Giới lãnh đạo dầu mỏ cảnh báo về sự kết thúc của kỷ nguyên đá phiến Mỹ

Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Các công ty dầu mỏ Mỹ đang cắt giảm chi tiêu và cho ngừng hoạt động các giàn khoan khai thác, khi thuế quan của Donald Trump đẩy chi phí lên cao và giá dầu thô giảm làm giảm lợi nhuận, khiến các lãnh đạo cảnh báo rằng kỷ nguyên bùng nổ dầu đá phiến kéo dài một thập kỷ đang kết thúc.

Các quyết định bất ngờ của liên minh OPEC+ về việc bơm thêm dầu đã làm gia tăng bầu không khí ảm đạm trên khắp các mỏ dầu của Mỹ, gây ra lo ngại về một cuộc chiến giá mới và khiến các nhà phân tích cắt giảm dự báo sản lượng.
“Chúng tôi đang trong tình trạng cảnh giác cao độ vào lúc này,” Clay Gaspar, giám đốc điều hành tại Devon Energy ở Oklahoma City, nói với các nhà đầu tư trong tháng này. “Mọi thứ đều được xem xét khi chúng ta bước vào một môi trường khó khăn hơn.”
Sản lượng dầu sẽ giảm 1.1% vào năm tới, xuống còn 13.3 triệu thùng mỗi ngày, theo S&P Global Commodity Insights, khi các nhà khoan đá phiến năng suất cao từng đưa Mỹ trở thành nhà sản xuất lớn nhất thế giới cho ngừng hoạt động các giàn khoan trước mức giá giảm do lo ngại về nguồn cung dư thừa và cuộc chiến thương mại của Trump.
Điều đó sẽ đánh dấu lần sụt giảm hàng năm đầu tiên sau một thập kỷ, không kể đến đại dịch năm 2020 khi nhu cầu sụp đổ đẩy giá dầu xuống dưới 0 và gây ra hàng loạt vụ phá sản trên khắp các bang như Texas và North Dakota.
Giá dầu Mỹ lại giảm vào thứ Sáu, kết thúc tuần ở mức 61.53 USD/thùng, giảm khoảng 23% so với mức đỉnh trong năm nay. Các nhà sản xuất dầu đá phiến cần giá dầu 65 USD/thùng để hòa vốn, theo khảo sát năng lượng hàng quý của Federal Reserve Bank of Dallas.
“Từ khóa bây giờ là, ‘cố gắng bám trụ’,” Herbert Vogel, giám đốc điều hành tại SM Energy ở Denver, phát biểu tại hội nghị Super DUG ở Fort Worth.
Sự sụt giảm sản lượng sẽ chấm dứt một giai đoạn phát triển đáng kinh ngạc của ngành năng lượng Mỹ, nơi cuộc cách mạng đá phiến đã cung cấp khối lượng dầu khí giá rẻ ngày càng lớn để thúc đẩy nền kinh tế, tạo động lực cho GDP và thị trường lao động, cùng với sự gia tăng xuất khẩu giúp cải thiện cán cân thương mại của đất nước.
Sản lượng dầu đá phiến tăng vọt cũng đã giúp Mỹ thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài như Saudi Arabia và các thành viên khác của liên minh Opec, đồng thời giải phóng Nhà Trắng để nhắm mục tiêu vào các nhà xuất khẩu như Iran, Nga và Venezuela bằng các lệnh trừng phạt.
Trump đã hứa sẽ “giải phóng” thêm hoạt động khoan và sản xuất nhằm đảm bảo “sự thống trị năng lượng” của Mỹ. Nhưng sản lượng, vốn đạt mức cao kỷ lục dưới thời người tiền nhiệm Joe Biden, có thể còn giảm sâu hơn nữa nếu giá tiếp tục giảm.
