Đầu năm nay, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cộng hòa Séc, Ales Michl, đã bay đến London để kiểm tra lượng vàng thỏi mà ngân hàng của ông đang lưu trữ tại BoE. Các hầm ngầm của Ngân hàng Anh nằm dưới phố Threadneedle là nơi bảo vệ lượng vàng của nhiều quốc gia. Việc Michl kiểm tra vàng là một phần trong chiến lược của ông nhằm tăng cường và đa dạng hóa kho dự trữ vàng của Cộng hòa Séc, nhất là trong bối cảnh muốn giảm thiểu sự biến động tài chính và gia tăng sự an toàn cho nền kinh tế đất nước.

Đây là một phần trong kế hoạch của ông nhằm tăng gấp đôi kho vàng của Cộng hòa Séc lên 100 tấn trong ba năm tới. Lượng vàng mà NHTW Cộng hòa Séc nắm giữ đã tăng gấp năm lần kể từ khi Michl nhậm chức vào năm 2022. Mục tiêu của Michl là đa dạng hóa dự trữ của ngân hàng, tức là không chỉ phụ thuộc vào một loại tài sản duy nhất mà còn tăng cường sự an toàn tài chính cho đất nước bằng cách sở hữu nhiều tài sản khác nhau, trong đó có vàng, vốn được coi là tài sản an toàn trong những thời kỳ bất ổn kinh tế và chính trị.

Michl giải thích rằng việc tăng cường dự trữ vàng là một phần trong chiến lược giảm thiểu sự biến động tài chính của đất nước. Ông nhấn mạnh rằng vàng, với tính chất không có mối tương quan với thị trường chứng khoán, là một tài sản an toàn giúp bảo vệ nền kinh tế khỏi những thay đổi đột ngột và không dự đoán được trên các thị trường tài chính. Khi các thị trường chứng khoán có thể bị ảnh hưởng mạnh bởi những yếu tố bất ổn, vàng lại giữ vững giá trị, trở thành công cụ hữu hiệu trong việc đảm bảo sự ổn định tài chính và giảm rủi ro cho dự trữ quốc gia.

Các ngân hàng trung ương ở những quốc gia khác ở Đông Âu, như Ba Lan và Serbia, cũng đang tham gia vào "cuộc đua vàng". Họ mua vàng nhằm mục đích đa dạng hóa các khoản đầu tư và chuẩn bị cho khả năng giá vàng sẽ tăng trong tương lai. Điều này khiến Đông Âu trở thành một trong những khu vực mua vàng lớn nhất trên thế giới, đồng thời góp phần vào sự tăng giá của vàng.

Vàng đang được các ngân hàng trung ương tích trữ như một tài sản trú ẩn an toàn chống lại các cú sốc từ bên ngoài, chẳng hạn như nguy cơ về các cuộc chiến thương mại do Tổng thống Donald Trump và những căng thẳng địa chính trị ở Ukraine và Trung Đông. Điều cho thấy nhu cầu bảo vệ nền kinh tế khỏi những biến động không lường trước được và gia tăng sự ổn định tài chính trong khu vực, nơi có nhiều yếu tố bất ổn về chính trị và kinh tế.

Động lực thúc đẩy các quốc gia ở Đông Âu tích trữ vàng là do họ muốn có sự an toàn tài chính trong bối cảnh địa chính trị bất ổn. Khu vực này đã từng chịu nhiều tổn thất và tàn phá trong các cuộc chiến tranh ở châu Âu trong quá khứ, đặc biệt là trong Thế chiến II. Hiện tại, với cuộc xung đột ở Ukraine, các quốc gia Đông Âu càng cảm thấy cần phải củng cố tài chính của mình và đảm bảo sự ổn định, do đó họ coi vàng là một tài sản an toàn để bảo vệ nền kinh tế khỏi những rủi ro từ các cuộc khủng hoảng chính trị và quân sự.

Ba Lan là nước mua nhiều vàng nhất toàn cầu trong quý II, theo dữ liệu mới nhất của Hội đồng Vàng Thế giới. Thống đốc ngân hàng trung ương Ba Lan, Adam Glapinski, cho biết dự trữ vàng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ nền kinh tế trước các sự kiện thảm khốc. Tính đến tháng 9, ông đã tăng lượng vàng nắm giữ lên khoảng 420 tấn, bằng khoảng một nửa lượng vàng dự trữ của Ấn Độ hoặc Nhật Bản.

Tuy nhiên, Cộng hòa Séc đã nhận phải một số chỉ trích vì quyết định mua vàng vào thời điểm giá vàng đang ở mức cao kỷ lục trong năm nay. Các quan chức ngân hàng trung ương đã phản hồi lại những chỉ trích này bằng cách giải thích rằng các khoản đầu tư vào vàng được thực hiện một cách dần dần, tức là mua vàng theo từng đợt nhỏ thay vì mua một lần với khối lượng lớn. Điều này giúp giảm thiểu tác động của sự biến động giá vàng, bảo vệ ngân hàng khỏi những thay đổi đột ngột trong giá trị của vàng.

Với những rủi ro địa chính trị đang gia tăng, việc mua vàng là một canh bạc tốt cho các nhà hoạch định chính sách. Goldman Sachs, một trong những ngân hàng đầu tư lớn, đã dự báo rằng giá vàng có thể tiếp tục tăng trong năm 2025, đặc biệt sau khi Tổng thống Donald Trump tái đắc cử. Ngân hàng này dự đoán giá vàng có thể đạt mức 3,000 USD/oz vào cuối năm sau, do tác động của sự suy yếu của đồng đô la và tình hình bất ổn toàn cầu.

Đối với các nhà lãnh đạo ở Đông Âu, vàng không chỉ được coi là một tài sản an toàn để bảo vệ nền kinh tế trong thời kỳ bất ổn, mà còn có giá trị chính trị. Việc tăng dự trữ vàng giúp họ củng cố sự độc lập và bảo vệ chủ quyền tài chính của quốc gia trong bối cảnh các mối quan hệ phức tạp giữa các thế lực lớn, bao gồm phương Tây, Nga và Trung Quốc. Cụ thể, Ngân hàng Trung ương Hungary đã tăng lượng vàng dự trữ của mình lên hơn 10%, đạt 110 tấn trong năm nay, như một biện pháp để tăng cường sự an toàn tài chính và củng cố vị thế chính trị của đất nước trong các mối quan hệ quốc tế đầy biến động.

Từ khi Jorgovanka Tabakovic nhậm chức Thống đốc ngân hàng trung ương Serbia vào năm 2012, bà đã giám sát việc gia tăng dự trữ vàng của Ngân hàng Trung ương Serbia lên gấp ba lần, đạt 48 tấn. Việc tăng cường dự trữ vàng này không chỉ là một quyết định tài chính, mà còn được thực hiện với sự tham gia của Tổng thống Serbia, Aleksandar Vucic. Ông Vucic đã cung cấp sự “suy nghĩ chiến lược, kiến thức về quan hệ địa chính trị toàn cầu và thông tin” để hỗ trợ các quyết định này. Điều này có nghĩa là các quyết định mua vàng không chỉ dựa trên các yếu tố kinh tế, mà còn được cân nhắc trong bối cảnh tình hình địa chính trị toàn cầu, nơi mà những yếu tố như quan hệ quốc tế và các rủi ro từ các xung đột có thể ảnh hưởng đến sự ổn định tài chính của quốc gia.