Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế cho rằng "USD được định giá quá cao": Lời nói gió bay hay hiểm họa thực sự?

Quỳnh Chi
Junior Editor
Một nghiên cứu học thuật đã thu hút sự chú ý đặc biệt từ giới tài chính châu Á. Trong công trình công bố tháng 11 năm ngoái, Stephen Miran - Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế và “kiến trúc sư” chính của Hiệp định Mar-a-Lago - đã nhấn mạnh đến tình trạng "định giá quá cao" của USD tới 10 lần. Theo phân tích của ông, hiện tượng này đã gây sức ép nghiêm trọng lên ngành sản xuất Hoa Kỳ, làm suy thoái các cộng đồng, và thậm chí có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến vấn nạn nghiện opioid.

Nhà kinh tế học này có cơ sở khi khẳng định rằng USD đang được định giá cao hơn giá trị thực. Cho đến gần đây, thị trường toàn cầu vẫn duy trì sự ưa chuộng mạnh mẽ đối với các tài sản Mỹ, thúc đẩy xu hướng tăng giá bắt đầu từ năm 2011. Theo ước tính của Bank of America Merrill Lynch dựa trên mô hình tỷ giá hối đoái thực hiệu quả của IMF, đến cuối năm 2024, USD đã được định giá vượt 18.5% so với giá trị thực tế - cao hơn đáng kể so với mức 9.4% vào cuối năm 2016 sau chiến thắng đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.
Đồng bạc xanh duy trì xu hướng tăng giá từ năm 2011
Tuy nhiên, Miran cần thận trọng với những đề xuất của mình. Quá trình điều chỉnh giảm giá USD có khả năng sẽ không diễn ra một cách từ từ hoặc có kiểm soát như mong đợi.
Người tiêu dùng Mỹ đã gia tăng mạnh mẽ hoạt động mua sắm kể từ giai đoạn đầu của đại dịch, mang lại dòng thu nhập đáng kể cho các doanh nghiệp xuất khẩu trên khắp châu Á. Các khoản ngoại tệ USD thu được này có khả năng cao đang được tích trữ trong các công cụ thị trường tiền tệ có tính thanh khoản cao. Đây là chiến lược hợp lý đối với các doanh nghiệp Hàn Quốc và Đài Loan, đặc biệt khi đồng won đã mất giá 8,5% trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3.
Chiến lược tích trữ USD mang lại lợi suất đáng kể
Các nhà xuất khẩu Trung Quốc cũng không có động lực hồi hương dòng vốn ngoại tệ do nhu cầu trong nước yếu và xu hướng giảm giá tài sản nội địa. Riêng trong giai đoạn 2023-2024, Trung Quốc đã tạo ra thặng dư thương mại lên đến gần 2 nghìn tỷ USD. Câu hỏi đặt ra là liệu một phần đáng kể trong số vốn này có đang nằm im trong các tài khoản tiết kiệm bằng USD, đặc biệt là tại Hồng Kông?
Khối lượng tiền gửi USD tại Hồng Kông đạt mức báo động
Đáng lưu ý, những vị thế không được phòng ngừa này không được phản ánh đầy đủ trong các dữ liệu vĩ mô về FDI hoặc dòng vốn đầu tư danh mục - những chỉ số mà các học giả như Miran thường tham khảo. Theo ước tính của Eurizon SLJ Capital trong một báo cáo gần đây, quy mô thực tế của các vị thế này có thể "cực kỳ lớn", lên đến khoảng 2.5 nghìn tỷ USD.
Đây chính là lý do khiến những phát ngôn công khai của Miran về tình trạng định giá quá cao của USD tiềm ẩn rủi ro lớn. Các doanh nghiệp châu Á đang theo dõi sát sao, lo ngại rằng tỷ giá hối đoái sẽ trở thành một trong những trọng tâm chính trong các cuộc đàm phán thương mại giữa chính phủ nước họ với Nhà Trắng. Họ cũng nhận thức rõ về tình trạng đắt đỏ của đồng USD. Bất kỳ thông tin nào, dù chỉ là tin đồn về việc Seoul đồng ý tăng cường giá trị đồng won, hoặc động thái rút lui của một số nhà xuất khẩu Đài Loan cũng có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa trên toàn khu vực. Tuần trước, lãi suất Hibor kỳ hạn 1 tháng của Hồng Kông đã giảm 50% xuống còn 1.94% khi Cơ quan Tiền tệ Hồng Kông (HKMA) can thiệp mua vào USD để bảo vệ cơ chế tỷ giá cố định - những biến động này có tính lịch sử.
Các chuyên gia thị trường kỳ cựu bày tỏ lo ngại rằng Miran - người nhận bằng Tiến sĩ Kinh tế từ Harvard năm 2010 - có thể đang đánh giá quá cao khả năng kiểm soát tình hình. Mặc dù ông đã xác định chính xác một vấn đề trọng yếu, nhưng các giải pháp gây tranh cãi như sử dụng thuế quan làm công cụ gây áp lực buộc các đối tác thương mại cùng phá giá đồng USD, hay thực hiện hoán đổi nợ Kho bạc quy mô lớn sang trái phiếu siêu dài hạn nhằm đảm bảo sự giảm giá có kiểm soát của đồng bạc xanh, có thể hoàn toàn không mang lại hiệu quả dự kiến. Phản ứng của cộng đồng doanh nghiệp xuất khẩu châu Á có thể sẽ là một bài học thực tế đáng nhớ đối với nhà học giả này.
Bloomberg