Scott Sheffield, cựu giám đốc điều hành của công ty khoan đá phiến Pioneer Natural Resources, nói với Financial Times rằng nếu giá dầu thô giảm xuống còn 50 USD/thùng, sản lượng của Mỹ có thể mất tới 300,000 thùng mỗi ngày — nhiều hơn tổng sản lượng của một số thành viên Opec nhỏ hơn.
Ông gợi ý rằng quyết định của Riyadh về việc bơm thêm dầu trong những tháng gần đây sẽ là mối đe dọa trực tiếp đến thị phần của các nhà sản xuất Mỹ trên thị trường toàn cầu.
“Saudi đang cố gắng giành lại thị phần và họ có thể sẽ đạt được điều đó trong vòng năm năm tới,” Sheffield nói.
Số lượng giàn khoan dầu trên đất liền của Mỹ ở mức 553 vào tuần trước, giảm 10 so với tuần trước đó và thấp hơn 26 so với một năm trước, theo công ty dịch vụ mỏ dầu Baker Hughes.
Một số nhà sản xuất lớn đã bắt đầu cắt giảm việc làm. Chevron và BP đã cùng nhau công bố cắt giảm 15,000 việc làm trên toàn cầu, mặc dù tại Mỹ, số lượng việc làm trong ngành này cho đến nay vẫn tương đối ổn định trong năm nay, theo Cục Thống kê Lao động Mỹ.
20 nhà sản xuất dầu đá phiến hàng đầu của Mỹ, không bao gồm ExxonMobil và Chevron, đã cắt giảm ngân sách chi tiêu vốn năm 2025 của họ khoảng 1.8 tỷ USD, tương đương 3%, theo Enverus, một công ty nghiên cứu năng lượng.
“Với tư cách là các nhà khai thác, chúng tôi không thể kiểm soát các yếu tố vĩ mô, nhưng chúng tôi có thể kiểm soát cách chúng tôi phản ứng,” Vicki Hollub, giám đốc điều hành của Occidental Petroleum, công ty đã cắt giảm hai giàn khoan trong quý đầu tiên, cho biết.
Nhiều công ty sẽ cắt giảm thêm nếu giá đạt 50 USD/thùng – mức giá mà các quan chức Trump đã chỉ ra sẽ giúp kiềm chế lạm phát.
“Trong môi trường này, chúng tôi cho ngừng hoạt động các giàn khoan và mua lại cổ phiếu,” Travis Stice, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành tại Diamondback Energy, công ty gần đây đã cảnh báo các nhà đầu tư rằng sản lượng dầu của Mỹ có lẽ đã đạt đỉnh, cho biết. “Mọi cuộc trò chuyện mà tôi có đều cho thấy mức giá dầu này sẽ không hiệu quả.”
Nhưng các chính sách khác của tổng thống cũng đang gây khó khăn cho ngành. Thuế quan đã đẩy giá thép và nhôm lên cao – những yếu tố đầu vào quan trọng trong lĩnh vực dầu mỏ. Giá vỏ ống (casing), kim loại dùng để lót giếng khoan và là chi phí lớn nhất để khoan một giếng, đã tăng 10% chỉ trong quý vừa qua.
“Các khía cạnh kinh tế sẽ gặp thách thức. Chúng ta sẽ thấy thêm việc rút vốn khi các quý tiếp theo trôi qua,” Doug Lawlor, giám đốc điều hành của Continental Resources, một trong những công ty năng lượng tư nhân lớn nhất quốc gia, cho biết.
Điều đó sẽ buộc các công ty phải thắt chặt chi tiêu hơn nữa khi họ cố gắng làm hài lòng các nhà đầu tư Phố Wall bằng cách bảo vệ dòng tiền tự do để trả cổ tức và trả nợ.
“Bạn phải tập trung vào cổ tức, chúng là điều bất khả xâm phạm trong môi trường này,” Jim Rogers, đối tác tại Petrie Partners, một công ty đầu tư nhỏ ở Houston, cho biết.
Financial Times