Theo cuộc khảo sát của Bloomberg với các nhà kinh tế, Thống đốc Kazuo Ueda cùng các thành viên hội đồng quản trị khác dự kiến sẽ giữ nguyên mức lãi suất hiện hành trong khoảng từ 0% đến 0.1%. Hầu hết các nhà kinh tế tham gia khảo sát cũng dự đoán hội đồng sẽ cắt giảm lượng mua trái phiếu, hiện đang ở mức khoảng 6 nghìn tỷ Yên (tương đương 38.6 tỷ USD) mỗi tháng.

Đầu tháng này, các nguồn tin thân cận cho biết BoJ có thể sẽ cân nhắc xem đây có phải thời điểm thích hợp để giảm tốc độ mua trái phiếu hay không.

BoJ cắt giảm mua trái phiếu xuống mức thấp nhất trong thập kỷ

Việc cắt giảm mua trái phiếu sẽ đánh dấu bước đi rõ ràng đầu tiên của BoJ hướng tới thắt chặt định lượng (quantitative tightening), sau khi ngân hàng này đang từng bước ngừng chương trình kích thích khổng lồ vào tháng 3 và bước vào giai đoạn bình thường hóa chính sách. Mặc dù BoJ tuyên bố không nhắm mục tiêu vào tỷ giá hối đoái, nhưng việc thay đổi chính sách mua trái phiếu hoặc một tín hiệu rõ ràng về quan điểm hawkish có thể sẽ giúp giảm bớt áp lực liên tục lên đồng Yên.

Trước cuộc họp của BoJ, dữ liệu của Mỹ dự kiến công bố vào thứ Tư được cho là sẽ cho thấy lạm phát đã giảm so với tháng trước. Chỉ vài giờ sau khi dữ liệu này được công bố, Fed được dự đoán sẽ giữ nguyên lãi suất của mình. Tuy nhiên, sự tập trung của các nhà đầu tư sẽ đổ dồn vào việc liệu Chủ tịch Jerome Powell có giảm thiểu khả năng cắt giảm lãi suất vào cuối năm 2024 hay không, sau khi dữ liệu việc làm tuần trước vượt xa ước tính của các nhà phân tích.

“BoJ đang ở thế khó,” Izuru Kato, nhà kinh tế trưởng tại Totan Research cho biết. “Quy mô mua trái phiếu vẫn ở mức khổng lồ. Nếu họ quá thận trọng trong việc cắt giảm, điều đó có thể đẩy đồng Yên xuống mức thấp hơn. Mặt khác, lợi suất trái phiếu có thể tăng mạnh nếu họ quá quyết liệt.”

Lần này, nhiệm vụ tìm kiếm sự cân bằng phù hợp của Thống đốc Ueda diễn ra trong bối cảnh áp lực cao hơn bình thường. Tại cuộc họp báo sau kỳ họp tháng 4, những bình luận của Thống đốc cho thấy ông không quá lo lắng về đồng Yên. Đồng Yên Nhật Bản đã giảm xuống mức thấp nhất 34 năm sau đó, buộc Bộ Tài chính Nhật Bản phải can thiệp vào thị trường ngoại hối với quy mô lớn nhất từ trước đến nay.

“Uy tín của Thống đốc Ueda đối với các nhà hoạch định chính sách sẽ bị lung lay nếu ông không làm gì để ngăn chặn đồng Yên suy yếu nhanh hơn, sau khi cuộc họp báo gần đây nhất của ông đã khiến đồng tiền này giảm giá mạnh,” Yuichi Kodama, nhà kinh tế trưởng tại Meiji Yasuda Research cho biết.

Tỷ giá USDJPY đang ở mức 157 vào thứ Hai, sau dữ liệu việc làm của Mỹ được công bố vào tuần trước.

