bài viết dựa trên quan điểm cá nhân của John Authers từ Bloomberg

Một trong những niềm vui khi quay trở lại Anh là tôi có thể bắt đầu ngày mới bằng việc nghe chương trình Today trên BBC Radio 4, chương trình đã định hình nên chủ đề chính của quốc gia trong nhiều thập kỷ. Giữa lúc mối đe dọa chiến tranh hạt nhân ở Ukraine đang gia tăng, tiêu đề chính sáng nay là việc CPI của Anh tăng lên mức 2.3%, cao hơn dự kiến và đạt đỉnh kể từ tháng Tư.

Đây là một sự lựa chọn ưu tiên đáng suy ngẫm. Để thêm bối cảnh, đây là biểu đồ CPI của Anh cùng với Chỉ số Giá Bán lẻ (RPI), chỉ số được tính toán lâu đời hơn và vẫn được sử dụng làm cơ sở cho nhiều thước đo liên quan đến lạm phát, từ năm 1990:

Trong bối cảnh rộng lớn hơn, sự gia tăng này, chủ yếu do giá khí đốt tăng sau khi trợ cấp của chính phủ giảm, không có vẻ là một tin tức lớn. Tuy nhiên, việc dữ liệu này nhận được nhiều sự chú ý như vậy là điều đáng lo ngại đối với các NHTW. Alan Blinder, cựu phó chủ tịch của Fed, từng định nghĩa sự ổn định giá cả là: "Khi người dân thường không còn nói hay lo lắng về lạm phát". Rõ ràng, sự bất ổn về giá cả vẫn còn tồn tại.

Điều này được phản ánh trong kỳ vọng của thị trường đối với BoE. Lợi suất TPCP (gilt) tăng mạnh sau thông báo về kế hoạch ngân sách của Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves vào cuối tháng 10. Động thái trên thị trường trái phiếu này đã khiến thị trường OIS điều chỉnh lại dự đoán về việc cắt giảm lãi suất của BoE. Sự thay đổi cho thấy các nhà giao dịch không còn kỳ vọng lãi suất sẽ giảm xuống dưới 4% trong chu kỳ này:

Lạm phát là một mối đe dọa đối với chính phủ, nhưng vấn đề còn lớn hơn là tình trạng trì trệ của thị trường cổ phiếu Anh. Giá trị thị trường của chỉ số FTSE 100, bao gồm các công ty niêm yết lớn nhất của Anh, đã không tăng đáng kể trong suốt năm năm qua (tính bằng USD). Trong khi đó, các nền tảng công nghệ lớn như Apple, Microsoft và Nvidia đã phát triển đến mức mỗi công ty đều có giá trị lớn hơn toàn bộ chỉ số FTSE 100.:

Đối với các nhà đầu tư Anh, giải pháp đơn giản là chuyển vốn sang thị trường Mỹ. Có rất nhiều sản phẩm đầu tư hỗ trợ họ làm điều đó, nhưng điều này lại làm trầm trọng thêm vấn đề thiếu vốn đầu tư cho doanh nghiệp tại Anh. Một báo cáo đáng chú ý của Thinking Ahead Institute cho thấy quỹ hưu trí của Anh đầu tư 56% tài sản vào trái phiếu - tương đương với Nhật Bản, một quốc gia bị ảnh hưởng bởi giảm phát, nhưng cao hơn nhiều so với các hệ thống quỹ hưu trí lớn khác trên thế giới.:

Trong thập kỷ qua, vấn đề này đã trở nên nghiêm trọng hơn. Biểu đồ sau đây từ Thinking Ahead Institute cho thấy tỷ trọng tài sản của các quỹ hưu trí tại Mỹ, Thụy Sĩ và Anh vào năm 2013, 2018 và 2023. Tỷ lệ đầu tư vào trái phiếu của Anh đã trở nên cực đoan so với các quốc gia khác:

Việc chuyển sang trái phiếu làm giảm rủi ro và giúp quỹ đáp ứng các nghĩa vụ chi trả hưu trí - đây là những mục tiêu quan trọng. Tuy nhiên, điều này lại làm giảm vốn đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất tại Anh. Khi tình hình tài khóa căng thẳng, chính phủ không thể bơm vốn, ngay cả khi muốn. Do đó, cần phải thực hiện các thay đổi kỹ thuật để khuyến khích dòng vốn quay lại đầu tư trong nước, bắt đầu từ hệ thống hưu trí:

Rachel Reeves đã cố gắng giải quyết vấn đề này. Trong bài phát biểu tại Mansion House tuần trước, bà đưa ra kế hoạch đầy tham vọng nhằm hợp nhất hệ thống quỹ hưu trí phân kỳ hiện tại thành một vài quỹ khổng lồ, có khả năng sử dụng quy mô để chấp nhận rủi ro lớn hơn, như đã thấy ở Australia và Canada. Kế hoạch này nhận được phản hồi tích cực ban đầu. Tuy nhiên, đây là một quá trình lâu dài và dễ bị lệch hướng, chẳng hạn như việc chính phủ ép buộc tiết kiệm vào các dự án kém hiệu quả tại Anh dưới hình thức bảo hộ trá hình.

John Stepek, đồng nghiệp của tôi, mô tả điều này như một “cuộc cách mạng hưu trí chậm chạp”. Để thay đổi các khoản đầu tư dài hạn một cách hiệu quả đòi hỏi sự kiên nhẫn, thứ mà chính phủ cần phải có trong bối cảnh áp lực lạm phát tăng cao. Vực thẳm này đã mất nhiều thời gian để đào, và Anh sẽ cần nỗ lực rất nhiều để thoát ra.