ro suy thoái?

Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp gần đây nhất của Mỹ cho thấy thị trường lao động vẫn giữ được phần lớn sự ổn định bất chấp những biến động do các chính sách thuế quan. Tuy nhiên, một số dấu hiệu đáng lo ngại đang dần lộ diện dưới bề mặt của các chỉ số tích cực.
Liệu Mỹ có thể chấm dứt sự phụ thuộc vào đất hiếm của Trung Quốc trước khi quá muộn?
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

Liệu Mỹ có thể chấm dứt sự phụ thuộc vào đất hiếm của Trung Quốc trước khi quá muộn?

“Kẻ sống trong nhà kính không nên ném đá.” Đây có lẽ là câu nói mà Tổng thống Trump nên suy ngẫm trước khi áp đặt các mức thuế cao lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, bởi Trung Quốc sở hữu thứ mà Mỹ đang rất thiếu và rất cần: khoáng sản đất hiếm — yếu tố thiết yếu trong sản xuất ô tô, robot và các thiết bị quân sự hiện đại.
Trung Quốc: Xuất khẩu chậm lại, giảm phát gia tăng giữa căng thẳng thương mại với Mỹ
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Trung Quốc: Xuất khẩu chậm lại, giảm phát gia tăng giữa căng thẳng thương mại với Mỹ

Xuất khẩu Trung Quốc tháng 5 tăng trưởng chậm nhất trong ba tháng (4.8%), chịu tác động từ thuế quan Mỹ, trong khi nhập khẩu giảm mạnh 3.4%. Áp lực giảm phát trầm trọng với CPI giảm 0.1% và PPI giảm 3.3%, mức thấp nhất trong 22 tháng. Bắc Kinh triển khai kích thích kinh tế, nhưng căng thẳng thương mại Mỹ-Trung và đàm phán tại London tiếp tục là tâm điểm.
USD ổn định trước thềm đàm phán thương mại Mỹ-Trung
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

USD ổn định trước thềm đàm phán thương mại Mỹ-Trung

USD giữ vững so với các đồng tiền chính vào thứ Hai, khi tâm lý lạc quan từ báo cáo việc làm Mỹ bị kìm hãm bởi sự thận trọng trước cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung tại London. Các cuộc thảo luận diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đối mặt giảm phát và bất ổn thương mại làm suy yếu niềm tin tại Mỹ. Báo cáo lạm phát tháng 5 và chính sách của Fed cũng là tâm điểm chú ý của nhà đầu tư.
Chứng khoán Mỹ tiệm cận đỉnh cũ, thị trường chờ tín hiệu mới
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Chứng khoán Mỹ tiệm cận đỉnh cũ, thị trường chờ tín hiệu mới

Chứng khoán Mỹ phục hồi mạnh, với S&P 500 vượt mốc 6,000 điểm lần đầu sau nhiều tháng, khi lo ngại kinh tế tạm lắng xuống. Tuy nhiên, thị trường vẫn đối mặt với nhiều ẩn số từ lạm phát, chính sách thuế quan và nợ công. Báo cáo CPI tháng 5 sẽ là yếu tố quan trọng định hình kỳ vọng lãi suất trước cuộc họp của Fed.
NFP tháng 5 dự kiến tăng 130,000 – Gây áp lực lên USD và kỳ vọng cắt giảm lãi suất
Diệu Linh

Diệu Linh

Junior Editor

NFP tháng 5 dự kiến tăng 130,000 – Gây áp lực lên USD và kỳ vọng cắt giảm lãi suất

Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp (NFP) của Mỹ trong tháng 5 dự kiến sẽ ghi nhận mức tăng 130,000 việc làm, thấp hơn so với mức tăng 177,000 trong tháng 4. Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ sẽ công bố dữ liệu này vào lúc 12:30 GMT hôm nay. Đây là một trong những chỉ số kinh tế quan trọng nhất, có khả năng tác động mạnh đến chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và làm biến động thị trường ngoại hối, đặc biệt là USD.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