Chỉ số CPI lõi (không bao gồm thực phẩm tươi sống) tăng 3.0% theo năm trong tháng 2, giảm so với 3.2% ghi nhận vào tháng 1, theo thông báo từ Bộ Nội vụ và Truyền thông hôm thứ Sáu. Mức này cao hơn dự báo đồng thuận của các nhà kinh tế là 2.9%. Lạm phát toàn phần hạ nhiệt ít hơn dự kiến, giảm xuống 3.7% từ 4% của tháng trước.

Diễn biến này phần lớn phù hợp với báo cáo lạm phát tại Tokyo đã báo hiệu xu hướng tăng chậm lại do tác động từ các khoản trợ cấp năng lượng. Trên phạm vi toàn quốc, các biện pháp trợ giá đã cắt giảm 0.33 điểm phần trăm từ chỉ số lạm phát toàn phần trong tháng 2.

Báo cáo lạm phát được công bố hai ngày sau khi BoJ quyết định giữ nguyên các tham số chính sách trong bối cảnh các nhà hoạch định chính sách đang đánh giá tác động của đợt tăng lãi suất vào tháng 1 cũng như những hàm ý từ môi trường thương mại toàn cầu đang biến đổi. Trong buổi họp báo sau quyết định, Thống đốc BoJ Kazuo Ueda nhận định các dữ liệu kinh tế nội địa nhìn chung phù hợp với triển vọng của ngân hàng trung ương, trong khi các yếu tố bất định về kinh tế toàn cầu đang gia tăng.

"Việc khôi phục các khoản trợ cấp tiện ích công cộng của chính phủ đã tạo ra một điểm giảm trong dữ liệu, trong khi lạm phát thực phẩm tăng cao đã đẩy chỉ số chung lên cao hơn so với dự báo đồng thuận của thị trường," Takeshi Minami, Kinh tế trưởng tại Viện Nghiên cứu Norinchukin nhận định. "Các số liệu công bố hôm nay nhiều khả năng vẫn nằm trong dải kỳ vọng của BoJ. Báo cáo này không làm tăng xác suất cho một đợt tăng lãi suất sớm."

Ueda cho biết ngân hàng trung ương sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về triển vọng kinh tế quốc tế vào đầu tháng 4, thời điểm Mỹ dự kiến sẽ công bố chi tiết kế hoạch áp dụng thuế quan đối ứng đối với nhiều ngành, bao gồm ô tô, dược phẩm và chất bán dẫn.

Đa số chuyên gia theo dõi BoJ dự đoán ngân hàng trung ương này sẽ nâng lãi suất chính sách một lần nữa vào tháng 6 hoặc tháng 7 và duy trì nhịp độ tăng khoảng sáu tháng một lần cho đến khi đạt đến điểm cuối cùng của chu kỳ thắt chặt.

Mặc dù lạm phát toàn phần đã hạ nhiệt, một chỉ số đo lường sâu hơn cho thấy áp lực giá cơ bản vẫn duy trì ổn định. Chỉ số giá tiêu dùng siêu lõi (loại trừ cả năng lượng và thực phẩm tươi sống) tăng 2.6%, đạt tốc độ nhanh nhất trong khoảng một năm qua. Sự suy yếu kéo dài của đồng Yên, hiện tượng thời tiết bất thường và tình trạng thiếu hụt nhân lực là những yếu tố chính đẩy chi phí của nhiều mặt hàng thực phẩm tăng cao, gây lo ngại cho các hộ gia đình trong bối cảnh tiền lương thực tế vẫn đang trì trệ.

Chi phí sinh hoạt tăng cao đã tác động tiêu cực đến tâm lý người tiêu dùng, với chỉ số niềm tin tiêu dùng giảm xuống mức thấp nhất trong gần hai năm vào tháng 2. Số liệu tuần trước cho thấy các hộ gia đình đã thắt chặt chi tiêu đáng kể trong tháng 1, thấp hơn nhiều so với dự báo khi họ cắt giảm các khoản chi tiêu tùy nghi.

Trước tình trạng người tiêu dùng thắt lưng buộc bụng, các doanh nghiệp đã hạn chế chuyển gánh nặng chi phí gia tăng sang khách hàng. Theo Teikoku Databank, các công ty chỉ chuyển 40.6% chi phí gia tăng sang người tiêu dùng trong tháng 2, giảm từ 44.9% trong cuộc khảo sát trước đó vào tháng 7. Báo cáo cũng chỉ ra rằng doanh nghiệp chỉ chuyển khoảng 30% chi phí nhân công tăng thêm, báo hiệu những rủi ro tiềm ẩn đối với chu kỳ kinh tế lành mạnh mà các nhà hoạch định chính sách đang nỗ lực thiết lập.

Thị trường lao động căng thẳng đã tạo áp lực tăng lên đối với tiền lương, và có kỳ vọng rằng thu nhập tăng sẽ kích thích chi tiêu, từ đó thúc đẩy tăng giá do nhu cầu – điều kiện then chốt cho chu kỳ kinh tế tích cực.

Trong bối cảnh các rủi ro kinh tế toàn cầu gia tăng, đặc biệt là trước các biện pháp thuế quan sắp được áp dụng bởi Tổng thống Mỹ Donald Trump, chính phủ Nhật Bản nhiều khả năng sẽ kỳ vọng vào động lực tăng trưởng từ nhu cầu nội địa. Nền kinh tế quốc gia đã tăng trưởng ở mức vừa phải trong quý IV/2023, chủ yếu nhờ nhu cầu xuất khẩu mạnh mẽ, trong khi tiêu dùng yếu vẫn là yếu tố kìm hãm đáng kể.

Áp lực chi phí sinh hoạt cao vẫn là một thách thức cấp bách đối với chính phủ thiểu số của Thủ tướng Shigeru Ishiba khi đối diện với kỳ bầu cử vào cuối tháng 7. Ishiba đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ giảm giá cả, bao gồm quyết định gần đây về việc giải phóng dự trữ gạo chiến lược nhằm kiềm chế giá gạo đang tăng vọt (đã tăng tới 81.4% trong tháng 2).

Ishiba cũng đang phải đối mặt với làn sóng chỉ trích chính trị mới sau khi thừa nhận vào tuần trước đã phân phối phiếu mua sắm trị giá 100,000 yên (tương đương 672.25 USD) cho một số nghị sĩ Đảng Dân chủ Tự do (LDP) nhiệm kỳ đầu. Một cuộc thăm dò dư luận vào cuối tuần do tờ Asahi thực hiện cho thấy tỷ lệ ủng hộ của ông đã sụt giảm mạnh xuống còn 26%, giảm đáng kể từ mức 40% trong khảo sát trước đó, với đa số người được hỏi bày tỏ sự bất mãn với chính phủ đương nhiệm.

"Tình trạng lạm phát cao kéo dài này đang tạo thêm áp lực lên Ishiba khi ông phải đối mặt với triển vọng bầu cử trong bối cảnh sự bất mãn của công chúng ngày càng gia tăng về chi phí sinh hoạt đắt đỏ," Kinh tế trưởng Minami của Norinchukin kết luận.