Mặc dù BoJ tuyên bố không còn coi hoạt động mua trái phiếu là một công cụ chính sách tiền tệ, nhưng các nhà giao dịch thị trường ngày càng tập trung vào các hoạt động mua trái phiếu thường xuyên của ngân hàng, đặc biệt là sau khi BoJ gây xáo trộn thị trường vào ngày 13/5 bằng cách giảm mua trái phiếu. Sau hoạt động mua trái phiếu vào ngày 23/5, BoJ, lần đầu tiên kể từ năm 2013, gặp khó khăn vì thiếu người bán. Điều này cho thấy tình trạng cung- cầu trên thị trường hiện đang sẵn sàng để BoJ cắt giảm quy mô mua trái phiếu.

Theo Taro Kimura từ Bloomberg Economics, lượng trái phiếu đáo hạn trong năm nay dự kiến đạt 71.4 nghìn tỷ Yên. Điều này có nghĩa là nếu mua trái phiếu mới với tốc độ dưới 5.95 nghìn tỷ Yên mỗi tháng, thì tổng lượng trái phiếu nắm giữ của BoJ sẽ có xu hướng giảm. Đây là một động thái thường thấy trong chính sách thắt chặt định lượng (quantitative tightening).

Ông Kimura cho biết: "Có thể dự đoán BoJ sẽ tuyên bố bắt đầu giảm mua trái phiếu Chính phủ Nhật Bản (JGB). Điều này không quá bất ngờ vì họ đã từ lâu bày tỏ ý định thu hẹp bảng cân đối kế toán."

Trong những tuần gần đây, lợi suất của nhiều loại trái phiếu Nhật Bản đã tăng lên mức cao nhất trong một thập kỷ. Một số nhà phân tích kêu gọi BoJ cung cấp thêm định hướng về hoạt động mua trái phiếu sau khi chương trình kiểm soát đường cong lợi suất kết thúc vào tháng 3. Kết quả của chính sách nới lỏng quy mô lớn từ năm 2013, BoJ hiện nắm giữ hơn một nửa tổng nợ công đang lưu hành của Nhật Bản.

BoJ có một số lựa chọn để giảm mua trái phiếu. Một số nhà kinh tế được khảo sát dự đoán ngân hàng sẽ giảm tốc độ mua xuống 1 nghìn tỷ Yên mỗi tháng, trong khi những người khác cho rằng mức giảm có thể nhỏ hơn ở giai đoạn đầu. Một số khác lại cho rằng BoJ chỉ đơn thuần công bố kế hoạch phác thảo lộ trình cắt giảm mua trái phiếu trong những tháng tới.

Do đồng Yên tiếp tục yếu, kỳ vọng BoJ tăng lãi suất vào tháng 7 đang gia tăng, sau lần tăng lãi suất đầu tiên của ngân hàng này trong 17 năm vào tháng 3. Những người theo dõi BoJ sẽ lưu ý đến bất kỳ dấu hiệu nào về việc điều chỉnh lãi suất sớm hơn tại cuộc họp của họ trong tuần này.

Ngày càng nhiều người dự đoán BoJ sẽ tăng lãi suất vào tháng 7

Trong cuộc khảo sát mới nhất với 51 nhà kinh tế, 1/3 số người dự đoán BoJ sẽ tăng lãi suất vào tháng 7, tăng đáng kể so với con số 19% vào tháng 4. Tỷ lệ dự đoán BoJ tăng lãi suất vào tháng 10 giảm xuống còn 1/3 so với mức 41% trước đó. Chỉ có 1 nhà kinh tế dự đoán lần tăng lãi suất sẽ diễn ra ngay trong tuần này.

“Thống đốc Ueda có thể sẽ không loại trừ khả năng tăng lãi suất vào tháng 7,” Ryutaro Kono, Trưởng bộ phận Kinh tế Nhật Bản tại BNP Paribas SA nhận định. “Tuy nhiên, nếu ông ấy tỏ ra quá sẵn sàng cho điều đó, điều này có thể dẫn đến sự gia tăng đột ngột của lợi suất trái phiếu cùng với việc cắt giảm mua trái phiếu. Vì vậy, tôi dự đoán những phát biểu của ông Ueda sẽ mang tính chất cân bằng.”